Author: admin

  • Punjab

    گل حیات انسٹی ٹیوٹ وچ قائم کیتا گیا پنجاب کارنر اتے ایس وچ محفوظ ھون والے مواد دی تفصیل

    الف۔ جریدے تے رسالے وغیرہ: لہراں،میٹی، سویرا انٹرنیشنل، رویل ، پکھیرو، اتے پنچم

    ب۔ سندھ وچ پنجابی اتے اھنان دیاں تنظیماں: پنجابی پختون اتحاد، پنجابی پختوں اتحاد یوتھ ونگ، پنجابی پختون پختون اسٹوڈنٹس فیڈریشن، سندھ پنجابی اسٹوڈنٹس آرگنائزیشن، نیو سندھی آرگنائزیشن، تھرپارکر پنجابی اتحاد، سندھ پنجابی آبادگار ویلفیئر ایسوسی ایشن، ینگ پنجابی ویلفیئر ایسوسی ایشن، میانوالی ویلفیئر ایسوسی ایشن، پنجابی مہاجر اتحاد، پنجابی سپریم کونسل، پنجابی مہاجر پختون رابطہ کونسل، سندھ پنجابی ڈاکٹرز ایسوسی ایشن، سندھ پنجاب ویلفیئر ایسوسی ایشن، پنجابی قومی تحریک، پنجابی ایمپلائیز فیڈریشن، آرائین ویلفیئر ایسوسی ایشن، پنجابی اتحاد، انجمن الفلاح آرائیان جمعیت پنجابی سوداگران، مہاجر پنجابی پٹھان متحدہ محاذ، پنجابی عوامی تحریک، سندھ یوتھ ڈیموکریٹک کونسل، پاکستان یوتھ کونسل استے پنجابی گریجویٹس ایسوسی ایشن سندھ۔

    ت۔ پنجاب دی تاریخ، ثقافت، علم تے ادب اتے سیاست:سندھی، اردو تے انگریزی پریس وچ شایع ہون والے مضمون۔

    ث۔ سیاستدانان بارے اخباران وچ چھپن والا مواد:

    پیپلز پارٹی نال جڑے ہوئے:غلام مصطفی کھرتے فاروق لغاری ہن دواں دی ایس پارٹی توں علیحدگی، حنیف رامے (مرحوم) یوسف رضا گیلانی، جہانگیر، بدر، سید فیصل صالح حیات، شفقت محمود، افتخار گیلانی، ٹکاخان، رانا شوکت محمود، ممتاز کاہلوں، سعد اعوان، مرحوم مخدوم الطاف، مرحوم کوثر نیازی، حیدر عباس، گردیزی، مخدوم شہاب الدین، عبدالقادر شاہین، ملک مشتاق اعوان، شاہ محمود قریشی، رانا اکرام عباسی، سیف اللہ چیمہ، راؤ سکندر اقبال، سلمان تاثیر شیخ، رفیق احمدمختار، ملک حاکمین خان، خالد احمد کھرل، قیوم نظامی، فخر زمان، قاضی غیاث الدین جانباز، خواجا احمد طارق رحیم وغیرہ۔

    ناھید خان، ارشاد گل مجید، عزیزہ بیگم، بیلم حسین، ڈاکٹر زبیدہ ملک، بیگم حسنین کھرل، سرور بخاری، شاہین جبین، طلعب یعقوب، نرگس اعوان، یاسمین قیصر، عذرہ ناز، نرگس نعیم، افسر رضا قزلباش، فوزیہ حبیب، شہنار جاوید، نسیم چودھری، عذرہ محمود، بیگم نادرہ خاقوانی تے بیگم شہناز وزیر علی۔

    مسلم لیگ (ن/ق) نال وابستہ:میاں محمد نواز شریف، میان شہباز شریف، وسیم سجاد، سرتاج عزیز، مرحوم غلام حیدر وائین، چودھری شجاعت حسین، رفیق احمد تارڑ، مشتاق حسین، محمد صدیق کانجو، عبدالستار لالیکا، فخر امام، اعجاز الحق، شیخ رشید، چودھری پرویز الٰہی، راجا ظفر الحق، غلام دستگیر، ملک نعیم ، چودھری امیر علی اتے مجید ملک، بیگم محمد نواز شریف، بیگم مجیدہ وائین، تہمینہ دولتانہ۔عابدہ حسین وغیرہ۔

    جماعت اسلامی نال وابستہ:مرحوم مولانا مودودی، لیاقت بلوچ، میان طفیل احمد، فرید پراچہ، چودھری رحمت الٰہی، میان مقصود، ڈاکٹر ایم اے عزیز، سید اسد گیلانی، مولانا فتح محمد، راؤ ظفر اقبال، چودھری نواب الدین، عبدالغنی، حافظ محمد سرور ڈاکٹر کمال تے حافظ محمد سرور۔

    دوجے مشاھیر: نواب زا نصراللہ خان، معراج خالد، علامہ مشرقی، حمید الدین احمد خاکسار، حامد ناصر چٹھہ تے وٹو وغیرہ۔

    مدرجا بالا مشاہیر دے بیان تے خبراں توں علاوہ اہناں دے متعلق سندھی، اردو اتے انگریزی پریس وچ ۱۹۹۰ء توں لیکے اج رک جنے مضمون، تبصرے تے اداریے شایع ہوئے نین، اہ سارے دے سارے گل حیات وچ محفوظ نیں۔

    ج۔سیاسی پارٹیاں دی کارکردگی: پاکستان پیپلز پارٹی پنجاب، پاکستان مسلم لیگ (ن) پنجاب، جماعت اسلامی پنجاب، خاکسار تحریک پنجاب۔

    گل حیات انسٹی ٹیوٹ نے اپنی کوششاں نال پنجاب شناسی نوں عام کرن لئی اتے دسی کارکردگی اتے معلومات محفوظ کرکے اپنے خلوص تے صداقت دی گواہی دتی اے، ہن ساڈی ایہی تمنا اے کہ پنجابی لکھاری بھین بھرا سا ڈے نال دی تعاون کردیاں ہوئیاں اپنی پنجابی زبان دیاں کتاباں ارسال کرن، انج مختلف پبلشرز اردو یا انگریزی زبان وچ پنجاب دی تاریخ، ثقافت،زبان، علم تے ادب اتے سیاست دے موصنوعاں اپر تحفے دے طور کتاباں عناعت کرن، ایس توں اڈ وکھووکھ سیاسی پارٹیاں نال وابستہ لوک اپنی اپنی پارٹی دا مواد مثلاً پوسٹر، پمفلٹس، وال پیپرس، رسائل جرائد، کتابچے، اتے پریس ریلیزز محفوظ کرن لئی گل حیات انسٹی ٹیوٹ، ڈاکخانہ، خیر محمد آریجہ، براستہ باقرانی تحصیل ڈوکری، ضلع لاڑکانہ، سندھ نوں روانہ کرن۔

    فقط: ڈاکٹر در محمد پٹھان، بانی، گل حیات انسٹی ٹیوٹ ولیج خیرمحمد آریجہ، براستہ باقرانی، تحصیل ڈوکری، ضلع لاڑکانہ سندھ۔

    Website: www.gulhayat.com

    E-mail: gulhayat2010@gmail.com

     

     

  • Introduction PPP

    PAKISTAN PEOPLES PARTY

    The PPP was launched at its founding convention held in Lahore on November 30 – December 01, 1967. At the same meeting, Zulfikar Ali Bhutto was elected as its Chairman. Among the express goals for which the party was formed were the establishment of an “egalitarian democracy” and the “application of socialistic ideas to realize economic and social justice”. A more immediate task was to struggle against the hated dictatorship of Ayub Khan,who was at the height of his power when the PPP was formed. Basic principles of PPP enshrined:

      • Islam is our Faith
      • Democracy is our politics
      • Socialism is our Economy
      • All Power to the People

    The Party also promised the elimination of feudalism in accordance with the established principles of socialism to protect and advance the interests of peasantry.

    Immediately after its formation, the PPP spread its message among the workers, peasants and students throughout Pakistan, who greeted it enthusiastically. While it was still in this process, a mass uprising broke out against Ayub Khan’s dictatorship and the PPP quickly moved to play a leading role in this movement. After Ayub resigned in March 1969, an interim military government took over and announced elections for December 1970. The PPP contested these elections on the slogans of “ROTI, KAPRA AUR MAKAN” (bread, clothing and shelter) and “all power to the people.”

    The masses responded heavily to it in the polls, where PPP won 81 of 138 seats allocated to West Pakistan in the National Assembly (a total of 300 seats were contested for in both wings of the country ), coming in as the second largest party after East Pakistan – based Awami League. At the provincial level, it won majority in Sindh and Punjab legislatures.

    There were not enough means and time to organize and carry the message of PPP to East Pakistan. The PPP, therefore, confined its election activities to West Pakistan and fielded its candidates in that wing.

    When Army rulers refused to transfer power to Awami League, which had won an absolute majority in the national legislature, a bloody civil war broke out in East Pakistan leading to Indian Military intervention defeating Pakistani Army. The humiliated army Generals had to step down. Mr. Bhutto took over as Chief Martial Law Administrator and President. Martial Law was lifted on the following April when interim constitution was passed by the National Assembly within a short span of four months after assuming office.

    During its Government from Dec. 20, 1971 to July 5,1977, the PPP government made significant social and economic reforms that did much to improve the life of Pakistan’s impoverished masses. It also gave the country a new Constitution and took many other steps to promote country’s economic and political recovery after the disastrous years of military rule. PPP remained the only concrete hope for a better future of the poor masses. When elections were called by Mr. Bhutto for March 1977 nine opposition parities gathered together to pool their strength and formed Pakistan National Alliance (PNA). Although this alliance had several important centrist parties as its members, it was heavily dominated by the right – wing religious parties such as the fanatical Jamaat-I-Islami. This gave its election campaign a fundamentalist coloring expressed through the slogan for ” Nizam-I-Mustafa” (Islamic system). PPP promised in its 1977 manifesto the consolidation of its achievements made during the first term. PNA, because of its obscurantism, failed to attract the broad masses. All independent estimates predicated a PPP victory in March.

    However, when the election produced this victory, returning 155 PPP. candidates to the 200 members National Assembly as opposed to only 36 PNA candidates (the 7 seats from Bluchistan were not contested by the PNA), the PNA did not accept the results. (Indeed, in the face of all predictions, it had said before the elections that it would accept nothing but an outright victory for itself). Charging rigging and fraud, it unleashed its campaign of violence and openly called for the military to take over the government. Despite government’s offers for compromise and a settlement for fresh general elections having been arrived at between the Government and the opposition, the PNA movement did not let up until the military led by General Zia-ul-Haq staged a coup d’etat and seized power on July 5,1977.

    Bhutto was symbol of Reform and Reconstruction. Bhutto master minded Pakistan’s first Steel Mill, a second Port and commissioned Pakistan’s first hydro electric dam on the mighty Indus at Tarbela. He made Pakistan self sufficient in the filed of fertilizers, sugar, and cement. He nationalized Banks and Life Insurance Companies, he also initiated Pakistan’s Nuclear Programme.

    1972 Land Reforms slashed the individual holding to 150 acres of irrigated or 300 acres of un-irrigated land. In 1977 the ceiling was further reduced to 100 acres of irrigated and 200 acres of un-irrigated land.

    The Islamic Summit was held in Lahore attended by all the heads of Muslim states. Thus making Pakistan a center of Islamic Unity. To his credit are the Electrical Mechanical Complex at Wah, The Aeronautic Complex at Kamrah, The Kahuta Project for Nuclear Bomb. He made education upto Matric free, provided books free to the students, provided allowances to unemployed graduates and two increments to Science Graduates in their salaries, thousands of Government employees who were not confirmed for over 5 to 15 years were confirmed in their jobs. The system of part time government employees was changed to whole time government employees. First May was declared public holiday.

    The economical policies of Z.A. Bhutto were anti-imperialist based on state socialism following the mould of other Third World leaders such as Gamal Abdel Nasser of Egypt, Ahmad Soekarno of Indonesia, and his own contemporary Salvador Allende of Chile who was elected, over thrown and assassinated during the same period. The Neo-Colonialists made a “horrible example” of Bhutto for his anti-Imperialistic stance, his efforts to unite Islamic World, and his demarche towards bringing Third World on one Platform apart from the Nuclear issue.

    Zulfiqar Ali Bhutto was a man of multidimensional qualities. He was a political philosopher and at the same time implemented his political philosophy.

    He master minded a political party and made it a mass movement. He was an articulate mass orator and a superb diplomat. Taking the country out of chaos he was the driving force to effectively establish an organized government machinery. He was never vindictive. He faced death bravely.

    Immediately following the coup, the Martial Law regime let loose a baseless campaign against the PPP and its leaders. Mr. Bhutto was framed on a murder-conspiracy charge and executed, rather judicially assassinated-on April 4, 1979.

    While leading a procession in Lahore the police hit Begum Bhutto on her head who had been elected the Acting Chairperson of the Party following the arrest of Zulfiqar Ali Bhutto in September,1977. Benazir Bhutto who was elected as Co-Chairperson of the party, following the disqualification of Begum Nusrat Bhutto, in February,1978 suffered impairment in hearing during incarceration.

    Hundreds of party workers were put to death. Thousands were lashed and tens of thousand suffered long imprisonments and detention in jails and torture cells. Even women were not spared. Not a single PPP. worker betrayed the party despite temptations by Martial Law Authorities.

    Despite inexplicable repression, PPP. survived and indeed, gained in strength. Its own activists reaffirmed their resolve to fight against the criminal dictatorship. Segments of masses which had become alienated from it, now rallied to its support. The progressive forces outside the PPP. began to cooperate with it. The leadership of the party was in the hands of Mrs. Nusrat Bhutto and Benazir Bhutto-Bhutto’s widow and daughter respectively who gave it a renewed sense of radicalism. The PPP. accepted the challenge of General Zia when Ms. Benazir Bhutto commanded the party workers and supporters that party would fight on all fronts – at the polls as well as in the field demonstrations, public meetings and protests. So the party participated in the non-party local bodies elections. It swept the polls throughout the country from Karachi to Khyber, the urban as well as rural areas, and washed away the impression that PPP. has lost its popularity or mobilization capacity. It paved the way for the political parties to unite.

    The proof of the party’s centrality to the politics of Pakistan came when nine political parties, including some which had helped in its overthrow as member of the PNA, united with it in the Movement for the Restoration of Democracy (MRD). In its first statement issued in February, 1981, the movement demanded the holding of “free, fair, and impartial election”. When the government failed to oblige, the MRD, in the summer of 1983, brought out its followers to confront the military in the streets of Sindh.

    Benazir Bhutto rescued and rebuilt the party from scratch, leading an epic movement for the restoration of Democracy, her historical welcome in Lahore on 10th 1986 was the turn of the tide. In the meantime Zia was digging his own grave. He dismissed his hand picked protege Muhammad Khan Jonejo and dissolved the National Assembly of Pakistan on May 29, 1988. A few days before his death, while revealing his plans for a presidential system, he told a confidante “I will be around a long time”. Fate intervened on l7th August, 1988 when the C-130, carrying him crashed in a ball of fire and Zia went from ashes to ashes and his system from dust to dust.

    Public funds running over tens of crores and govt. resources were made available to political parties and individual leaders opposing Pakistan People’s Party by the establishment to bar the way of success of PPP. at the polls.

    General Zia-ul-Haq’s death in August, 1988, changed the scene. While Zia’s supporters were in total disarray following his death. The PPP under Benazir Bhutto’s dynamic leadership quickly mobilized public support. A number of politicians who supported Zia vied to join PPP. Despite the factors stated above the party did well in the election of November, 1988 but it was not able to repeat the performance of 1970. It emerged as single largest party in the National Assembly with 92 of the 207 seats contested in the elections. It was able to secure majority only in one province: Sindh. It was only with the support of the MQM and some small parties that it was able to form a government at the Center with Benazir Bhutto as Prime Minister, the first women in modern history to head a government of a Muslim country. She was not allowed to work independently and her government was dismissed by President Ghulam Ishaque on August 6, 1990. She had to work under the constant shadow of President Ghulam Ishaq Khan.

    In the general elections held on 24 October, 1990, the Pakistan People’s Party suffered defeat due to massive rigging. The party had formed an electoral alliance with the Tehrik-e-Istiqlal and Tehrik-e-Nafaz Fiqh Jafria (TNFJ), under the name of Pakistan Democratic Alliance (PDA) The PPP won 46 of 107 national assembly seats contested by it. Islamic Jamhoori Itehad (IJI) led by Mian Muhainmad Nawaz Sharif won with majority.

    PPP allegations were confirmed by Ghulam Mustafa Jatoi, the caretaker Prime Minister in 1990 that the elections were stolen and had been rigged. In Sindh a reign of terror was let loose. So much so that Asif Ali Zardari was involved in 12 criminal cases including a case of murder of 5 persons. Despite Jam Sadiq and Muzaffar’s personal supervision he was acquitted in all the cases,. Jam Sadiq said had I been instructed by the President I would have managed to defeat Benazir.

    After the dismissal of Nawaz Sharif’s Government in 1973, Benazir Bhutto returned to office, following long March on Nov. 18, 1992 when Benazir Bhutto was baton charged and arrested. Many PPP. leaders and workers were beaten and arrested by Sharif Government. Benazir Bhutto once again returned to the office of Prime Minister.Benazir Bhutto had redefined the Party programme at the Silver Jubilee of the Party at Lahore in November, 1992. The New Social contract envisaged a social market economy, Privatization of the means of production, downsizing of the government, devolution of power and decentralization to the level of Local Government. So Benazir Bhutto’s government was dismissed for the second time on November 5,1996 by her hand picked President Farooq Leghari, who betrayed her as General Zia-ul-Haq had betrayed her father. In the aftermath of the 1997, engineered elections, Pakistan fell into the grip of a civilian dictatorship and the Muslim League into the clutches of Sharif family. Sharif’s, a protege of Zia, amended the constitution. Taking advantage of the nuclear tests of May 28, the government proclaimed an Emergency which enabled the Federal government to impose a unitary form of Government by arrogating powers of provincial governments to itself. In the province of Sindh, the country’s second largest Province, where the Muslim League was a Minority party with less than a fifth of the seats in the Provincial Assembly maneuvered to form government. A similar threat loomed large on the North West Frontier Province where the Muslim League minority Government had parted ways with the traditionally strong Awami National Party. The government of the Baluchistan National Party led by Akhtar Mengal was over thrown. In a bid to concentrate powers in their family, the Sharif brothers maneuvered the passage of the Shariat Bill i.e. the l5th Amendment (AC 15) in the National Assembly which was however stalled in the Senate.

    Benazir Bhutto is in forced exile these days and her husband Asif Ali Zardari is in jail since November, 1996 facing bravely a number of cases engineered by Sharif Govt. as process of victimization, spurred by political vendetta.General Pervaiz Musharraf took over on Oct. 12, 1999 by removing corrupt and inept Government of Nawaz Sharif. In reply to a petition by Nawaz Sharif in the Supreme Court of Pakistan challenging Army’s action of Oct. 12, 1999, the present regime stated that 1997 election were manipulated by Muslim League, thus vindicating the specific allegation by PPP. Today almost all political parties and leaders including some Nawaz Sharif Muslim Leaguers are anxiously awaiting a move by Ms. Benazir Bhutto and PPP. for the restoration of democracy. It is Benazir Bhutto and PPP who can put the economy and social and organizational structure of Pakistan on rail again and ensure masses food, shelter, education and health care and open avenues for job opportunities to the young men of Pakistan. She will choose her own timing for forcing the Military Junta to retreat and hand over power back to the people of Pakistan.

    The material/data/information can be provided on request.

     

     

     

  • Life and achievements of Pir Razay Dhani

    ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ

     

    ”پير سائين روضي ڌڻيرحه ۽ سندس دور جي

    مختصر ڪرانالاجي“

    سنڌو نديءَ عجيب طريقي سان سنڌ جي ڏاهپ ۽ فڪر جي تقسيم ڪئي آهي. نديءَ جي اولانهن ڪنڌي تي شڪارپور کان ٺٽي تائين علم ڌڻين ۽ قلم ڌڻين کي آباد ٿيڻ جو موقعو ميسر ٿيو. اهڙيءَ طرح اڀرندي ڪناري تي وري صوفين، بزرگن ۽ درويشن کي تصوف جي تند تنواڻ جي جاءِ ملي. نديءَ جي اوڀر واري ڪنڌي کان جيڪي بزرگ روحانيات، تصوف ۽ ويدانيت جو سج ٿي اڀريا حضرت پير محمد راشد روضي ڌڻيرحه انهن پيرن فقيرن ۾ منفرد حيثيت ماڻي ٿو. جهڙي نموني سان هن بزرگ سنڌ تي صدين تائين پنهنجو روحاني، ادبي ۽ سياسي اثر ڇڏيو آهي اهڙي عالمانه ۽ محققانه انداز سان سندس شخصيت، ڪردار ۽ اثر پذيريءَ تي ڪم نه ڪري سگهيا آهيون. جس لهڻي ڊاڪٽر خان محمد لاڙڪ، ڊاڪٽر نذر حسين سڪندري ۽ ٻين ايڪڙ ٻيڪڙ عالمن جن محققانه انداز سان ڪم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي ليڪن بي بدل بزرگ حضرت پير محمد راشد روضي ڌڻيرحه جي خدمتن جو معيار ۽ مقدار ايترو ته بلند آهي جو اڃا وڌيڪ ڪم ڪرڻ جي گنجائش باقي رهي ٿي.

    هون ئي سنڌ ۾ تحقيق ڪرڻ دشوار مگر آسمان مان تارا لاهڻ سولو، پر ڪنهن پير فقير، بزرگ ۽ روحاني رهبر تي تحقيقي ڪم ڪرڻ جو تصور به ڪري نه ٿو سگهجي. ڇو ته اهڙين شخصيتن تي عقيدت ۽ حلقه بنديءَ جا ايترا ته پهرا ويهاريا ويندا آهن، جو انهيءَ عظيم شخصيت کي فقط ايترو ئي ڏسي، ٻڌي ۽ سمجهي سگهجي ٿو، جيترو سندس معتقد ۽ پوئلڳ چاهيندا آهن. حالانڪه ڪا به عظيم شخصيت فقط ۽ فقط پنهنجي پوئلڳن جي ملڪيت ڪانه ٿيندي آهي، اهڙين شخصيتن کي جاگرافيائي، نظرياتي ۽ ٻين حدن ۾ محدود ڪرڻ انهن سان بي انصافي ڪرڻ جي برابر ٿيندو آهي. سنڌ ۾ اسان تقريباََ هر وڏي ماڻهوءَ سان اهڙي وڏي بي انصافي ڪئي آهي.

    حضرت پير روضي ڌڻيرحه پنهنجي دور ۽ اسان جي تاريخ جو هڪ غير معمولي انسان آهي. هي بزرگ اڄ به اسان جي روحاني، ادبي، مذهبي ۽ سياسي روين تي اثر انداز ٿيندي محسوس ٿئي ٿو. اسان کي اهڙي عظيم شخصيت جو هر حوالي سان تحقيق تي ٻڌل مطالعو ڪرڻ گهربو هو. پر اسان اهڙا تمام موقعا محققن کي فراهم ڪري نه ڏنا آهي نه فقط ايترو پر اسان ته خوشبوءِ کي دٻليءَ ۾ بند ڪري رکيو آهي. اسان کي گهربو هو ته سڀن کان اڳ ۾ سندن قلمي ڪاوشن ۽ سندس دور سان لاڳاپيل فارسي ۽ عربيءَ ۾ موجود مآخذات جو سنڌي، اردو ۽ انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪرائي غير جانبدار محققن کي وڌيڪ تحقيق ڪرڻ جو ماحول ماحول پيدا ڪري ڏيون ها. هن وقت ”ملفوظات“ ۽ ”مڪتوبات“ جا فقط ٻه مآخذ محققن اڳيان موجود آهن، باقي مواد ۽ معصر مواد اڃا ڪيترين اکين کان اوجهل آهي. حضرت پير محمد راشد روضي ڌڻيءَ جي شخصيت، ڪردار، ڪارنامن ۽ خدمتن جي تقاضا اها آهي ته آسائنيٽنفڪ انداز تي تحقيق جي هڪ جامع رٿا تيار ڪري ڪم ڪرايو وڃي ۽ کيس مخصوص هڪ پير مرشد يا درويش تائين محدود نه ڪيو وڃي.

    جيئن مون نديءَ جي هر هڪ ڪنڌيءَ جي الڳ الڳ خصوصيتن جي نشاندگهي ڪئي ٿيئن ٻيءَ هن اهم ڳالهه ڏانهن اوهان جو توجه ڇڪرائڻ گهران ٿو ته سنڌ جي تاريخ ۾ خيرپور مذهبي ۽ روحاني حوالي سان انوکو سنگم پيش ڪيو آهي. هتي هڪ ئي وقت تي کهڙن جي مخدومن ۽ جهڙا سگهارا ديني عالم به پيدا ٿيا ته سچل جهڙا ”منصور ثانيءَ“ به پيدا ٿيا اهل تشيعت کي به هتي اسرڻ جو موقعو مليو ته پير روضي ڌڻيءَ جهڙا باشريعت ۽ پير طريقيت به پنهنجي فڪر کي هتان عام ڪيو. چوندا آهن ته مڪلي سوا لک ولين جو مقام آهي. مڪلي سوا لک ولين جو مقام هجي نه هجي پر خيرپور هر مڪتب فڪر جي پيرن فقيرن جو آستانو ضرور آهي. ان ڪري خيرپور ۽ ان جي مذهبي خواهه روحاني خدمتن تي وڏي پئماني تي ڪم ڪرڻ جي ضرورت آهي شڪر ٿيو جو سچل سرمت تي تحقيقي بنيادن تي ڪم ڪرڻ لاءِ ”سچل چيئر“ قائم ٿي آهي، پر هن وقت روضي ڌڻيءَ چيئر قائم آهي، چيئر لاءِ مهنجي دعا ۽ اُميد آهي ته ان کي ”ترجمي ۽ تاليف“ جي ڪم تائين محدود ڪرڻ بدران تحقيقي بنيادن تي استوار ڪيو ويندو. ڇو ته پير روضي ڌڻيءَ جهڙي سج کي روايت جي کاري هيٺيان لڪائڻ ۾ سڀني جو نقصان ٿيندو.

    پير روضي ڌڻيءَ تي جڏهن مون کي مقالي لکڻ لاءِ حڪم ڪيو ويو ته هن عظيم شخصيت جا اڻ ڳڻيا پهلو منهنجي ڌيان ۾ آيا. پهريون مون سوچيو ته آئون پير روضي ڌڻيءَ جي حوالي سان ماڻهپي جي روين جو مطالعو پيش ڪيان ۽ اهو ٻڌيان ته عظيم انسانن جا ماڻهپي وارا رويا ڪهڙا ۽ ڪيئن ٿين ٿا، يا ائين کڻي چئجي ته اهي ڪهڙا ماڻهپي وارا رويا ڪهڙا ۽ ڪيئن ٿين ٿا، يا ائين کڻي چئجي ته اهي ڪهڙا ماڻهپي وارا رويا آهن، جيڪي ماڻهو کي مثالي انسان بڻائن ٿا. مون پير روضي ڌڻيءَ جي روين جو مطالعو ڪر ڻ شروع ڪيو ۽ خاص طور تي والدين، استادن، اولاد، عزيزن، مريدن، حڪمرانن، مشائخن، ديني عالمن ۽ هندو اقليت سان سندس روين جو جائزو ورتم. مون کي سندن هر روئي ۾ انسان دوستي، اسلام دوستي، شفقت، محبت ۽ سهپ جي خوشبوءَ محسوس ٿي. خاص طور تي هندن سان ظلم زيادتي ڪرڻ، کين سندس ڪرڻ، کين سندس مرضي رضا خوشيءَ کان سواءِ زوري مسلمان بنائڻ کين پسند ڪونه هو سندن ملفوظات اثرن واقعن سان ڀري پئي آهي. موضوع نئون به هو ته انوکو به هو. پر سوچيم ته ان تي موقعو مليو ته ٻئي دفعي لکبو هاڻي ڪا ٻي ڳالهه ڪجي.

    ٻي ڳالهه ڪرڻ جو مقصد هي هئو ته اسانکي پنهنجي روحاني مذهي، سياسي ۽ سماجي آدرشن جو مختلف زاوين کان مطالعو ڪرڻو آهي. اهڙو مطالعو تڏهن ئي ممڪن ٿي سگهندو جڏهن اسان اڳ ۾ واسطيدار آدرشن جي لاڳاپيل مذهبي، روحاني، سياسي، سماجي، تعليمي ۽ اقتصادي حالتن جو خاڪو تيار ڪيون ان ڪري مون مناسب ڄاتو ته پير روضي ڌڻيءَ ۽ سندس دور جي ڪرانالاجي تي تحقيقي ڪم ڪيان. آئون جيئن جيئن ڪتابن جي اوراق گرداني ڪندو رهيس، تيئن تيئن تعجب، ڏک، ڪاوڙ ۽ پريشاني جي ور چڙهندو ويس. ڏاڍي مايوسي ٿي ته ڪيترن حوالن سان اسان کي حقيقتن بدران افسانا ٻڌايا ويا آهن. ڪيتريون ڳالهيون سوچ ويچار ۽ ڇنڊ ڇاڻ کان سواءِ درج ڪيون ويون آهن ۽ ڪن اهم ڳالهين جي پس منظر کي نظر انداز ڪيو ويو آهي.

    مثال طور اوهان ”تذڪره مخاديم کهڙا“ جو مطالعو ڪيو، ان جي صفحي 139 تي برهان فقير جو قصو ٻڌايو ويو آهي. لکيو ويو آهي ته مير فتح علي خان ٽالپر 1191هه ۾ تخت تي ويٺو 1192هه ۾ برهان فقير جنات جي زور تي نه فقط حڪمران کي معتقد ڪري چڪو هو، پر ماڻهن کي به بي راهه بڻائي رهيو هو. مخدوم شهيد احمدي، سندس فرزند مخدوم محمد عاقل ثالث ۽ پير محمد راشد روضي ڌڻيءَ، جيڪو ان وقت سندن شاگرد هو، حيدرآباد وڃي برهان فقير کي بڇڙو ڪري آڻ مڃرائي ٻڌي وٺي اچن ٿا.

    هاڻي سوچڻ جي ڳالهه اها آهي ته مير فتح علي ٽالپر ان کان گهڻو پوءِ 98-1197 ۾ حڪمران ٿيو. 1191 ۾ ته ميان عبدالنبي پنهنجا مٽ مائٽ مارائي مير بجار هٿان مخدوم نوح جي روضي ۾ دستار ٻڌي تخت نشين ٿيو. ان ڪري اعتراض ڪري سگهجي ٿو ته واقعو غلط آهي يا ان جو سال غلط آهي. مير فتح علي جڏهن حڪمران ٿيو ته ان وقت پير روضي ڌڻيءَ کهڙن جي مخدومن جو شاگرد ڪونه هو، ليڪن فارغ التعصيل ٿي چڪو هو. بنهه انهيءَ سان سندن والد ماجد حضرت پير محمد بقا جي شهادت ٿي ۽ روضي ڌڻيءَ پنهنجي والد جي گاديءَ تي ويٺو.

    جڏهن اسان ملفوظات جو مطالعو ڪيون ٿا ته ان ۾ خليفي ميان الهه رکئي جي حوالي سان هالاڻيءَ جي جنگ جو هڪ حوالو پڻ ملي ٿو ملفوظات ۾ ڪيترا اهڙا واقعا بيان ڪيا ويا آهن، جن مان پتو پئي ٿو ته پير روضي ڌڻي ڪيترا دفعا مير غلام علي ڏي ماڻهن ۽ مريدن جي ڪم لاءِ ويو آهي ۽ تخت نشيني کان هڪ سان پوءِ جڏهن مير فتح علي گذاري وڃي ٿو ته سندس رضا الاهي ڪرڻ لاءِ به مير غلام علي ٽالپر ڏي وڃڻ ٿيو اٿن ملفوظات مان اهو به پتو پئي ٿو ته هڪ دفعي پير روضي ڌڻيءَ اسلام جي معاملي ۾ موٽوءَ نالي هندو کي مسلمان بنائڻ لاءِ مير فتح علي ڏي ويا هئا، مگر حڪمران موٽوءَ جي ٻانهن نه ڏني ان تي پاڻ واپس موٽي آيا.

    پير روضيءَ ڌڻيءَ جي سوانح جي حوالي سان ڪن اهڙن عالمن جا نالا به ملن ٿا، جن هن بزرگ کي دل جي گهراين سان قبول ته نه ڪيو پر جهڙوڪ وس پڳي دشمني ڪئي ۽ رستن تي ڪنڊا اڇلايا. اهڙن عالمن مان پاڙي جا ڪي مخدوم، مخدوم محمد ابراهيم ٺٽوي ۽ مخدوم محمد عثمان مٽياروي جا نالا ورتا وڃن ٿا. ڪتابن ۾ انهن عالمن جي مخالفت جا احوال ته ملن ٿا. پر اسباب ڪونه ٿا ملن. ان ڪري جيڪڏهن انهن روين ۽ نفرتن جا پس منظر ملي وڃن ته هوند پير روضي ڌڻيءَ جي شخصيت، ڪردار ۽ سوانح تي وڌيڪ روشني پئجي سگهي.

    مخدوم محمد ابراهيم ٺٽويءَ جي نفرت ۽ دشمنيءَ جا ٻه ڪارڻ هئا. هڪ پير روضي ڌڻيءَ جي مقبوليت ۽ ٻيو سياسي اختلاف هئيءِ ڳالهه ذهن نشين ڪرڻ جهڙي آهي ته خليفو محمود فقير ڪڙيي وارو، پير روضي ڌڻيءَ جي مريد ٿين کا اڳ ميان احمد کٿائي جو مريد هوندو هو. ميان احمد کٿائي نقشبندي طريقي سان واسطو رکندو هو ۽ مخدوم محمد ابراهيم ٺٽويءَ جو خليفو هو. ان ڪري مخدوم محمد ابراهيم ٺٽوي جو ناراض ٿيڻ سمجهه ۾ اچي ٿو. سياسي ڪارڻ هيءَ هو ته پير روضي ڌڻيءَ پنهنجي دل ۾ ڪلهوڙن لاءِ همدردي رکندو هو، جڏهن ته مخدوم محمد ابراهيم ٺٽوي مير بجار جي قتل تي ڪلهوڙن ۽ جوڌپورين جي خلاف هئو. هن جوڌپورين خلاف فتويٰ به جاري ڪئي هئي ۽ هندن خلاف لکيو هو ته اهي ذمي نه آهن پر حربي آهن. انهي سياسي اختلاف به مخدوم محمد ابراهيم ٺٽوي کي پير روضي ڌڻيءَ جي مخالفت ڪرڻ تي آماده ڪيو .

    اهڙيءَ طرح کهڙن جي مخدومن مان ڪن جڏهن پير روضي ڌڻيءَ جي مخالفت ڪئي ته ان جا ڪارڻ به ساڳي نوعيت جا هئا. تيمور بادشاهه جي مُئي کان پوءِ جڏهن زمان شاهه حڪمران ٿيو ته هن پير روضي ڌڻيءَ جي علمي ۽ روحاني حيثيت کي تسليم ڪندي ڀرپور قدرداني ڪئي ۽ کين جهنڊو پڻ ڏنو جڏهن ته کهڙن جي مخدومن جي شاهه شجاع سان گهڻي رغبت رهي ۽ هو به سندسن خيال ڪندو رهيو. کهڙن جي مخدومن شادين جي مسئلي تي پير روضي ڌڻيءَ خلاف شاهه شجاع کي دانهن ڏيڻ ۽ قدم کڻڻ جو ارادو ڪيو، پر ٽالپورن جي چوڻ تي اهو ارادو ترڪ ڪيائون.

    اهڙيءَ ريت ڪيترن محققن پير روضي ڌڻيءَ کي فقط قادري طريقي جو پير ۽ روحاني رهبر ڪري پيش ڪيو آهي ۽ سندس شخصيت جي ٻين اهم روپن تي روشني نه وڌي آهي. ڊاڪٽر خان محمد لاڙڪ پير روضي ڌڻيءَ جي سياسي خدمتن تي به روشني وڌي آهي، پر انهيءَ پهلو تي اڃا به تفصيلي تحقيق ڪرڻ جي گنجائش موجود آهي. ڇو ته پير روضي ڌڻي پنهنجي دور جو منفرد سياسي مدبر پڻ هئو ۽ سندس انهيءَ حيثيت کي سنڌ، افغانستان ۽ جيسلمير وغيره ۾ به تسليم ڪيو ويو. زمان شاهه طرفان کيس جهنڊو ملڻ، سندن سياسي تدبر ۽ حيثيت کي مڃڻ برابر هو. پير روضي ڌڻيءَ 30 سالن جو ڳڀرو جوان هئو، پر سندس سياسي بصيرت جو اندازو 1201هه ڌاري خليفي محمد حسين ناڙيءَ واري ڏانهن لکليل خط مان لڳائي سگهجي ٿو، جنهن م هن جهڙوڪ پيش گوئي فرمائي آهي ته عنقريب افغاني لشڪر احمد خان نورزئي جي قيادت ۾ ميان عبدالنبي جي مدد لاءِ سنڌ تي ڪاهيندو پير روضي ڌڻيءَ ڇهن ڪلهوڙن ۽ پنجن ٽالپر حڪمرانن جو دور ڏٺو. ٽالپر دور ۾ سندس هر وجه کان حيثيت هئي. پاڻ مير سهراب خان جي گذارش تي ڪيترا فيصلا ڪيائون ۽ ڪيترن موقعن تي حڪمرانن خواهه سندن ماڻهن کي منهن تي ٻه ٽپيون ٻڌايائون.

    اهي ۽ اهڙا کوڙ مثال آهن، جن جي ڇنڊ ڇاڻ، وضاحت ۽ تشريح ڪرڻ جو بهتر طريقو اهو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ ۽ سندس دور جي ڪرانالاجي مرتب ڪئي وڃي. آئون انهيءَ حوالي سان نماڻي ڪوشش ڪري رهيو آهيان. هي ابتدائي ۽ بنيادي ڪم آهي، اڳتي هلي ان کي هڪ پراجيڪٽ طور مستند ۽ مڪمل ڪري سگهجي ٿو.

    57-1756ع 1170هه جڏهن روضي ڌڻي رحه جي ولادت ٿي: کهڙن جي مخدوم محمدي ٺٽي جي مخدوم ضياءالدين ۽ سنڌ جي حڪمران ميان محمد مراد ياب ڪلهوڙي هيءُ جهان ڇڏيو. ميان غلام شاهه ڪلهوڙو سنڌ جو حڪمران ٿيو. لارڊ ڪلائيو جي اڳواڻي ۾ فرنگين بنگال جي نواب سراج الدوله کي پلاسيءَ جي جنگ ۾ شڪست ڏئي هندستان ۾ انگريز حڪومت جو بنياد رکيو.

    58-1757ع 1171هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 2 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻيءَ جي ڀاءُ سيد علي مرتضيٰ شاهه جي ولادت ٿي. ميان غلام شاهه جي حڪومت کي چئلنج ڪيو ويو. غلام شاهه ڪلهوڙي شاهبندر جو بنياد رکيو ۽ اتي قلعو ٺهرايائين. اهل عيال اتي ڇڏي عطر خان ۽ سندس مددگار افغاني لشڪر جو پاچڪان ۾ مقابلو ڪيائين منجهن ٺاهه ٿيو افغان حڪومت سنڌ کي ٽن حصن ۾ ورهائي، غلام شاهه، عطر خان ۽ احمد يار خان حوالي ڪرڻ جو فيصلو ڏنو. ميان غلام شاهه کي شاهڳڙهه کان نصرپور بشمول ٺٽي وارو حصو ڏنو ويو. انهيءَ فيصلي کان پوءِ احمد يار خان افغانستان مان پنهنجي حق ۾ سنڌ حڪومت جو پروانو وٺي آيو ۽ ساڻس مدد ڪرڻ لاءِ افغان حڪومت کيس لشڪر پڻ ڏنو. انهن حالتن کي ڏسي عطر خان ملڪ ڇڏي ويو ۽ ميان غلام شاهه سموري سنڌ تي قابض ٿيو. ميان غلام شاهه سنڌ ۾ شريعت نافذ ڪرڻ بابت شاهي فرمان جاري ڪيو، جنهن جي نتيجي ۾ اهل تشيعت ۽ اقليتن وارن جي ذهنن ۾ مذهبي آزاديءَ بابت انديشا پيدا ٿيا. ميان غلام شاهه ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ کي ٺٽي ۽ اورنگا بندر ۾ واپاري ڪوٺين کولڻ جي اجازت ڏني.

    59-1758ع 1172هه جڏهن روضي ڌڻي رحه ٽن سالن جو ٿيو: سنڌو نديءَ پنهنجو وهڪرو مٽائي حيدرآباد ۽ ڪوٽڙيءَ وچان (موجوده صورتحال) وهڻ شروع ڪيو، ميان غلام شاهه اوٻاڙي ۾ عطر خان ۽ سندس ساٿي دائود پوٽن کي شڪت ڏني ۽ هميشه لاءِ سندس مخالفت جو خاتمو آندو. هن ”شاهپور“ نالي شهر ٻڌي اتي رهڻ شروع ڪيو. ان کان علاوه ميان عطر خان کي سندس ڀاءُ احمد يار جي اچڻ جي خبر پئي ته هن نوشهري مان هليو ويو. اهڙي طرح سان ميان غلام شاهه آسانيءَ سان سنڌ تي قابض ٿيو.

    60-1759ع 1173هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه چئن سالن جو ٿيو: مخدوم محمد اسماعيل ۽ مخدوم محمد هاشم ٺٽوي وفات ڪئي. ميان غلام شاهه راڄو ليکئي جي صلاح ۽ زور ڀرڻ تي ميان مراد ياب جي ٻن پٽن عباس علي ۽ حسن علي کي ٻيڙي ۾ ويهاري ٻوڙائي ڇڏيو . ان کان سواءِ ڪڪرالي جي حڪمران ڄام کي پنهنجو قلعو ”آباد“ ڇڏي ”ڪڇ“ ڀڄي وڃڻ تي مجبور ڪيو.

    62-1761ع 1174هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 5 سالن جو ٿيو: سفير ديوان گدومل جي جاکوڙ سان احمد شاهه درانيءَ ميان غلام شاهه کي ”شاهه وردي خان“ جو خطاب حڪمرانيءَ جي سند ۽ هڪ هاٿي تحفي ۾ ڏنو . ميان غلام شاهه ڪلهوڙي انگريزي ڪارندي ارسڪن کي سنڌ ۾ واپار جو پروانو ڏنو، جنهن مطابق ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ کي سنڌ ۾ قلمي شوري جي واپار جو ٺيڪو ملي ويو.

    63-1762ع 1176هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 6 سالن جو ٿيو: غلام شاهه ڪلهوڙي ڪڇ تي ڪامياب ڪاهن جو آغاز ڪيو ۽ 28 شعبان 1176 تي ”سنڌ راڻي“ سان شادي ڪئي.

    64-1763ع 1177هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 7 سالن جو ٿيو: ڪن ڪتابن ۾ اوٻاڙي واري جنگ (جنهن جو ذڪر 1173هه واري سال ۾ ڪيو ويو آهي. هن سال ۾ ڏيکاري آهي ۽ وڌيڪ ٻڌايو ويو آهي ته هن جنگ ۾ ٻنهي ڌرين جا ٽي هزار ماڻهو ماريا ويا هئا.

    65-1764ع 1178هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 8 سالن جو ٿيو: پير محمد بقا کي چوٿون فرزند ۽ پير روضي ڌڻيءَ ه ڀاءُ پير محمد سليم شاهه پيدا ٿيو، هن بزرگ 1241هه ۾ وفات ڪئي. عطر خان جو مکيه ساٿي ۽ صلاحڪار مقصود فقير وفات ڪري ويو. عطر خان سندس ئي چوڻ تي ميان غلام شاهه سان جنگيون جوٽيندو رهيو. فرنگين شاهبندر وٽان 38526 روپين جو آمدني ۽ 15884 روانگي واپار ڪيو. ڪن ڪتابن ۾ غلام شاهه ۽ ”سنڌ راڻي“ جي شاديءَ جو هي سال ٻڌايو ويو آهي.

    66-1765ع 1179هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 9 سالن جو ٿيو: اندازو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ کي شڪارپور ۾ حضرت فقير الله علوي جي مدرسي ۾ داخل ڪيو ويو هوندو.

    67-1766ع 1180هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 10 سالن جو ٿيو: خليفي محمود نظاماڻيءَ جي ولادت ٿي. مير سهراب خان ٽالپر جو والد ۽ مير شهداد خان جو فرزند مير چاڪر خان وفات ڪري ويو.

    68-1767ع 1181هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 11 سالن جو ٿيو: احمد شاهه ابدالي ميان غلام شاهه کي ديري غازي خان ۽ ديري اسماعيل خان جا علائقا سپرد ڪيا ۽ انهن ۾ انتظام رکڻ لاءِ اوڏانهن پڻ ويو.

    69-1768ع 1182هه جڏهن روضي ڌڻي رحه 12 سالن جو ٿيو: غالباََ پير روضي ڌني کي ڪوٽڙي ڪبير ۾ مخدوم يا رمحمد جي مدرسي ۾ داخل ڪيو ويو، جتي ابتدائي ۽ ثانوي فارسيءَ جي تعليم ورتي. ميان غلام شاهه ڪلهوڙي حيدرآباد قلعي جي تعمير جو حڪم ڏنو هن نومڙين کي سيکت ڏيڻ لاءِ فوج رواني ڪئي ۽ ٺٽي کي نومڙين جي حملن کان بچائڻ لاءِ اتي فوج مقرر ڪئي ڪابل جي ايلچين کي دهلي وڃڻ دوران سنڌ حڪومت هڪ هزار فوجي ۽ ست لک رپيا ڏنا.

    70-1769ع 1183هه جڏهن پير رو‎ضي ڌڻي رحه 13 سالن جو ٿيو: في الحال ڪنهن اهم واقعي جي نشاندهي نه ٿي ڪري سگهجي غالباََ پير روضي ڌڻيءَ پنهنجي والد ماجد جي هٿ تي بيعت ڪئي.

    71-1770ع 1184هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 14 سالن جو ٿيو: ميان غلام شاهه ٺٽي جي انتظام هلائڻ لاءِ حبيب فقير نائچ کي مقرر ڪيو. مير سهراب خان ٽالپر کي مير رستم ڄائو، جيڪو 1811هه ۾ خيرپور جو حڪمران ٿيو. کهڙن جي مخدوم احمديءَ شڪارپور جي هندو عورت کي شڪارپور نواب جي مخالت باوجود مسلمان ڪيو.

    72-1771ع 1185هه جڏهن پير روضي ڌ ڻي رحه 15 سالن جو ٿيو: هن سال هڪ عجيب واقعو رونما ٿيو. ميان غلام شاه جي دور حڪومت ۾ آسمان مان برسات جي بدران گوشت جا ٽڪرا ڪرڻ لڳا ۽ اهي تقريباََ هڪ سير جي برابر هئا. اهي گوشت جا ٽڪرا ڊنڍ ڇٽي جي چوگرد ڪريا. ميان غلام شاهه جي اڳيان آندا ويا. ان گوشت جي بوءِ سوئر جي گوشت جهڙي هئي جن کي ڪتن به نه کاڌو.

    73-1772ع 1186هه جڏهن پير ورضي ڌڻي رحه 16 سالن جو ٿيو: سنڌ جو حاڪم ميان غلام شاهه وفات ڪري ويو، نتيجي ۾ ميان سرفراز ڪلهوڙو تخت تي ويٺو. نئين حڪمران هالن کان ڏيڍ ميل اتر طرف ”خداآباد“ نالي نئون تخت گاهه بڻايو. ان کانسواءِ چئن مهينن لاءِ ديري غازي خان ۽ ديري اسماعيل خان وڃي انتظام ڏسي ۽ سنواري آيو.

    ميان غلام شاه حيدرآباد ۾ پڪي قلعي جي دفاع ۾ ڏکڻ اولهه طرف هڪ ڪچو قلعو تعمير ڪرايو ۽ حاجي محمد مڪيءَ جي نالي سان منسوب ڪيو، اهو قلعو اڄ به موجود آهي جتي 9 ذوالحج هر سال حاجي محمد مڪيءَ جو ميلو لڳندو آهي.

    74-1773ع 1187هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 17 سالن جو ٿيو: ابوالحسن فقير نالي ناميارو صوفي بزرگ وفات ڪري ويو. احمد شاهه کي ڪابل ۾ قتل ڪيو ويو، سنڌ حڪمراني جو خاتمو ٿيو ۽ تيمور شاهه نئون حڪمران ٿيو.

    75-1774ع 1188هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 18 سالن جو ٿيو: سنڌ جو ناميارو بزرگ خواجه محمد زمان لنواريءَ وارو رحلت ڪري ويو. مير بجار حج جو فرض ادا ڪرڻ لاءِ عربستان ويو. ميان سرفراز ڪلهوڙي ڪڇ تي چڙهائي ڪئي ۽ جيڪا ڪيترا مهينا جاري رهي ۽ ان ۾ ڪاميابيون ماڻيون ويو. ڪڇ کان ڪامران موٽندي ميان سرفراز ”ڪنٽي ڪوٽ“ جي ٺڪر جي ڌيءَ سان شادي ڪئي.

    اندازو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ کي کهڙن ۾ مخدوم احمدي جي مدرسي ۾ داخل ڪرايو هوندو.

    76-1775ع 1189هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 19 سالن جو ٿيو: ميان سرفراز ٺٽي ۽ اورنگا بندر ۾ قائم فرنگين جون واپاري ڪوٺيون بند ڪرايون. ميان سرفراز پنهنجي حڪومت جي رڪن اعظم مير بهرام خان ۽ سندس پٽ مير صوبدار خان کي قتل ڪرايو ۽ نتيجي ۾ پنهنجو تخت وڃايو ۽ قيد ٿيو. غلام شاهه جي ٻئي نمبر پٽ محمد خان کي گاديءَ تي ويهاريو ويو ستت پوءِ کيس معزول ڪري ميان غلام نبيءَ کي گادي تي ويهاريو ويو. سنڌ تيمور شاهه کي ساليانو 7 لک روپيا خراج ڏيڻ شروع ڪيو.

    77-1776ع 1190هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 20 سالن جو ٿيو: خليفي نبي بخش جي ولادت ٿي. تاجو ليکي ميان غلام نبيءَ کي ماري شاهه ڳڙهه هليو ويو.

    78-1777ع 1191هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 21 سالن جو ٿيو: اندازو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ ڳوٺ خير محمد آريجا ۾ علامه محمد آريجو جي مدرسي ۾ داخل ٿيو هوندو. حضرت پير محمد بقا جو مرشد سيد عبدالقادر آزين رحلت ڪري ويو. ميان عبدالنبيء پنهنجي تخت نشيني جي راهه هموار ڪرڻ لاءِ حيدرآباد ۾ قيد ٿيل ميان سرفراز، سندس پٽ محمد خان، ڀاءُ محمود خان ۽ چاچي عطر خان کي مارائي ڇڏيو. مير بجار ميان عبدالنبي کي مخدوم نوح جي روضي اندر دستار ٻڌائي حڪمران تسليم ڪيو.

    79-1778ع 1192هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 22 سالن جو ٿيو: اندازو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ فارغ التحصيل ٿيا. درازن جي درگاهه جي باني ميان صاحب ڏني موراڳي ”عارف“ رحلت ڪئي. ناري تعلقي جي ڳوٺ تجل ۾ شاهه عنايت شهيد جي فرزند سلام الله عرف ”ٿرڌڻي“ رحلٿ ڪئي، هن بزرگ پنهجي حياتي ۾ پڻ پير روضي ڌڻيءَ جي ولادت ۽ روحاني عظمت جي پيش گوئي ڪئي هئي. مهاڏيو جي مڙهي ناس ڪندڙ عبدالرحيم گرهوڙي شهيد ٿيو. جيتوڻيڪ پير روضي ڌڻيءَ پنهنجي ملفوظات ۾ سندس ڪلام جا حوالا ڏنا آهن، البته سندس سخت گير عمل جي واکاڻ ڪانه ڪئي اٿن.

    80-1779ع 1193هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 23 سالن جو ٿيو: ڪن ڪتابن ۾ مخدوم سلام الله جي رحلت هن سال ۾ ڏسي ۽ لکي وئي آهي. پير روضي ڌڻيءَ کي پير صبغت الله شاهه عرف تجر ڌڻي نالي فرزند ڄائو. ميان احمد يار عباسيءَ جو پٽ عزت يار خان جيڪو ڪابل ۾ هئو تنهن افغاني حڪومت کان سنڌ تي حڪمراني ڪرڻ جو پروانو وٺي اچي ميان عبدالنبي ۽ مير بجار سان جنگ جوٽي مگر ڪامياب نه ويو، اها جنگ لکي ۽ شڪارپور وچ ۾ لڳي هئي. افغاني لشڪر جي قيادت محفوظ خان ڪئي، جڏهن ته ان ۾ قلات، ديرن، ملتان، شڪارپور ۽ بهاولپور مان به لشڪر شامل هئو.

    81-1780ع 1194هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 24 سالن جو ٿيو: محفوظ خان جي شڪست جي بدلي وٺڻ لاءِ تيمور بادشاهه پاڻ سنڌ تي چڙهائي ڪئي، پر مير بجار جي ڪوشش ڪري هو نه فقط واپس ٿيو ليڪن عبدالنبي ء کي خليعت پڻ ڏنائين. ميان عبدالنبيء جوڌپور جي راجا جي مدد سان مير بجار کي مارائي پاڻ قلات هليو ويو ۽ پنهنجي خاندان کي جوڌپور موڪلي ڇڏيائين. مارجي ويل مير بجار جي پٽ مير عبدالله ميان صادق علي کي تخت تي ويهاريو. ميان عبدالنبيء جوڌپورين ۽ پوءِ بروهين جي مدد سان تخت حاصل ڪرڻ لاءِ ويڙهاند جو فيصلو ڪيو پر کيس ڪاميابي نصيب نه ٿي. مخدوم محمد ابراهيم ٺٽويء مير بجار جي مارائڻ ۾ جوڌپورين جي منفي ڪردار کان متاثر ٿيندي فتويٰ ڏني ته هندو ذمي نه پر حربي آهن. کوسا جوڌپور جي حدن ۾ لٽمار ڪندا رهيا ۽ مال سان گڏ عورتون ۽ ٻار به کڻي ويندا هئا. مخدوم محمد ابراهيم انهن قيدين کي ٻانهيون ۽ غلام بنائڻ جائز قرار ڏنو ۽ جوڌپور جي رياست کي دارالحرب ثابت ڪيائين.

    82-1781ع 1195هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 25 سالن جو ٿيو: ميان عبدالنبي تخت حاصل ڪرڻ لاءِ افغاني حڪومت کان مدد طلب ڪئي ۽ نتيجي ۾ مدد خان سنڌ تي ڪاهي آيو. مدد خان کي ساٿ ڏيڻ لاءِ بروهين ۽ نومڙين جا لشڪر به سنڌ ۾ ڪاهر پيا. مدد خان سڄيءَ سنڌ ۾ عمر ڪوٽ تائين وڏي تباهي آندي ۽ وڏي پئماني تي ڳوٺ تباهه ڪيا ۽ عوام کي لٽيو.

    ملفوظات ۾ اچي ٿو ته انهن ڏينهن ۾ پير روضي ڌڻيءَ کهڙا شهر ڏانهن وڃي رهيا هئا ۽ رستي ۾ کين ڪنهن ماڻهوءَ عرض ڪيو ته: حضرت! مدد پنهنجي لشڪر سان درياهه جي ڪپ تي لٿل آهي، اوهان پنهجو شهر ڪيئن ٿا ڇڏي وڃو؟ ”پير روضي ڌڻيءَ جواب ڏنس ته. ”اسان جو دلبر اسان جو سمورو سامان اڳ ئي لٽي ويو آهي تنهن ڪري اسان کي ڦرلٽ جو ڪهڙو ڀوءَ“

    حضرت پير روضي ڌڻيءَ جي استاد فقير الله علويء رحلت ڪئي.

    83-1782ع 1196هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 26 سالن جو ٿيو: راڻيپور ۾ سيد احمد شاهه درگاهه قائم ڪئي. هن سال ڪراچيءَ جي آبادي 6 هزار هئي ۽ شهر کي مڇيءَ جي واپار مان ساليانو چار هزار روپيه اپت ٿي. معلوم ٿئي ٿو ته هن عرصي ۾ ڪراچيءَ ۾ بصري، مستقط، بندر عباسي، لکپت، مانڊوي، ڊمن، مبمئي ۽ ڪاليڪٽ جي واپارين جا گماشتا آباد هئا. ميان عبدالنبيء پنهنجي سياسي حرفت سان قرآن شريف وچ تي آڻي بهاولپور جي نواب بهاول خان معرفت عبدالله خان سان ٺاهه ڪري تخت حاصل ڪيو. ڪجهه وقت کان پوءِ کيس يعني مير عبدالله خان ولد مير بجار خان ۽ مير فتح علي خان ماڻڪاڻيءَ کي مارائي ڇڏيو. ٽالپر انهي واقعي جي رد عمل ۾ خداآباد شهر کي لٽيو، ڦريو ۽ تباهه ڪيو.

    84-1783ع 1197ع جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 27 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻيءَ جو آخري استاد علامه محمد آريجوي رحلت ڪري ويو. مير فتح علي ٽالپر عبدالله خان ۽ فتح علي خان ماڻڪاڻي جي قتل جي بدلي وٺڻ لاءِ ميان عبدالنبيء خلاف جنگ جوٽي ۽ هالاڻيءَ ۾ کيس شڪست ڏني ميان عبدالنبيء قلات هليو ويو جتان بروهين جو لشڪر وٺي آيو ۽ ٻئي طرف جوڌپورين جي مدد ورتائين ليڪن کيس ڪاميابي نصيب نه ٿي، ڇو ته سندس ساٿ ڏيندڙ ڪنهن جنگ ڪرڻ کانسواءِ واپس موٽي ويا.

    85-1784ع 1198هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 28 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻيءَ جي والد ماجد حضرت سيد محمد بقا شاهه کي شهيد ڪيو ويو، سندن فاني جهان ڇڏڻ بعد پير روضي ڌڻيءَ مسند تي ويٺو. مير فتح علي خان ٽالپر حيدرآباد کي فتح ڪيو ۽ سابق حڪمران ميان عبدالنبيء جي عيال کي احترام سان حاجي پور، قلات موڪليو. مير فتح علي خان افغان سرڪار کي نولک رپيا ڏئي سنڌ تي حڪمراني ڪرڻ جو پروانو حاصل ڪيو. سابق حڪمران قلات جي حاجي پور ۾ مقيم ٿيو ۽ هن لاءِ ديري غازي خان جي جاگير مان ساليانو هڪ لک رپيا خرچ پاڻي طور مقرر ڪيا ويا.

    86-1785ع 1199هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 29 سالن جو ٿيو: خيرپور ۾ مير سهراب خان جي ۽ حيدرآباد ۾ مير فتح علي خان جي حڪمرانيءَ جو منظم نموني سان آغاز ٿيو. ميان عبدالنبيء تخت حاصل ڪرڻ لاءِ افغان حڪومت وٽ دانهين ٿيو، جتي اهو فيصلو ٿيو ته سنڌ کي ميان عبدالنبي ۽ ٽالپرن جي حڪمرانيءَ لاءِ ٻن حصن ۾ ورهايو وڃي. انهيءَ فيصلي کي نافذ ڪرڻ لاءِ بوستان خان اخلاص جي اڳواڻيءَ ۾ سنڌ تي لشڪر چاڙهي موڪليو ويو، مگر اهو لشڪر مٺڻ ڪوٽ کان واپس ٿي ويو ۽ ميان عبدالنبيءَ پنهنجي مقصد ۾ ڪامياب نه ٿيو.

    87-1786ع 1200هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 30 سالن جو ٿيو: قتح پور جي مشهور بزرگ محب الله شاهه ولد سيد محمد شجاع جي ولادت ٿي.

    88-1787ع 1201هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 31 سالن جو ٿيو: ميان نظر محمد ولد سخي قبول محمد فاروقيءَ جي ولادت ٿي، جيڪو پنهنجي والد جي وفات کان پوءِ گاديءَ تي ويٺو. سيد احمد شهيد جي ولادت ٿي، جنهن سکن خلاف جهاد ڪرڻ وقت تجر ڌڻيءَ کان مالي، اخلاقي ۽ افرادي قوت ورتي هئي. مير سهراب خان ٽالپر جو ڀاءُ مير غلام محمد عمر ڪوٽ طرف شڪار ڪرڻ ويو ته راجپوتن ور چڙهي مارجي ويو، مير سهراب پنهنجي ڀاءُ جو بدلو وٺڻ لاءِ چڙهائي ڪئي، هن ڪيترا راجپوت ماريا ۽ مندر ڊاٺا ۽ ان کان سواءِ عمر ڪوٽ تي قبضو ڪيو.

    سنڌ جي صورتحال کي ڌيان ۾ رکندي خليفي محمد حسين ناڙي واري پير روضي ڌڻيءَ ڏي خط لکيو، جنهن جي جواب ۾ پير روضي ڌڻيءَ کيس لکيو ته جيتوڻيڪ ميان عبدالنبيء تيمور بادشاهه جي رضا ۽ منظوريءَ سان تخت تي ويٺو، پر فتح علي خان کيس معزول ڪيو آهي. ميان عبدالنبيء پنهنجي سفارتڪار قمرالدين شيخ معرفت تيمور بادشاهه کي داد رسيءَ لاءِ اپيل ڪئي آهي، جنهن تي مير فتح علي ٽالپور کي ڌمڪيءَ وارو خط روانو ڪيو ويو آهي ۽ هن کي فرمانبرداريءَ واري ڍل ادا ڪرڻ جو حڪم ڏنو ويو آهي. مستقبل قريب ۾ احمد خان نورزئي جي اڳواڻيءَ ۾ ميان عبدالنبيء جي حق ۾ سنڌ تي لشڪر چاڙهيو ويندو. پير روضي ڌڻيءَ جي انهي جواب مان سندن سياسي بصِرت ۽ وابستگيء جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو.

    89-1788ع 1202هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 32 سالن جو ٿيو: قلاتي لشڪر ميان عبدالنبيء جي واهر ۾ سنڌ تي چڙهائي ڪئي، پر کين ناڪامي ڏسڻي پئي.

    90-1789ع 1203ههه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 33 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻي جو استاد مخدوم احمدي رحلت ڪئي. سنڌ جو ناميارو قلم ڌڻي مير علي شير قانع وفات ڪري ويو.

    91-1790ع 1204هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 34 سالن جو ٿيو: مير فتح علي ٽالپور هالا وٽ ميان عبدالنبيء جي مدد لاءِ آيل افغاني لشڪر کي شڪت ڏني، اهو لشڪر 40 هزار فوجين تي مشتمل هئو ۽ ا ن جي قيادت سردار احمد خان نورزئي ۽ بوستان علي ڪري رهيا هئا. ميرن ”فتح ڳڙهه“ ۽ ”اسلام ڳڙهه“ جا قلعا تعمير ڪرايا.

    92-1791ع 1205هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 35 سالن جو ٿيو: تيمور بادشاهه افغاني لشڪر جي شڪت جي بدلي وٺڻ لاءِ پائينده خان جي هٿ هيٺ سنڌ تي لشڪر چاڙهي موڪليو، ليڪن شڪارپور ۾ ميرن جي وڪيلن سفيرن لڙائي ڪرڻ وارو فيصلو واپس وٺرايو ۽ ڍل ڏيڻ جي شرط تي صلح ٿيو. ميان عبدالنبيء ٻي واهه نه ڏسي بکر ۽ ليهه جي جاگيرن تي قابض ٿيو.

    93-1792ع 1206هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 36 سالن جو ٿيو: فقير نانڪ يوسف جي ولادت ٿي شيخ محمد حيات سنڌيءَ جو شاگرد، تصوف ۽ سلوڪ جو ڄاڻو مولانا خيرالدين سورتي رحلت ڪري ويو.

    94-1793ع 1207هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 37 سالن جو ٿيو: تيمور بادشاهه وفات ڪئي ۽ سندس پٽ زمان شاهه ڪابل جو بادشاهه ٿيو. هن پير روضي ڌڻيءَ جي روحاني ۽ علمي حيثيت کي تسليم ڪيو ۽ کيس جهنڊو ڏنو.

    95-1794ع 1208هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 38 سالن جو ٿيو: ميان عبدالنبي افغان حڪومت کي رهيل پئسا ڏئي نه سگهيو، ان ڪري زمان شاهه هن کان بکر ۽ ليهه جون جاگيرون ڦري ورتيون، انهيءَ ويڙهاند ۾ عبدالنبيء جو پٽ محمد عارف مري پيو، جنهن کي ليهه ۾ دفن ڪيو ويو، ميان عبدالنبيء پاڻ جوڌپور هليو ويو. مير فتح علي خان سنڌ کي پنهنجي برادريءَ جي بنياد تي تقسيم ڪيو. پير روضي ڌڻيءَ ڪلهوڙن مان شادي ڪئي. محمود نظاماڻي ڪڙٻئي وارو پير روضي ڌڻيءَ جو مريد ٿيو، جيڪو پوءِ خليفو ٿيو، هن کان اڳ نقشنبدي بزرگ ميان احمد کٿائي جو مريد ٿيو هو، جيڪو مخدوم محمد ابراهيم ٺٽويء جو مريد ۽ خليفو هئو.

    96-1795ع 1209هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 39 سالن جو ٿيو: ڪو به واقعو تاريخ ۾ نه آهي:

    1795ع 1210 جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 40 سالن جو ٿيو: ڪو به واقعو تاريخ ۾ نه آهي.

     

    97-1796ع 1211هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 41 سالن جو ٿيو: سرائي محمد صالح خان ٽالپرن جي خدمتگار ”ڪوٽڏيجي“ جي هڪ ٽڪريء تي ”احمد آباد قلعو“ تعمير ڪرايو،

    98-1797ع 1212هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 42 سالن جو ٿيو: حضرت روضي ڌڻيءَ کي پير محمد ياسين شاهه نالي فرزند چائو. پير سائين پاڳاري درگاهه تي مسجد تعمير ڪرائي ۽ ان موقعي تي پنهنجي استاد مخدوم يار محمد کي دعوت ڏئي گهرايائون. نقشبندي طريقي جي بزرگ خواجه صفي الله مجدديءَ جي رحلت ٿي. نيپولين بوناپارٽ سمنڊ ذريعي مصر پهتو ۽ سندس آمد هندستان ۾ فرنگين پنهنجي لاءِ خطرو ڪري ورتو ۽ کين سنڌ ۾ دفاعي مفادن خاطر دلچسپي وٺڻي پئي.

    99-1798ع 1213هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 43 سالن جو ٿيو: شاهه عنايت جي پونئير مخدوم محمد شاڪر رحلت ڪئي.

    1800-1799ع 1214 جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 44 سالن جو ٿيو: ميان عبدالنبيء ناراض ٿي جوڌپور کي ڇڏي ۽ بهاولپور ويو جتي خواجه لطف علي کيس سفر گذر لاءِ راجن پور جو علائقو وٺي ڏنو. رنجيت سنگهه پنجاب ۾ ”سک رياست“ جو بنياد رکيو. حضرت خواجه عبدالحق فاروقيء رحلت ڪئي. مير فتح علي ناٿن ڪرو نالي فرنگيء کي ڪراچيء ۾ واپاري ڪوٺي قائم ڪرڻ جي اجازت ڏني، جنهن ڪراچي ۾ عمارت تعمير ڪرائي. ٽيپو سلطان سرنگاپٽم بي معرڪي ۾ شهيد ٿي ويو. ايسٽ انڊيا ڪمپني هڪ مقامي واپاري ابوالحسن کي وڪيل ۽ سفير ڪري حيدرآبادي ميرن ڏانهن موڪليو ته کين قنڌار حڪومت ۽ زمان شاهه خلاف ورغلايو وڃي ۽ انگريزن سان دوستي رکڻ تي آماده ڪيو وڃي.

    01-1800ع 1215 هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 45 سالن جو ٿيو: فقير غلام حيدر شر جي ولادت ٿي (گودڙيو فقير) سهروردي طريقي جي بزرگ شاهه قائم الدين قلندر بڪيرائي رحلت ڪئي. پير روضي ڌڻيءَ جي قائم الدين قلندر سان ٿيل ڪچهريءَ جو ڪتابن ۾ حوالو پڻ موجود آهي.

    02-1801ع 1216هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 46 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻيءَ جو استاد مخدوم يار محمد رحلت ڪري ويو. مير رستم خان کي مير محمد حسن خان نالي فرزند ڄائو. زمان شاهه جي چوڻ ۽ صلاح تي حيدرآبادي حڪمرانن ناٿن ڪرو کي سنڌ مان واپاري ڪوٺي بند ڪرڻ جو حڪم ڏنو. ناٿن ڪرو جي ائين اوچتي اخراج تي ڪمپني سرڪار کي هڪ لک روپيا نقصان ٿيو.

    03-1802ع 1217هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 47 سالن جو ٿيو: حيدرآبادي چوياريء جو اڳواڻ ۽ حڪمران مير فتح علي خان ٽالپر وفات ڪري ويو ۽ نتيجي ۾ مير غلام علي ٽالپر حڪمران ٿيو. پير روضي ڌڻيءَ مير فتح علي جي وفات تي حيدرآباد وڃي مير غلام علي خان ٽالپر سان رضا الاهي ڪئي. پير روضي ڌڻي مير فتح علي خان ٽالپر جي ايام ڪاريءَ ۾ ڏانهن موٽو هندو مسلمان ڪرڻ ويا هئا، مگر مير فتح علي مسلمان ٿيڻ لاءِ موٽو هندو پير روضي ڌڻيءَ جي حوالي نه ڪيو هو، اهڙو ذڪر ملفوظات ۾ موجود آهي.

    04-1803ع 1218هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 48 سالن جو ٿيو: ڪابل ۾ زمان شاهه جي حڪمراني جو خاتمو ٿيو ۽ شجاع الملڪ ڪابل جو بادشاهه ٿيو پير روضي ڌڻيءَ هڪ رات خواب ۾ ڏٺو ته تيز پاڻي وڏي هيبت سان ايندي هڪدم سڪي ويو. اهو خواب هن ريت سچو نڪتو ته شاهه شجاع وڏي گهمنڊ، ڏمر ۽ ڪاوڙ سان سنڌ تي ڪاهي آيو، پر جيئن خواب ۾ پاڻي هڪدم سُڪي ويو، تيئن شاهه شجاع جي ڪاوڙ به ڪافور ٿي وئي، هن سردست 10 لک رپيا ورتا ۽ ساليانو 5 لک رپيا ڍل جي وعدي تي ميرن سان جنگ ڪرڻ کانسواءِ هليو ويو. شاهه شجاع کي واپس ڪرڻ ۾ پير روضي ڌڻيءَ مخدوم محمد عاقل ثالث کهڙائي ۽ سيد محمد صالح شاهه جيلاني جي سفارتڪاريءَ اهم ڪردار ادا ڪيو. پير روضي ڌڻيءَ شاهه شجاع سان ملاقات دوران خودداري، روحاني حيثيت ۽ علمي تقاضا جون مثالي نموني سان گهرجون پوريون ڪيون پاڻ سان شامل مريدن تي پابندي وڌي وئي هئي ته اهي لشڪر جي بازار مان ڪابه شيءَ خريد ڪري نه کائيندا. پير روضي ڌڻيءَ ۽ سندس معتقدن انهي دوران پنهنجوئي کاڌو .

    ول جي ڳالهه تان مير غلام علي خان ٽالپر ۽ مير ٺاري خان جي ڪڙمن وچ ۾ٿيل ويڙهاند جنگ جو روپ ورتو هن ويڙهاند ۾ 410 شهداداڻي ۽ 300 ماڻڪاڻي ماريا ويا.

    05-1804ع 1219هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 49 سالن جو ٿيو: ڪڇ ۽ سنڌ ۾ سخت ڏڪار پيو ۽ ڪن هنڌن تي ماڻهن ٻار وڪڻڻ شروع ڪيا. مير غلام علي ٽالپر ڀاڳناڙي ۾ قلات جي خان محمود خان جي ڀائٽيءَ سان شادي ڪئي. اندازو آهي ته هن سال پير روضي ڌڻيءَ مير غلام علي ٽالپر جي حڪومت جي 16 هزارن جي قرضي غلام محمد انڙ جي سرڪار ٽيڪس معاف ڪرائڻ لاءِ مير غلام علي سان ملڻ ۽ ٽيڪس معاف ڪرائڻ لاءِ حيدرآباد ويا هوندا، انهيءَ واقعي جو حوالو ملفوظات ۾ موجود آهي.

    06-1805ع 1220هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 50 سالن جو ٿيو: 25 سال حڪومت حاصل ڪرڻ جي ناڪام ڪوششن بعد ميان عبدالنبيء راجن پور ۾ وفات ڪري ويو. ۽ سندن فرزند سيد اسماعيل شاهه 18 سالن جي ڄمار ۾ انتقال ڪري ويو.

    07-1806ع 1221هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 51 سالن جو ٿيو: مير ٺاري خان جي پٽ مير علي مراد ” ميرپور خاص“ شهر اڏايو ۽ ان کي تخت گاهه بڻايو. يقين سان ته چئي نه ٿو سگهجي، پر اندازو آهي ته پير روضي ڌڻيءَ سرڪاري قرضي الله بخش انڙ کي ڇڏائڻ لاءِ حيدرآباد ۾ مير غلام علي ٽالپر سان ملاقات ڪئي. هن واقعي جو تفصيل ۽ حوالو ملفوظات ۾ موجود آهي.

    08-1807ع 1222هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 52 سالن جو ٿيو: ڪئپٽن ڊيوڊ سيٽن سنڌ ۾ آيو. مير رستم خان اول مير علي اڪبر نالي ٻيو نمبر پٽ چائو جنهن اڳتي هلي محراب پور لڳ ”ٽنڊو مير علي اڪبر“ شهر ٻڌو، هو پنهنجي دور جو شاعر پڻ ٿيو.

    09-1808ع 1223 جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 53 سالن جو ٿيو: سندن فرزند محمد صادق ساه القب مسجد وارو وفات ڪري ويا، ويهه ورهن ۾.

    10-1809ع 1224 جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 54 سالن جو ٿيو: فقير خوش خير محمد هيسباڻيءَ جي ولادت ٿي. انگريزن رنجيت سنگهه سان دوستيءَ جو معاهدو ڪيو. نڪولس هينڪيسٽ سمٿ، رابرٽ ٽيلر، پاٽينجر، هينري ايلس، ڪئپٽن چارلس ڪرسٽي ۽ وليم هال سنڌ ۾ آيا. سمٿ معرفت مير غلام علي انگريزن سان معاهدو ڪيو، جنهن مطابق سنڌ سرڪار فرينچن کي سنڌ ۾ نه رهڻ ۽ نه اچڻ جو وعدو ڪيو ۽ انگريزن کي تجارجي سهولتون ڏنيون ويون. مير سهراب خان بهاولپور تي چڙهائي ڪئي مگر صلح ٿيو.

    11-1810ع 1225هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 55 سالن جو ٿيو: سنڌ جي نامياري شاعر حمل فقير جي ولادت ٿي.

    12-1811ع 1226هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 56 سالن جو ٿيو: مير سهراب خان اچ جي ساداتن جي حق رسيء لاءِ بهاولپور تي لشڪر چاڙهيو، ليڪن ابتدا ۾ کيس ناڪامي ٿي پوءِ حيدرآباد حڪومت جي تعاون سان وري حملو ڪيائون ۽ نتيجي ۾ سبزل ڪوٽ ۽ ڀنگ ڀاڙو خيرپور سان ملائين ۽ شهزادي رحيم يار خان کي يرغمال بڻائي آيو.

    13-1812ع 1227هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 57 سالن جو ٿيو: قرآن پاڪ جو سنڌي ۾ ترجمو ڪندڙ مخدوم ضياءالله وفات ڪري ويو. مير غلام علي ٽالپرانگريزن سان دوستيءَ جا ٻه معاهد ڪيا. انهن معادهن کان پوءِ هڪ ڏينهن شڪار تي ويو ۽ شڪار دوران هرڻ جو سڱ پير ۾ لڳڻ سبب کيس زندگي جي بازي هارڻي پئي. مير غلام علي جي موت کان پوءِ مير ڪرم علي ٽالپر حيدرآبادي حڪومت جو اڳواڻ ٿيو.

    ملفوظات ۾ مير غلام علي ٽالپر جي حوالي سان ڪجهه واقعن ذڪر ملي ٿو. پير روضي ڌڻيءَ جڏهن به حيدآبادي حاڪمن جي دعوت تي ويندا هئا ته انهن جو طعام نه کائيندا هئا. هڪ دفعي مير غلام علي پير روضي ڌڻيءَ کي آڇ ڏني ته اوهان کي پروانو لکي ٿا ڏيون ته جيئن اسان جي حڪمرانيءَ وارين حدن ۾ جيڪو غير مسلم اسلام جي دائري ۾ داخل ٿيڻ جي تقاضا پوري ڪري ته ان کي ڀلي مسلمان بڻايو، مگرپير روضي ڌڻيءَ اهڙي آڇ کي قبول نه ڪيو. مير غلام علي ڪڏهن ڪڏهن پنهنجي گفتگو دوران حاڪماڻي گهمنڊ ۽ پير روضي ڌڻيءَ سان حسد جو مظاهرو به ڪري وٺندو هو. هڪ ملاقات دوران چيائين ته پير صاحب! اوهان پوک ته ڏاڍي آباد ڪئي آهي پر اها سقيم ٿي پئي. پير روضي ڌڻيءَ کين ترت جواب ڏنو ته سقيم پوک حاڪمن کان بي حساب رهندي. جواب پير روضي ڌڻيءَ جي خودداري ۽ منطق جو مظهر آهي. حيدرآباد ۾ ڪنهن ٻئي موقعي تي چيو ويو ته پير روضي ڌڻيءَ جا مريد ڀت گهڻو ٿا کائن. پاڻ انهيءَ جواب ۾ لاجواب ڳالهه ڪيائون ۽ چيائون ته صحت مند آهن.

    14-1813ع 1228هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 58 سالن جو ٿيو: مير سهراب خان ٽالپر پنهنجي ڀڳ ۽ ملڪيت جو وارث پنهجي وڏي پٽ مير رستم علي ٽالپر کي بڻايو. درگاهه چنهيه فقير جو سجاده نشين ميان فقير محمد وفات ڪري ويو.

    15-1814ع 1229 جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 59 سالن جو ٿيو:

    ڪو به تاريخي واقعو نه آهي.

    16-1815ع 1230هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 60 سالن جو ٿيو: مير سهراب خان کي مير علي مراد خان نالي پٽ ڄائو جيڪو اڳتي هلي خيرپور جو حڪمران ٿيو. خليفو نبي بخش لغاري پير روضي ڌڻيءَ جو مريد ۽ پوءِ خليفو ٿيو. ميان سرفراز ڪلهوڙي جو ٻڌل شهر ۽ تخت گاهه ”خداآباد“ ڦٽي ويو. ڪابل ۾ شاهه شجاع جي حڪمراني جي پڄاڻي ٿي، هو حيدرآباد ڀڄي آيو، عظيم خان هن پوئتان ايوب شاهه جي اڳواڻيءَ ۾ لشڪر موڪليو، ميرن 12 لک رپيا چٽي ڀري لشڪر کي واپس ڪيو، ۽ شاهه شجاع لڌيانه ڀڄي ويو.

    17-1816ع 1231هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 61 سالن جو ٿيو: پير روضي ڌڻيءَ جو وڏو ڀاءُ پير سيد عبدالرسول شاهه رحلت ڪري ويو، سندس ولادت 1168هه ۾ ٿي هئي. قاضي احمد علي سنڌي چشتي وفات ڪري ويو. سيد پير صبغت الله شاهه اول کي پير علي گوهر شاهه ”اصغر“ نالي فرزند ڄائو. انگريزن حيدرآباد حڪومت سان ٽيون معاهدو ڪيو جنهن ۾ باهمي دوستيءَ کان علاوه اوڀر واري سرحد وٽان کوسن جي حملن کي روڪڻ جي ڳالهه ڪئي وئي هئي.

    18-1817ع 1232هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 62 سالن جو ٿيو: کهڙن جو مخدوم محمد عاقل رحلت ڪري ويو. قادري طريقي جو بزرگ حافظ عبدالله درازي وفات ڪري ويو. اهو ڌيان ۾ رهي ته متان رنجيت سنگهه سنڌ تي حملو ڪري، ميرن آغا اسماعيل خان کي ممبئي جي گورنر ڏانهن موڪليو ته جيئن هو رنجيت سنگهه کي حملي ڪرڻ کان روڪي.

    19-1818ع 1233هه جڏهن پير روضي ڌڻي رحه 63 سالن جو ٿيو: سکن ملتان تي قبضو ڪيو. بهاولپور جي نواب کان سيدن کي حق وٺي ڏيڻ واري مامري ٿي ٿيل ويڙهاند/جنگ ۾ شادي خان رند ماريو ويو، جيڪو پوءِ ” شادي شهيد“ جي نالي سان مشهور آهي. مينگهي فقير شر جي ولادت ٿي حضرت پير سائين روضي ڌڻي رحلت فرمائي.

    حضرت پير روضي ڌڻيءَ ۽ سندس دور جي ڪرنالاجي/تاريخ وارو واقعن جو وچوڙ هڪ مڪمل پراجڪيٽ جي حيثيت رکندڙ تحقيق ڪم آهي، مون فقط چند واقعن جو اندراج ڪري هڪ بنيادي خاڪو چٽيو آهي، جڏهن ته انهي کي وڌائي ۽ سڌاري هڪ الڳ ڪتاب مرتب ڪري سگهجي ٿو. منهنجيءَ هن نماڻي ڪوشش ۾ ڪيترن پهلوئن کان وڌيڪ اضافي ڪرڻ جي گنجائش موجود آهي. مثال طور پير سائين روضي ڌڻيءَ جي شادين جون تاريخون، مڪتوبات لکڻ جون تاريخون، سندن مختلف ماڳن مڪانن، شهرن ۽ ڳٺن ۾ وڃڻ جون تاريخون، سندسن معاصرين جي سوانح سان لاڳاپيل اهم واقف جو اندراج کهڙن جي مخدومن، ڏانهن ۽ ٻين مشاهر ڏانهن لکيل افغاني حڪمرانن جا خط ۽ تاريخون، افغان حڪومت طرفان انهيءَ دور ۾ ڪلهوڙن ۽ ميرن کي حڪومت ڪرڻ جا پروانا ۽ انهن جون تاريخون پير روضي ڌڻيءَ جي 63 سالن جي ڄمار ۾ لکيل ڪتابن ۽ سمورن جو ذڪر ۽ تاريخون ۽ مير سهراب خان جي حڪمرانيءَ جي ايام ڪاري وغيره.

    اهڙيءَ ريت منهنجي ڪرانالاجيءَ ۾ ڏنل واقعن جي تاريخن ۽ سالن جي تصديق ڪرڻ جي گنجاش موجود آهي. ساڳي طرح مون تڪڙي سڏ تي فقط محدود زريعن وسيلن مان فائدو ورتو آهي، جڏهن ته حضرت پير سائين روضي ڌڻيءَ سندن دور تي اڃا ڳچ سارو معلومات مواد موجود آهي ۽ ان مان پڻ استفادي ڪرڻ جي گنجاش موجود آهي.

    آخر ۾ آئون اها اُميد رکان ٿو ته هن موضوع کي جيتوڻيڪ مون متعارف ڪرايو آهي، پر ان کي جامع مڪمل ۽ مستند بنائڻ جي ڪوشش ضرور ڪئي ويندي.

     

     

  • Introduction

    گل حيات انسٽي ٽيوٽ ۾ قائم ڪيل پاڳارا ڪارنر ۽ ان ۾ گڏ ڪيل مواد خواهه معلومات جو تفصيل

    ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ

    تعارف: لاڙڪاڻي ۾ ”مهين جي دڙي“ جي بنهه وچ تي تعلقي ڏوڪري جي ڳوٺ خير محمد آريجا جي وستي آباد آهي، هو ڳوٺ کي اهو اعزاز حاصل آهي جو هتي حضرت پير محمد راشد روضي ڌڻي، علامه محمد آريجويءَ جي مڪتب ۾ تعليم حاصل ڪئي، هي ڳوٺ مخدوم شهاب الدين مڱريي جو مرهون منت آهي، مخدوم عبدالرحيم گرهوڙي جو هي ساٿي، مخدوم عبدالرحيم جي شهادت کان پوءِ هن ڳوٺ اچي آباد ٿيو، هن بزرگ سڄي ڳوٺ ۾ اسلامي نظام نافذ ڪيو، ڪنهن کي ڪهڙي مجال جو هن ڳوٺ ۾ ڪو غير شرعي ڪم ڪري، شايد ڳوٺ جي شهرت ۽ علامه محمد آريجويءَ جي علميت حضرت پير سائين روضي ڌڻي کي هن ڳوٺ ۾ تعليم وٺڻ جو ڪارڻ ٿيو.

    علامه محمد آريجوي اتر سنڌ ۾ ”استاد ڪل“ طور ڄاتو ۽ سڄاتو ويندو هو، هن بزرگ مخدوم شهاب الدين مڱريي ڳوٺ ۾ جن علمي روايتن جو بنياد رکيو، اهي اڄ ڏينهن تائين قائم ۽ دائم آهن، مذهب ۽ مذهبي تعليم جي حوالي سان انهن روايتن کي مولوي تاج محمد کوکر سهڻي نموني سان نڀايو ۽ پنهنجي علمي حيثيت ڪري وڏي شهرت ماڻي، هن بزرگ ڪري به ڳوٺ جو هنڌين ماڳين ناماچار ٿيو،

    1990ع ۾ جڏهن هن ڳوٺ ۾ گل حيات انسٽي ٽيوٽ قائم ٿيو ته اهو ادارو پنهنجي علمي ۽ تحقيقي خدمتن ڪارڻ ڏيهه پرڏيهه ۾ ڳوٺ جو تشخص بڻجي ويو، هندستان کان وٺي آمريڪا تائين، انگلينڊ کان وٺي هالينڊ تائين هن اداري جي هاڪ ٿي.

    دنيا ۾ آرڪائيوز جو وڏي کان وڏو ادارو هالينڊ ۾ آهي، جنهن جو نالو آهي ”انٽرنيشنل انسٽي ٽيوٽ آف سوشل هسٽري“، هن اداري ۾ لينن ۽ ڪارل مارڪس کان وٺي هٽلر ۽ چرچل تائين تاريخ جي تمام وڏن ڪردارن جا هٿ سان لکيل اصلي خط، ڊائريون ۽ ٻيو مواد موجود آهي، پهرين مهاڀاري لڙائي ۾ مختلف ملڪن تاريخي اهميت وارو پنهنجو رڪارڊ هن اداري ۾ امانت طور محفوظ ڪرايو هو ۽ پوءِ انهن مناسب ڄاتو ته اهو اتي ئي رکيو وڃي.

    انهيءَ اداري کي جڏهن ”گل حيات“ جي خبر پئي ته پنهنجي ايشيائي شعبي جو سربراهه ڏياري موڪليائين، جنهن آگسٽ 1998ع ۾ هي ادارو ڏٺو ۽ پنهنجي انتظاميه طرفان گل حيات انتظاميه کي الحاق ڪرڻ جي گذارش ڪيائين، انهيءَ عملدار ”گل حيات“ بابت وزيٽرس بوڪ ۾ تاثرات لکيا ته: ”اسان انسان تاريخي مخلوق آهيون ۽ تاريخي شعور کان سواءِ اسان جهڙوڪ ڍڳا آهيون، بدقسمتيءَ سان انسان پنهنجي تاريخ، تاريخي مواد ۽ تاريخي شاهدين جي جوڳي حفاظت نه ڪئي آهي، ان ڪري انساني تاريخ ۾ ڏند ڪٿائون واسو ڪري ويون آهن، جنهن ڪري ڪي مثالي انسان معمولي حيثيت به وٺي نه سگهيا ۽ ڪي بنهه معمولي انسان تاريخ ۾ آدرشي انسان ڪري پيش ڪيا ويا.

    پر هتي ننڍڙي ڳوٺ ۾ گل حيات انسٽي ٽيوٽ تمام وڏو ڪم ڪري رهيو آهي ۽ سنڌ جي تاريخ جون شاهديون محفوظ ڪري رهيو آهي، وقت گذرڻ سان گڏ هي ادارو مواد ۽ معلومات جي ميڙي چونڊيءَ ۾ مثالي ادارو بڻجي ويندو.

    دنيا جهان جي ڪيترن عالمن ۾ محققن هي ادارو ڏٺو آهي، سنڌ جي سڄاڻ عالمن به هن اداري کي نظر انداز نه ڪيو آهي، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ 1999ع ۾ هي ادارو ڏسڻ آيو، سندس خيال آهي ته : ”ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ اڪيلي سر پنهنجي محبت ۽ محنت سان سنڌ جي تاريخ جو نادر خزانو گڏ ڪيو آهي، هن اداري جي ڀيٽ ۾ سنڌ جي يونيورسٽين ۾ ته اهڙو مواد اٽي ۾ لوڻ برابر آهي“

    هن اداري کي وڌيڪ ڪارائتي ۽ مفيد بنائڻ لاءِ مون فيصلو ڪيو ته ”گل حيات“ ۾ ڪي اهم ڪارنر قائم ڪيا وڃن، ”پير پاڳارا ڪارنر“ انهيءَ سلسلي جي هڪ اهم ڪڙي هئي، مون هن اداري ۾ ڪارنر قائم ڪيو ته روزنامه ”مهراڻ“ اسان جي انهيءَ نماڻي ڪاوش تي تفصيلي ايڊيٽوريل لکيو، جنهن مان اقتباس ڏيڻ وقتائتا نظر اچن ٿا، اخبار لکيو ته:

    ”حضرت پير سائين پاڳارا جن جي خاندان صدين کان خاص طور سنڌ جي جيڪا روحاني، سياسي ۽ ادبي خدمت ڪئي آهي، ان جو اسان جي تاريخ ۾ ڪو به مثال نه ٿو ملي، پاڳارو خاندان سنڌ جو اهو واحد خاندان آهي جنهن ڌرتي ۽ ڌرتي واسين جي آزاديءَ لاءِ پنهنجي مالي ۽ جاني قرباني ڏني ۽ برصغير ۾ اسلامي جهاد جي مالي خواه افرادي مدد ڪئي، پاڳاري خاندان جي انهن ڪارنامن کي ڌيان ۾ رکندي اتر سنڌ جي علمي، ادبي، تحقيقي اداري گل حيات انسٽيٽيوٽ جي جفاڪش انتظاميا اداري ۾پاڳارا ڪارنر قائم ڪرڻ جو اعلان ڪيو آهي، هن ڪارنر جي قيام جو ابتدائي ڪم اداري طرفان مڪمل ٿي چڪو آهي ۽ حضرت پير سائين پاڳارا ۽ سندن فرزندن جي سياسي سرگرمين ۽ قومي خدمتن کي محفوظ ڪرڻ جو سلسلو شروع ڪيو ويو آهي، ان کان سواءِ هن عظيم روحاني ۽ سياسي خاندان جي مريدن ۽ معتقدن جا لکيل علمي ۽ ادبي ڪتاب پڻ هن اداري گڏ ڪرڻ جو ڪم هٿ ۾ کنيو آهي، گل حيات انسٽيٽيوٽ انهيءَ حوالي سان پاڳارا خاندان اسان ان ڪري به هڪ خاص نسبت رکي ٿو ته هي ادارو تعلقي ڏوڪريءَ جي ڳوٺ خير محمد آريجا ۾ قائم ڪيو ويو آهي، هي ڳوٺ تاريخي ڳوٺ آهي، جنهن ۾ حضرت پير سائين روضي ڌڻي عليه الرحمة جن علامه محمد آريجوي جي مدرسي ۾ تعليم ورتي ۽ هن ڳوٺ کي اهڙو اعزاز بخشيو، هي انسٽيٽيوٽ سنڌ جي نامياري محقق ۽ دانشور ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ صاحب قائم ڪيو آهي، هن اداري ۾ سماجي علوم ۾ ايم فل ۽ پي ايڇ ڊي ڪندڙن جي فني رهبري ڪرڻ کان سواءِ کين وس آهر مواد ۽ معلومات فراهم ڪرڻ ۾ پڻ سهڪار ڪيو وڃي ٿو، جنهن ڪري ڪيترائي پي ايڇ ڊي جا شاگرد هن اداري مان مستفيد ٿي رهيا آهن، هي ادارو نج خانداني ذريعن ۽ وسيلن تي هلايو پيو وڃي ۽ ان جي ساراهه جوڳي انتظاميا اداري کي سرڪاري خواهه درٻاري امداد جي عيب کان آجو رکيو آهي، هن اداري ۾ ”پاڳارا ڪارنر“ جو قيام اداري جي انتظاميه جي تاريخ دوستيءَ ۽ تحقيق ذوق جي مظهر جو پڪو ثبوت آهي ۽ اسان اهڙي قدم تي دل جي گهراين سان اداري جي انتظاميا کي مبارڪباد ڏيون ٿا، اهڙي تاريخي ڪم کي هٿ ۾ کڻندي هن اداري پاڳاري خاندان سان لاڳاپيل سياسي رهبرن، عالمن ۽ اديبن کي گذارش ڪئي آهي ته اهي هن قومي، علمي، ادبي ۽ تاريخي اهميت جي حامل ڪم ۾ اداسي سان ڀرپور تعاون ڪندي فنڪشنل مسلم ليگ جون سموريون برانچون جاري ٿيندڙ پريس رليز جي هڪ هڪ ڪاپي اداري ۾ محفوظ رکڻ لاءِ اداري کي موڪلي ڏين ۽ درگاهه شريف سان لاڳاپيل شاعرن، ليکڪن ۽ صحافين کي پڻ چيو ويو آهي ته اهي پنهنجا ڪتاب، رسالا ۽ لکڻيون اداري کي فراهم ڪن ته جيئن ”پاڳارا ڪارنر“ کي هڪ بي مثال تاريخي ڪارنر بڻائي سگهجي.

    گل حيات انسٽيٽيوٽ جي مذڪوره تحسين لائق مقصد خاطر ”پاڳارا ڪارنر“ کي ايڏي وڏي پئماني تي اهميت ڏيڻ سان اسان اداري جي انتظاميا خاص طور تي ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ صاحب کي هن عظيم مقصد کي هٿ ۾ کڻڻ تي لفظن جي قيد کان گهڻو مٿي ساراهڻ کان سواءِ نه ٿا رهي سگهون ۽ اداري طرفان جن معتبرن کان سهڪار طلب ڪئي وئي آهي، انهن دانشورن، اديبن، سياستدانن، عالمن ۽ صحافين کي اسان به گذارش ڪنداسين ته اهي اداري جي انتظاميه سان ڀرپور سهڪار ڪري سنڌ جي هن تنظيم روحاني خواهه سياسي گهراڻي ۽ سندس مريدن، معتقدن ۽ پوئلڳن جي خدمتن کي تاريخ جي ورقن ۾ محفوظ ڪرڻ واري ڪم کي تڪميل تي پهچائين.“

    گڏ ڪيل مواد جو تفصيل: پاڳارا خاندان هونءِ ته زندگيءَ جي هر هڪ شعبي ۾ نمايان خدمتون سرانجام ڏنيون اهن، پر جيڪڏهن چند شعبن جو خاص ذڪر ڪبو ته اهي آهن علم، ادب ۽ سياست، هن خاندان سان لاڳاپو رکندڙ ڪيترين شخصيتن علم ادب جي دنيا ۾ نالو ڪمايو، اهڙي ريت پاڳارا درگاهه سان لاڳاپيل اڻ ڳڻين مريدن ۽ معتقدن به علم ۽ قلم جي دنيا کي آباد ڪيو، جيڪڏهن پاڳارن ۽ پاڳارن جي مريد ليکڪن، شاعرن ۽ اديبن جي نالن جو وچور ٺاهجي ته ڪيئي دفتر جڙي پون، پاڳارن ۽ سندن مريدن سنڌي ٻولي ۽ علم، ادب جي ايڏي ته مثالي خدمت ڪئي آهي جو ان لاءِ هڪ الڳ انسٽيٽيوٽ ٺاهي، سموري مواد کي سموهي، سهيڙي ۽ محفوظ ڪري سگهجي ٿو، پر هتي آئون اهو عرض ڪندو هلان ته اهو ڀلو ۽ چڱو ڪم ڪا به حڪومت ڪا نه ڪندي، البت پاڳارا درگاهه سان لاڳاپيل مريد، دانشور ۽ سخي مرد ئي اهو ڪم ڪري سگهن ٿا، اهي مريد جن ننڍي کنڊ ۾ مرشد مٿان جان ڏيڻ جا مثال قائم ڪيا، جن سر ڏنا ۽ سر ڏئي سگهن ٿا، تن لاءِ هيءَ ڳالهه نه ته ڏکي آهي ۽ نه وري وڏي آهي، انهيءَ ڳالهه ۾ سندن ئي مان ۽ شان آهي ته هو دنيا جهان کي ٻڌائين ته هنن ۽ سندن مرشدن سنڌي ٻولي ۽ علم ادب جي به مثالي خدمت ڪئي آهي، اهو سڀ ڪجهه تڏهن ئي ٿي سگهي ٿو، جڏهن ”پاڳارا ريسرچ انسٽي ٽيوٽ فار لٽريچر ائنڊ لئنگويج“ قائم ڪيو وڃي، تحقيقي بنيادن تي عالمن، اديبن، شاعرن، ليکڪن، صحافين ۽ سگهڙن جا ڪوائف گڏ ڪيا وڃن، علم ادب جي هر هڪ نثري خواه شعري صنفن کي ڌيان ۾ رکي مواد گڏ ڪري ڪتاب شايع ڪرايا وڃن.

    جيڪڏهن اهڙو ادارو ٺاهڻ في الحال ناممڪن آهي ته پوءِ پاڳارا درگاهه سان لاڳاپيل ليکڪن، عالمن، اديبن، شاعرن، سگهڙن ۽ صحافين کي اسان گذارش ڪنداسين ته اسان سان تعاون ڪن، جيڪي شاعر آهن، سي پنهنجي ڪلام جو قلمي بياض ڏياري موڪلين، جيڪي صحافي آهن، اهي پنهنجي شايع ٿيل خبرن ۽ تبصرن جي فوٽو اسٽيٽ ڪرائي جلد هڻائي ڏياري موڪلين، جن ڪتاب لکيا آهن ۽ اهي شايع ٿيا آهن، اهي اسان ڏي ڏياري موڪلين، جن رسالا ڪڍيا آهن، انهن جا سيٽ ۽ ڪاپيون موڪلي ڏين، ڪوائف نامي ۾ اسان ڪا وڏي معلومات نه ٿا وٺون، ان ۾ اسان نالو ولديت، ذات، ڄمڻ جي تاريخ، ڄمڻ جو هنڌ، سال وار تعليمي لياقتون، ذريعه معاش روزگار ۽ ايڊريس پڇون ٿا، اها معلومات ڪنهن اڇي پني تي به لکي موڪلي سگهجي ٿي، اسان اهي ڪوائف ناما، ڪتاب، مواد ۽ بياض گل حيات ۾ قائم ڪيل هن ”پاڳار ڪارنر“ ۾ محفوظ ڪنداسين.

    هن وقت تائين اسان جيڪو علم، ادب سان لاڳاپيل مواد ”پاڳار ڪارنر“ ۾ محفوظ ڪيو آهي، ان ۾ هي مواد ذڪر لائق آهي:

    (الف) پاڳارن بابت مواد: پير سائين روضي ڌڻي تي ڊاڪٽر لاڙڪ جي پي ايڇ ڊي جي ٿيسز، ملفوظات پير سائين روضي ڌڻي (مرتب حضرت مولانا محمد قاسم مشوري)، صحبت سپرين جي (ملفوظات روضي ڌڻي)، خزانة المعرفت (پير تجرڌڻي جي ملفوظات)، عظيم شخصيت عظيم ڪردار (عبدالقيوم)، تبصره بر تذڪره پيران پاڳارا (ابوالحسان قادري)، حضرت پير سائين روضي ڌڻيءَ جو ڪلام (مولوي عبداللطيف سڪندري)، ڪنگري (نعيم اختر شاهه راشدي)، روحاني رومزون عرف سنڌي ادب سان پيار، تاريخ پاڳاران (رحمت الله ونڊير)، ڀيڄ پاڳارا پير پاڳارا (مفتي در محمد)، سنڌ اسلامي محاذ (مقالو مترجم محمد عثمان بلوچ)، سورهيه پبليڪيشن جو شهيد سورهيه بادشاهه نمبر، سورهيه پبليڪيشن جو ڀيڄ پاڳارا نمبر، سانگهڙ (ڌيپلائي)، جهونگار (مختلف پرچا)، منصور (مختلف پرچا)، الهديٰ (مختلف پرچا). الراشد (مختلف پرچا)، سنهري دن (مختلف پرچا).

    (ب) راشدي ليکڪن جا ڪتاب: پير علي محمد شاهه راشدي، پير حشام الدين شاهه راشدي ۽ ذوالفقار راشديءَ جا ڪتاب.

    (ت) مريدن ۽ معتقدن بابت مواد: فقير عبدالرحيم عابد جو ڪلام (قلمي نسخو)، ٺري ميرواهه سب ڊويزن جي ادبي تاريخ (غازي محمد ايوب فقير شر)، قائم قوي (ميان قائم الدين شر جو ڪتاب)، علي حسن فقير جو ڪلام (قلمي نسخو)، مير محمد شير جو ڪلام (قلمي نسخو)، جهاد الاحرار (نورالدين انور فضل آباديءَ جو 1965ع واقري جنگ جو حرن جي ڪردار بابت قلمي نسخو)، اشعار انور (نورالدين انور جو ڪلام. قلمي نسخو)، عرض محمد ميهر فقير شر جو ڪلام (قلمي نسخو)

    سياسي ادب: مون جيئن علمي ۽ ادبي مواد جي ميڙي چونڊي لاءِ ”پاڳارا ريسرچ انسٽيٽيوٽ فار لٽريچر ائنڊ لئنگويج“ جي صلاح ڏني آهي، اهڙيءَ طرح پاڳارا خاندان ۽ سندن مريدن خادمن جي سياسي خدمتن ۽ ڪارنامن تي تحقيقي انداز سان ڪم ڪرڻ لاءِ ”پاڳارا ريسرچ انسٽيٽيوٽ فار هسٽري“ جي تجويز ڏئي سگهجي ٿي، آئون وري هيءَ آڇ ڏيندس ته جيڪڏهن اهڙا ادارا قائم ڪرڻ وقتي طور تي ممڪن نه آهن ته پوءِ گل حيات سان تعاون ڪيو وڃي، مثال طور هن وقت سنڌ ۾ ”پاڪستان مسلم ليگ فنڪشنل“ جون هنڌين ماڳين شاخون قائم ٿيل آهن، انهن شاخن جا عهديدار جيڪڏهن اسان ڏانهن پنهنجا ڪوائف لکي موڪلين، پارٽيءَ جو پوسٽر، پمفليٽ، اسٽيڪر يا اشتهار ڏياري موڪلين ۽ ان کان سواءِ پنهنجي دفتر مان جيڪا به پريس رليز ڪڍن ۽ ان جي ڪاپي گل حيات جي ايڊريس تي ڏياري موڪلين ته اسان اهو سمورو مواد ”پاڳارا ڪارنر“ ۾ محفوظ ڪنداسين.

    هن وقت تائين اسان جيڪو سياسي ادب گڏ ڪيو آهي ان جو تفصيل هن ريت آهي:

    الف… حضرت پير سائين پاڳاري جا سنڌي، اردو ۽ انگريزي اخبارن ۾ شايع ٿيل بيان ۽ سندن متعلق ايڊيٽوريل خواهه مضمون، تبصرا ۽ تجزيا.

    ب… پير صبغت الله شاهه راشدي جا سنڌي، اردو ۽ انگريزي اخبارن ۾ شايع ٿيل بيان ۽ خبرون.

    ت… پير صدرالدين شاهه راشدي جا سنڌي، اردو ۽ انگريزي اخبارن ۾ شايع ٿيل بيان ۽ خبرون.

    ث… پير علي گوهر شاهه بابت سنڌي، اردو ۽ انگريزي اخبارن ۾ شايع ٿيل بيان ۽ خبرون.

    ج… سيد ذوالفقار علي شاهه ڄاموٽ جا بيان ۽ خبرون.

    ح… محترم جادم مڱريئي جا بيان ۽ خبرون.

    خ… محترم انور نظاماڻي جا بيان ۽ خبرون.

    د… محترم محمد بخش خاصخيليءَ جا بيان ۽ خبرون.

    ذ… محترم خدا بخش راڄڙ جا بيان ۽ خبرون.

    ر… محترم وريام فقير جا بيان ۽ خبرون.

    ز… محترم محمد ابراهيم سومري جا بيان ۽ خبرون.

    س… محترم امام الدين تنيئي جا بيان ۽ خبرون.

    اسان بيانن، خبرن ۽ تبصرن وغيره جو اهو مواد فقط مٿي ڄاڻايل شخصيتن تائين محدود نه رکيو آهي پر مواد ۽ معلومات ملڻ تي ٻين مشاهير جا به ائين فائيل ٺاهينداسين ۽ ٺاهي رهيا اهيون،

    هن وقت تائين اسنا ”مسلم اسٽوڊنٽس فيڊريشن“ جي هيٺ ڄاڻايل شاخن جا بيان ۽ خبرون به گڏ ڪيون آهن ۽ اهو سلسلو اڃا جاري آهي، حيدرآباد، سانگهڙ، خيرپور، نواب شاهه، لاڙڪاڻو، شهدادپور، ميرپور خاص، خيرپور ناٿن شاهه، مورو، کپرو، دادو، وارهه ۽ سنڌڙي.

    فنڪشنل مسلم ليگ ليڊيز ونگ جي هنن شاخن جون خبرون گڏ ڪري سگهيا آهيون، ميرپورخاص، سکر ۽ لاڙڪاڻو.

    اهڙي ريت ”يوٿ ونگ“ جون هي شاخون آهن، جن جون خبرون اسان محفوظ ڪري سگهيا آهيون، نواب شاهه، ٽنڊوالهيار، لاڙڪاڻو، حيدرآباد، رتوديرو، جهڏو، نئون ديرو، وارهه ۽ ميرپور ماٿيلو.

    فنڪشنل مسلم ليگ جي هنن شاخن جا بيان ۽ خبرون ”پاڳارا ڪارنر“ ۾ محفوظ ڪري سگهيا آهيون: سکر، نوشهروفيروز، حيدرآباد، نواب شاهه، شهدادپور، جهڏو، ماتلي، خيرپور، ٽنڊومحمد خان، مورو، ميرپور خاص، نصيرآباد، ٽنڊو الهيار، ٺري ميرواهه، بدين، پير جو ڳوٺ، ڪراچي، کپرو، احمدپور، لاڙڪاڻو، ميروخان، وارهه، نئون ديرو، قمبر، عمرڪوٽ، ڏوڪري، ٺٽو، ٽنڊو باگو، راڄوخاناڻي، سنجهورو، رڪ، پنوعاقل، سوڀوديرو، ڏهرڪي، پاڻوٺ، شاهپورچاڪر، سومر فقير هنڱورو، مٽ، بوزدار وڏا، ديهه راڻياهه، ميهڙ، ميرپور ماٿيلو ۽ سڳيون وغيره.

    اسان جي ڏينهن ۾ هن دور ۾ به وڏا ڻ وڻندڙ واقعا ٿيا، ڇهن حرن کي شهيد ڪيو ويو ۽ ڪراچيءَ ۾ ڪنگري هائوس تي راڪيٽن سان حملو ڪيو ويو، انهن ٻنهي اڻ وڻندڙ واقعن تي اخبارن ۾ چڱو خاصو مواد شايع ٿيو ۽ حرن جي ڪيس جي ڪاروائي وقت به وقت تفصيل سان اخبارن ۾ ايندي رهي، گل حيات جي ”پاڳارا ڪارنر“ ۾ انهن ٻنهي واقعن تي به مواد محفوظ ڪيو ويو آهي.

    حر تحريڪ بابت مواد: ”حر تحريڪ“ تي هن وقت تائين منظم نموني سان تحقيقي ڪم نه ٿيڻ جا ڪيترائي ڪارڻ آهن، ان جو بنيادي سبب هي آهي ته گهڻي کان گهڻو معلوماتي مواد سرڪار جي فائيلن ۾ بند آهي ۽ انهيءَ تائين عام ماڻهوءَ جي رسائي ناممڪن نظر اچي ٿي، ان کان علاوه ”حر تحريڪ“ جا عيني شاهد، يعني ”حر“ سرڪار جي عتاب هيٺ رهيا ۽ انهن لاءِ هيءَ ڳالهه ممڪن نه هئي ته اهي هر ڳالهه رڪارڊ تي آڻيندا وڃن، ان ڪري ”حر تحريڪ“ سان لاڳاپيل هزارها داستان هو سينن ۾ سانڍي ڪي جهان ڇڏي ويا ته ڪي جهور پوڙها ٿي ويا.

    ”حر تحريڪ“ جي ”اورل هسٽري“ گڏ ڪرڻ وارو ڪم نه فقط ڏکيو هو، پر ان سان گڏ نج حرن ۽ غير حرن جي بيانن مان ڪيترا تضاد اڀري اچن ٿا، ڇو ته ”حر تحريڪ“ خلاف سندن مرشدن ڀاين جو طبقو به اڀري آيو هو، اهو ٻيو ڪارڻ آهي، جنهن ڪري قرائتي خواهه غير جانبدار محقق کي ”اورل هسٽري“ گڏ ڪرڻ ۾ دشواري محسوس ٿي، ان ڪري ڪنهن به اهڙي تڪليف وٺڻ جي ڪوشش نه ڪئي.

    ”حر تحريڪ“ تي قلم نه کڻڻ جو اهم ڪارڻ اهو به آهي ته جيڪڏهن هن تحريڪ تي تحقيق ڪئي ويندي ته ان مان تنهن وقت جي سنڌي سياستدانن ۽ مديرن کان علاوه ڪانگريس توڙي مسلم ليگ جي روين تي به روشني پوندي، عوام اڳيان ڪي اهڙيون حقيقتون اچي وينديون جن ڪري سندن آدرشن… دوستيءَ واري عقيدت متاثر ٿيندي.

    غير جانبدار محققن جي حيثيت ۾ اها ڳالهه نظر انداز ڪري نه ٿي سگهجي ته ”حر تحريڪ“ کي انهيءَ وقت بي درديءَ سان ڪچلڻ جي ڪوشش ڪئي وئي، جڏهن سنڌ صوبائي خودمختياري ماڻي چڪي هئي ۽ سنڌ ۾ اقتدار جي واڳ سنڌي ماڻهن جي هٿ ۾ هئي، سنڌ ۾ ”ڪرمنل ٽرائبسدي ائڪٽ“ 1937 ۾ لاڳو ڪيو ويو، حرن لاءِ لوڙها يا ڪنسٽريشن ڪئمپس ان کان پوءِ قائم ڪيا ويا ۽ متاثر علائقن ۾ مارشل لا انهيءَ دور ۾ لاڳو ڪيو ويو، پير صاحب پاڳاري جي مريدن جو تعداد دنسن انڊر گرائونڊ عسڪري تربيت ۽ حرن جا انگريز دشمن قوتن سان لاڳاپا سنڌ جي ڪيترن مدبرن ۽ سياسي اڳواڻن لاءِ ڪنهن خطري کان گهٽ ڪو نه هئا، اهي سڀ ڳالهيون سنڌ ۾چونڊن تي اثر انداز نه ٿي پيون سگهن، ڪانگريس ۽ مسلم ليگ کان علاوه هڪ ٽين قوت اڀري سگهي پئي جنهن جي نتيجي ۾ سنڌ اندر سياست جو توازن ٻيو رخ وٺي سگهي پيو ۽ اسيمبليءَ ۾ پارٽين کي اڪثريت ثابت ڪرڻ ۾ دشواري محسوس ٿي سگهي پئي، انهيءَ ڪري ”حر تحريڪ“ انگريزن کان سواءِ ٻين لاءِبه ڪنهن خطري کان گهٽ ڪانه هئي، تنهن ڪري ”حر تحريڪ“ کي بي درديءَ سان ڪچلڻ ۾ گهڻي ماڻهن ۽ ڌرين جي دلچسپي هئي، جڏهن حر تحريڪ تي تحقيقي ڪم ٿيندو ته اهي لڪل راز به پڌرا ٿي پوندا، ان ڪري اسان جي تاريخ جو هي ورق اسان کان اوجهل رکيو ويو.

    گل حيات انسٽيٽيوٽ هن تحريڪ تي پنهنجن ذريعن وسيلن سان جيڪو مواد گڏ ڪيو آهي، اهو اسان وقت به وقت پڙهندڙن اڳيان پيش ڪندا آيا آهيون ۽ اڳتي به ڪندا رهنداسين، اڳئين سال ”ويچارن حرن سان ويل“ جي عنوان سان به ٽي ڪالم لکيا هئاسين، اهڙيءَ ريت ڪجهه وقت اڳ سنڌ کان ٻاهر سنڌ جي تاريخ تي مواد جي عنوان سان اسان هن ڪالم ۾ ست اٺ قسطون ڏنيوسين جنهن ۾ ”حر تحريڪ“ بابت ڪيتري مواد جي نشاندهي ڪئي وئي هئي، اهو مواد اسلام آباد ۾ ”نئشنل ڊاڪيومينٽيشن سينٽر“ ۾ مائڪرو فلم جي صورت ۾ موجود آهي، انهيءَ مواد ۾ لئمبرڪ جون ڊائريون ۽ رپورٽون ذڪر لائق آهن.

    حر تحريڪ تي اسان وٽ جيڪو مواد موجود آهي، انهيءَ کي هنن حصن ۽ قسمن ۾ ورهائي سگهجي ٿو.

    (الف) مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ شايع ٿيل مواد…. هيءُ اهو مواد آهي، جيڪو تنهن دور جي اخبارن ۽ رسالن ۾ شايع ٿيو، انهيءَ مواد تي مشتمل اسان جا ڪالم اڳ ۾ به آيا آهن ۽ پوءِ به ايندا.

    (ب) غير سنڌي ڪتابن ۾ موجود مواد… سورهيه بادشاهه خلاف سرڪار جيڪو ٽربيونل ٺاهيو هو، انهيءَ ٽريبيونل جي ڪاروائي جو تت مڪمل صورت ۾ گل حيات ۾ موجود آهي.

    (ت) 1942ع ۾ سنڌ سرڪار هڪ پريس نوٽ جاري ڪيو هو، جنهن ۾ پنهنجي نقطه نگاهه کان ”حر تحريڪ“ جي ستر سالن جي ڪهاڻي ٻڌائي وئي آهي، اهو پريس نوٽ اخبارن يا رسالن ۾ شايع ٿيو يا نه؟ ان جي اسان کي خبر ڪانهي البت پريس نوٽ جي ڪاپي اسان هٿ ڪرڻ ۾ ڪامياب ويا آهيون، اهو پريس نوٽ انگريزيءَ ۾ ٽائيپ ٿيل 22 صفحن تي مشتمل آهي، جنهن ۾ گهڻي ڀاڱي ”حر تحريڪ“ خلاف سرڪاري نقطه نظر ڏنو ويو آهي، جڏهن ته حڪومتن ۽ ڌارين جون اهڙيون روايتي قسمن جون نفرتن تي ٻڌل رپورٽون صحيح معنيٰ ۾ وطن دوستن ۽ آزاديءَ جي متوالن جي بهادريءَ ۽ بي باڪيءَ جون ڪهاڻيون هونديون آهن جن کي هو پنهنجي خيال سان نفرتن ۽ ڪدورتن جي رنگ ۾ لکنديون آهن.

    (ث) سنڌ سرڪار جي هوم ڊپارٽمينٽ جا نوٽيفڪيشن ”حر تحريڪ“ جي آغاز کان اختتام تائين سنڌ سرڪار جي هوم ڊپارٽمينٽ ڪيترائي ”سنڌ گورنمينٽ گزيٽ“ ۾ اهڙا ڪيترا نوٽيفڪيشن شايع ٿيا، جن مان ڪجهه گل حيات ۾ موجود آهن.

    (ج) سنڌ سرڪار جا حرن بابت ائڪٽ… سنڌ سرڪار حرن ۽ تحريڪ بابت ڪيترا ائڪٽ ڪڍيا، جيڪي پوءِ سنڌي انگريزي ۾ ڇپرائي پڌرا ڪيا ويا، انهن مان ائڪٽ 11 سال 1945، ائڪٽ چوٿون سال 1947ع، ائڪٽ نائون سال 1947ع گل حيات ۾ موجود آهن.

    (ح) سنڌ سرڪار جا حرن بابت آرڊيننسز…. ساڳي ريت تحريڪ دوران وقت جي سرڪار ڪيترا آرڊيننسز به جاري ڪيا جن مان ڪجهه آرڊيننس گل حيات ۾ موجود آهن.

    (خ) حرن بابت سنڌ اسيمبلي بل… سنڌ اسيمبليءَ ۾ حرن ۽ حر تحريڪ بابت ڪيترا بل پيش ڪيا ويا، جن مان ڪي بل گل حيات ۾ موجود آهن.

    (د) سرڪاري ريزوليشن: اهڙيت ريت وقت جي سرڪار حرن ۽ حر تحريڪ بابت جيڪي فيصلا ڪيا، زيردستن کي حڪم ڏنا ۽ ان سلسلي ۾ ريزوليشن ڪڍيا، انهن ڪا ريزاليوشن گل حيات ۾ موجود آهن. جهڙوڪ: نمبر (39) 1305-H سال 1941، نمبر (11) 38 869-Hسال 1941، نمبر 303-H سال 1941، نمبر (5) 174-H سال 1942، نمبر (17) 2154-H/40 سال 1942، نمبر 555-H/37 سال 1942.

    گل حيات ۾ گڏ ٿيل انهيءَ مواد مان ڪجهه حصو اسان ڪالمن ذريعي پڙهندڙن اڳيان پيش ڪندا رهنداسين.

    ”حر تحريڪ خلاف تنهن وقت جي سرڪار انهيءَ وقت ئي ڪات ڪهاڙا تکا ڪرڻ شروع ڪيا، جڏهن منظم نموني سان هن تحريڪ جو اڃا آغاز ئي ڪو نه ٿيو، 1937ع ۾ سنڌ ۾ ”ڪرمنل ٽرائيبس ائڪٽ“ لاڳو ڪيو ويو، وري جڏهن هيءَ تحريڪ اوج تي پهتي ته وڏي پئماني تي حرن کي قيد بند ۾ وجهڻ لاءِ سنڌ جا جيل خالي ڪرايا ويا ۽ ڪيرن ڏوهارين کي آزاد ڪيو ويو، سنڌ سرڪار انهيءَ سلسلي ۾ پنهنجا ڪيترا ريزوليشنس جاري ڪيا، انهن مان ڪن ريزوليشنس جو حوالو اسان پهرين ڏئي چڪا آهيون، انهن ريزوليشنس ذريعي جن ماڻهن کي جيلن مان آزادي ملي ۽ جن حرن لاءِ پنهنجون جايون خالي ڪيون، تن مان ڪيترن جا نالا گل حيات ۾ موجود آهن.

    حر تحريڪ وقت جي سرڪار کي جيئن ۽ جهڙي ريت ڏينهن جا تارا ڏيکاريا، ان جي شاهدي ۽ تصديق لاءِ اسان اوڀر سنڌ جي چيف مارشل لا ايڊمنسٽريٽر جي هڪ ليٽر ۽ هند فوج جي عمل خواه رد عمل جو ذڪر ڪيون ٿا:

    22 جون 1942ع تي دهليءَ مان ”جنرل هيڊ ڪوارٽرس انڊيا“ جي ”جنرل اسٽاف برانچ“ طرفان ليٽر (نمبر 66-9/111/mo.2) ڪڍيو ويو، جنهن ۾ ”نارٿ ويسٽرن آرمي“، ”ايسٽرن آرمي“، ”سدرن آرمي“ ۽ ”سينٽرل ڪمانڊ“ جي هيڊ ڪوارٽرس کي هدايت ڪئي وئي ته هندوستان جو جيڪو سرڪاري يا فوجي عملدار سنڌ ۾ لڳايل مارشل لا جي حدن ۾ ڊيوٽيءَ يا ٻئي ڪم سانگي داخل ٿيڻ چاهي ته هن تي لازم آهي ته مارشل لا جي حدن ۾ داخل ٿيڻ کان اڳ مارشل لا اختياريءَ وارن کي اطلاع ڏئي ته هو:

    الف… ڪهڙيءَ تاريخ تي، ڪهڙي وقت تي، ڪهڙي هنڌ هوندو يا مارشل لا جي حدن ۾ داخل ٿيندو؟

    ب…. مارشل لا جي حدن ۾ داخل ٿيڻ لاءِ هن وقت ڪهڙو جواز يا سبب آهي؟

    ت…. هو رستي ڪهڙي ذريعي ۽ ڪهڙي هنڌ تي وڃڻ چاهيندو؟

    ث…. مارشل لا جي حدن ۾ ڪيترو وقت رهڻ چاهيندو؟

    هند جي ايڇ ڪيو طرفان عملدارن کي سختيءَ سان تاڪيد ڪيو ويو ته جيڪڏهن ڪو عملدار هن حڪم نامي جاري ٿيڻ کان اڳ مارشل لا جي حدن ۾ موجود آهي ته اهو هڪدم ويجهي ملٽري پوسٽ ۾ رپورٽ ڪري، اهڙيءَ ريت اهو عملدار جيڪو ڪنهن ريلوي اسٽيشن تي پهتو آهي ته هو مارشل لا جي حدن ۾ داخل نه ٿئي پر ريلوي اسٽيشن تي ويهي رهي، ٿاڻي يا فوجي چونڪي کي اطلاع ڏئي ۽ اتان ملندڙ هدايتن يا مدد جو انتظار ڪري.

    سنڌ ۽ هند جي فوجي ۽ سولين عملدارن کي جن حدن ۾ بنا اطلاع داخل ٿيڻ کان منع ڪئي وئي، اهي هن ريت آهن:

    الف… اوڀر ۾، سنڌ جي اوڀرندي سرحد، خيرپور رياست، سنڌونديءَ جو اوڀرندو ڪنارو سنڌ جي اوڀرندي سرحد تائين جوڌپوربيڪانير ريلوي تائين.

    ب….ڪوٽڙيءَ وٽ سنڌ درياهه اوڀر طرف سنڌ جي اوڀرندي سرحد تائين جوڌپور بيڪانير ريلوي جي ڏکڻ ۽ ويسٽرن ريلوي جي اتر واري ايراضي.

    ت…ڪوٽريءَ کان ڪشمور تائين سنڌونديءَ جو اوڀرندو حصو.

    جي ايڇ ڪيو هند جي هن تاڪيدي حڪم نامي مان سرڪاري اڻ تڻ جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو، اهڙيءَ ريت تنهن وقت جي سرڪار اهو پڻ ضروري ڄاتو ته پئسينجر ٽرينن ۾ پوليس جا ”محافظ جٿا“ به رکيا وڃن. اهڙو خيال حڪومت کي 1939ع ۾ آيو، 1941ع ۾ وقت جي سنڌ سرڪار هن ريت ريلوي لاءِ اضافي پوليس محافظ مقرر ڪيا:

    1. ڪوٽڙيءَ کان ڪراچيءَ ۽ ڪراچي کان ڪوٽڙيءَ تائين اٺ محافظ.

    2. حيدرآباد کان پڊعيدن ۽ پڊعيدن کان حيدرآباد تائين اٺ محافظ

    3. سڪرنڊ جي فيڊر لائين لاءِ اٺ محافظ

    4. پڊعيدن کان روهڙي ۽ روهڙي کان پڊعيدن تائين اٺ محافظ.

    5. سکر کان ريتي، رحيم يار خان يا خانپور کان رڪ ۽ روهڙي وارين گاڏين لاءِ اٺ محافظ.

    6. رڪ کان دادو ۽ دوداپور تائين اوٽ موٽ وارين گاڏين لاءِ اٺ محافظ.

    7. جيڪب آباد کان رڪ ۽ رڪ کان جيڪب آباد تائين چار محافظ

    8. دادو کان ڪوٽڙي ۽ ڪوٽڙي کان دادو تائين چار محافظ

    9. چوڌپور ريلوي لاءِ چار محافظ

    10. ڪنڊيارو کان نواب شاهه تائين اوٽ موٽ چار محافظ

    11. دوداپور کان جيڪب آباد اوٽ موٽ چار محافظ

    ڪنهن به تحريڪ فرد، واقعي ۽ تنظيم جي ڪهاڻي، فقط انهيءَ تحريڪ فرد واقعي تنظيم جي ڪهاڻي ڪا نه ٿيندي آهي، بلڪه سڄي دور جي ڪهاڻي ٿيندي آهي، مثال طور اسان ”حر تحريڪ“ جو ذڪر ڪندي اوهان جي خدمت ۾ اها ڳالهه عرض رکي چڪا آهيون ته مسافر ٽرينن کي بچائڻ لاءِ حڪومت پوليس مان محافظ مقرر ڪيا، انهيءَ ڄاڻ جو تعلق امن امان جي حالتن ۽ حر تحريڪ سان آهي، پر انهيءَ واقعي بيان ڪرڻ مان اسان کي تاريخ لاءِ ٻي اضافي ۽ ضروري معلومات به ملي ٿي، مثال طور تنهن زماني ۾ گاڏين جي آمدرفت ڪٿان ڪٿان ٿيندي هئي؟ ريلوي جا مکيه مرڪز ڪهڙا ڪهڙا هوندا هئا؟ وغيره وغيره، بهرحال اسان پنهنجي موضوع تان هٽڻ نه ٿا گهرون، ان ڪري وري به ”حر تحريڪ“ تي موٽي اچون ٿا.

    ”حر تحريڪ“ سان لاڳاپيل تمام گهڻو ۽ اهم مواد انهن ماڻهن جي سينن ۾ موجود آهي، جيڪي لوڙهن ۾ بند ڪيا ويا، لوڙهائي ماڻهو ان جا عيني گواهه بلڪه متاثرين آهن، پاڳارن جي مريدن مان ڪنهن لکڻي پڙهڻي ماڻهو کي همت ڪرڻ گهرجي ۽ اهي واقعا، تجربا ۽ مشاهدا قلمبند ڪرڻ گهرجن، هڪڙو ماڻهو ۽ هڪڙو ٽيپ رڪارڊ ”حر تحريڪ“ تي بي مثال مواد گڏ ڪري سگهي ٿو ۽ اهو گڏ ٿيل مواد هر وجه کان اسان جي تاريخ جو اهم خزانو هوندو.

    هي اهو مواد آهي جيڪو انهيءَ زماني ۾ مختلف اخبارن ۾ شايع ڪيو، جيڪو اڪثر ڪري خبرن وغيره جي صورت ۾ هئو، اچو ته اهو مواد به ملاحظه ڪيون:

    1. جنوري 1944ع ۾ سنڌ جي هوم منسٽر محمد هاشم گندر ظاهر ڪيو ته پنجاب جي نموني تي سنڌ ۾ حرن جي سيٽلمينٽ بنائڻ جو فيصلو ڪيو ويو آهي جنهن ۾ 15 لک رپيا خرچ ايندو.

    2. جن پوليس عملدارن ۽ عام ماڻهن ويارم خاصخيلي ۽ ٻين حرن جي پڪڙجڻ ۾ مدد ڪئي هئي، انهن کي 27 جنوري 1944ع تي سنڌ جي گورنر انعام ڏنا، عبدالرحيم عقيلي مختيارڪار کپري کي سوني واچ، ڇاڇري جي هيڊڪانسٽيبل گل محمد خان کي هزار رپيا ۽ ٻين کي 200 کان 50 تائين انعام ڏنا ويا، گورنر جيڪو ميرپورخاص جي دوري تي آيل هو، تنهن کپري، ڪنڊياري ۽ هنگوڙه جو به دورو ڪيو ۽ هن حر سيٽمينٽن ۽ ملٽري ڪئمپن جو به معائنو ڪيو.

    3. فيبروري 1944ع جي اخبارن ۾ خبر شايع ٿي ته پير صاحب پاڳاري مرحوم جن جي ٻن فرزندن کي علي ڳڙهه يونيورسٽيءَ ۾ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ موڪليو ويو آهي، جن جي تعليم لاءِ سنڌ سرڪار هڪ هڪ هزار رپيا ماهيانه منظور ڪيا آهن، صاحبزادا يونيورسٽيءَ جي وائيس چانسلر جي نگرانيءَ هيٺ رکي آهن.

    4. ”حر ائڪٽ“ جنهن جو مدو اپريل 1944ع ۾ پورو ٿيڻو هو، سنڌ اسيمبلي مارچ 1944ع جي اجلاس ۾ ان مدي ۾ ٻارنهن مهينا توسيع ڪئي.

    5. مئي 1944ع ۾ سرڪار سانگهڙ ۾ ٿيل خونن جي سلسلي ۾ سانگهڙ سان ڪرفيو آرڊر لاڳو ڪيو ويو، جنهن موجب شام جو سج لهڻ کان پوءِ ۽ صبح جو سج اڀرڻ کان اڳ ٻاهر نڪرڻ تي بندش وڌي وئي.

    6. مئي 1944ع ۾ جهڏي طرف حرن ۽ پوليس جي چڪري لڳي، جنهن 2 حر پڪڙجي پيا جن کي حيدرآباد موڪليو ويو، جڏهن ته اٺ ڏهه حر پوليس جي پڪڙ ۾ ڪو نه آيا.

    7. مٽو خاصخيلي، جنهن کي لاهور ميل ڪيرائڻ جي جرم ۾ سيشن ڪورٽ حيدرآباد ڦاسيءَ جي سزا ڏني هئي، ان سزا جي خلاف ملزم طرفان هاءِ ڪورٽ ڪراچيءَ ۾ اپيل ڪئي هئي، مئي 1944ع ۾ هاءِ ڪورٽ مٽو خاصخيليءَ جي سزا قائم رکي ۽ سندس ٻئي ساٿيءَ کي ڇڏي ڏنو.

    8. مئي 1944ع ۾ کپري تعلقي جي کاهي ڳوٺ مان خان صاحب محمد شريف اسپيشل سپريٽينڊنٽ پوليس ۽ مسٽر ناصر علي خان سب انسپيڪٽر ۽ پوليس سپاهين هڪ گهر مان مقابلي بعد ٻه حر گرفتار ڪيا، گهر جو مالڪ، جنهن حرن کي پناهه ڏني هئي سو مقابلي ۾ مارجي ويو.

    9. حر تحريڪ کي منهن ڏيڻ جي نالي ۾ نه فقط حڪومت حرن ۽ پنهنجي مخالفن تي ظلم ڪيا، پر ڪيترن اهڙن ماڻهن جو به مڪو مچي ويو، جن جون هڪ ٻئي سان دشمنيون هيون، اهڙن وقت جي ڏاڍن حڪمرانن وٽ هڪ ٻئي خلاف دانهون ۽ شڪايتون ڪيون، جڏهن به حر تحريڪ تي قلم کنيو ويندو ته اهڙن واقعن کي به نظر انداز ڪري نه سگهبو، ڇو ته انهن واقعن مان اسان جي قومي شعور جي خبر پئي ٿي، هن سلسلي ۾ اسان عرضدار محمد ابراهيم جي 1 جون 1944ع تي لکيل خط جو نقل ڏئي رهيا آهيون، اهو خط 16 جون 1944ع تي هڪ اخبار ۾ شايع ٿيو، خط جو عنوان هئو: ”ڌيان طلب مسٽر ايڇ ٽي لئمبرڪ صاحب پوليس ڪمشنر فار سنڌ“ انهيءَ گذارش جا لفظ دانهين ۽ وقت جي حالتن تي روشني وجهڻ لاءِ ڪافي آهن.

    متن هن ريت آهي: آءُ عرضدار محمد ابراهيم پٽ علي بخش جلالاڻي ڳوٺ قائم جلالاڻي تعلقو سنجهورو صاحب جن جي ڌيان تي آڻيان ٿو ته مون اخبار ذريعي 8 آگسٽ 1942ع تي پڪار ڪئي هئي ته مون هڪ فرياد حاجي خان ولد ڪرڙ خان ٽالپر زميندار جهول جي خلاف، صاحب جن جي ڪورٽ ۾ ڪيس ڪيو هو، پر ان جي ڪا به جاچ نه ٿي آهي، جوابدار جا طرفدار مون کي مارڻ جون ڌمڪيون ڏئي رهيا آهن، اسان جون عزتون ۽ جانيون هر وقت خطري ۾ آهن. وغيره وغيره

    مٿين جاچ جناب ڊپٽي ڪليڪٽر صاحب سانگهڙ ۽ سنجهوري جن وٽ آيل آهي، جتي هڪ ٻن شاهدن کان پچا ڪئي وئي آهي، پر اڃان تائين فيصلو ڪو نه ٿيو آهي، انهيءَ ڍر جو فائدو وٺي جوابدار ڌر مون کي هيسائي ۽ ڪنبائي رهي آهي ته تو کي ضرور مارينداسين، آئون غريب ٻچڙيوال جان جي خطري کان بي قرار ۽ دربدر آهيان، مون کي خطرو آهي ته هو وجهه ملڻ تي جاني ۽ عزت جو نقصان ڪندا، ان ڪري سرڪار بي ريائي سان جاچ ڪري اسان جو بچاءُ ڪري، اسان سرڪار کي گذريل ڌاڙيلن جي رڳڙي وقت جيڪي به مددون ڪيون آهن انهيءَ سبب تي هو اسان سان پنهنجي دشمني هلائي رهيا آهن. جن جو تفصيل وارو بيان بر وقت ڪيو ويو آهي.

    ٻيو ته کنڊ جي ورهاست مٿين حاجي خان ٽالپر جي هٿ ۾ آهي، جنهن وٽ ڊپ سبب آئون وڃي نٿو سگهان، جا اٽڪل چئن پنجن مهينن کان مون ڪا نه ورتي آهي، جيڪي ماڻهو آئون کنڊ وٺڻ لاءِ موڪليان ٿو، تن کي هو اهو چئي موٽائي ڇڏي ٿو ته ابراهيم جو سر ايندو ته کنڊ ڏيندس، نه ته ڪو نه ڏيندس، جنهن ڪري مون کي وڌيڪ خاطري ٿئي ٿي ته جيڪڌهن آئون وٽس ويندس ته هو مون کي مارائي ڇڏيندو، ان ڪري سرڪار مهرباني ڪري مون غريب جو داد ڪري ته آءُ ٻچڙي وال پنهنجي اولاد سان امن جي زندگي گذاري دائما دعاگي رهندس.“

    10. جولاءِ 1944ع ۾ اخبارن ۾ هڪ ئي ڏينهن تي ٻه خبرون شايع ٿيون، پهرين خبر هئي ته حرن جي تازين ڪارواين سبب اسپيشل ڪمشنر لئمبرڪ جنهن ڳوٺن جي خالي ڪرائڻ جو حڪم ڪڍيو آهي، اهي ڳوٺ بيراج ايراضيءَ ۾ ڏيڍ سئو ميلن جي مفاصلي ۾ اچي وڃن ٿا، ٻي خبر اها آهي ته حرن کي اجهي ڏيڻ جي تهمت هيٺ سنجهوري جي ٽن زالن کي گرفتار ڪيو ويو آهي.

    11. 21 آگسٽ 1944ع تي پير پٿوري جو ميلو لڳڻو هو، ليڪن ڪن اخبارن حر تحريڪ، امن امان جي صورتحال ۽ ميرپورخاص ۾ ڪالرا جي ڪيسن کي بنياد بڻائي سرڪار کان مطالبو ڪيو ته اهو ميلو نه لڳڻ گهرجي.

    12. اخبارن ۾ وقت به وقت سنڌ جي اسپيشل ڪمشنر ايڇ ٽي لئمبرڪ جا حڪم به شايع ٿيندا هئا، 12 جون 1944ع تي هن پنهنجو حڪم نمبر 1 الف جاري ڪيو جيڪو اخبارن ۾ شايع ٿيو، حڪم جو متن هي آهي:

    جيئن ته اسپيشل ڪمشنر صاحب سنڌ کي مناسب ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته سانگهڙ تعلقي جو اهو سڀ ڀاڱو جو ناري واهه جي اڀرندي طرف آهي اتي ماڻهن جو گهڙڻ باقاعدي ٺهرايو وڃي،

    تنهن ڪري ڊفينس آف انڊيا رولن جي رول 8 هيٺ اسپيشل ڪمشنر صاحب کي مليل اختيارين مطابق ۽ جن اختيارين هلائڻ لاءِ هن کي سنڌ سرڪار جي هوم ڊپارٽمينٽ جي حڪم نمبر 14/174 ايس ڊي تاريخ 28 مئي 1944ع موجب حڪم ڪيل آهي، تن پٽاندر اسپيشل ڪمشنر صاحب هيٺيون حڪم ڪري ٿو:

    1. سانگهڙ تعلقي جي اها سڀ ايراضي جا ناري واهه جي اڀرندڙ طرف آهي تنهن کي بچاءُ واري ايراضي ٺهرايو وڃي ٿو

    2. 15 جولاءِ ۽ ان کان پوءِ ڪو به ماڻهوءَ جو انهيءَ ڏينهن جي شروعات تي مٿي ڄاڻايل ايراضيءَ ۾ رهندڙ هوندو ته سو اتي نه رهندو، سواءِ پاس جي شرطن پٽاندڙ جا پاس هن کي ڪليڪٽر صاحب سانگهڙ ۽ مختيارڪار صاحب سانگهڙ کان مليل هوندي.

    12 آگسٽ 1944ع ۾ اخبار ۾ خبر شايع ٿي ته سرڪار پير پٿوري واري ميلي تي بندش وجهي ڇڏي.

     

     

  • Rowlatt Bill and Amritsar Tragedy and Sindh

    Rowlatt Bill and Amritsar Tragedy and Sindh:

     

          The Rowlatt bills, Jallianwalla bagh massacre and      Sindh

      

    ROWLATT ACT

     
     

    During the First World War the British not only pundered the Raw-material resources of the country, but also utilized Indian man-power on the battle-fields at the beshest of the British Government. Economic and political grievances affected the entire population and signaled an era of mass agitation among both Hindus and Muslims. 

           
     

    In addition to these woes in 1918, the monsoon had failed disastruoudly and famine conditions prevailed in large parts of India well into 1919. The prices of food grains soared, as did the cost of other necessities. Epidemics of influenza added to the miseries of the hunger-weakened populace and claimed untold numbers of lives. 

           
     

    The government instead of solving and redressing the acute problems forced the passage of the Rowlatt Billsby the Legislative Council in 1919. 

           
     

    The Rowlatt Act empowered the government to arrest and imprison without trail anybody for political offences.The Act was put into immediate effect. The people reacted violently in reaction and the government pronounced Martial law in a number of places including Punjab.

           
           

      

    Events:

       
     

    • The Rowlatt Bills introduced in Imperal Council on 6th February 1919

     

    • Mahatma Gandhi intimates his intention of starting Satyagraha. Nation wide hartal & demonstrations on 6th April

     

    • Heroism of Swami Shardhanand. Unprecedented fraternization between Hindus & Muslims. Dr. Kitchlew & Satyapal arrested

     

    • Gandhiji starts for Delhi on 8th April. Arrested and turned back.

     

    • Enroute on 10th April news of his arrest creates disturbances in Gujarat. Sindh reacts accordingly.

     

    • Satyagaraha suspended.

     

    • Jallianwalla Bagh massacre on 13th April.

           
           

      

    About General Dyer:

     

    Reginald Edward Harry Dyer was an Anglo-Indian, born at Simla on 9th October 1864, the son of Mr. E. Dyer, a member of a successful brewery firm. He was educated at Middleton College, County Cork and was commissioned in the West Surey Regiment in 1885, being subsequently transferred to the Indian Army in the 25th Punjabis regiment 

           
     

    He served in Burma campaign in 1886-87, was in Hazara Expdition of 1888, and in the relief of Waziristan blockade of 1901-02, and served in the operations in the Zakka Khel country in 1908. 

           
     

    The Great War gave him opportunities of which he made full use. He commanded the 45th Infantry Brigade, and at the beginning of 1916 was given charge of the Eastern Persion Cordon, hastily organized to prevent German Parties from crossing into Afghanistan. Raids on the long lines of communication were being constantly made by the Sarhad tribes-men. Dyer attacked and defeated these brigands. He richly merited the C.B awarded him, and later he gave accounts of his experiences in “THE RAIDERS OF THE SARHAD” (1921).

           
           

      

    Dyer & Amritsar Atrocities

     

    Dyer was Brigade Commandar at Jullunder when the Punjab unrest burst into flames in April 1919. The “rebellion” as the viceroy termed it, was specially pronounced at Amritsar, where as per Government statement, the mob wrecked the telegraph office, gutted public buildings, killed five Englishmen and beat a woman missionary, leaving her for dead. 

           
     

    Dyer hastened to Amritsar with a force of 100 British and 200 Indians and though martial law had not been formally proclaimed, took charge of the situation from the civil officers. On the morning of April 13, by beat of drum and oral announcement in various parts of the city he prohibited all public meetings. In the afternoon he learned that a large crowed had assembled at Jallianwalla Bagh. Collecting his available striking force, he (Dyer) proceeded to the Bagh and with about 50 rifles, entered a narrow lane on rising ground giving access to the square. Without a word of warning he opened fire at about 100 yards range on a crowd. The panic-striken multitude broke at once in an effort to reach the few narrow exits or laid themselves flat on the rain of bullets. In all 1650 rounds were fired in ten minutes. It was officially admitted that 379 persons were killed and about 1200 wounded, but the general impression was that the casualties were much greater.

           
           

      

    Sindh Reacts

     
     

    Hartal was observed and protest meetings were held in Karachi, Hyderabad, Shikarpur and Sukkur. Under the auspices of District Congress Committee Sukkur, a public meeting was held to educate public opinion on political subjects with special reference to Rowlatt Bill/Act. The Government took action in Sindh and paticulars of the same are as under:

           
     

    1. Mr. H. D. Mariwalla, writer & publisher of the leaflet entitled ”THE NEW CALL” was arrested on 21.04.1919 in Karachi and sentenced to two year’s imprisonment & Rs 1000/- fine.

     

    2. Mulchand Viromal proprietor of “Sham Sunder Press”, publisher “Sindh Advocate” appeared before District Magistrate Sukkur on 23.04.1919, in response to Show Cause Notice of depositing of security of Rs 2000/- for printing objectionable material.

     

    3. Mr.Durgdas B. Advani printer of the leaflet “THE NEW CALL” was arrested & released on bail in Hyderabad, but was again arrested in Karachi on 25.04.1919. He was sentenced to two year’s imprisonment & Rs1000/- fine (opted for appeal and got rid of)

     

    4. Narsinglal Dhamanmal was arrested in Karachi.

     

    5. Mukhi Jethanand, Jethmal Parsram, Dr.Choitram & Shaikh Abdul Majeed’s houses and offices were raided & searched and they were arrested on 26.04.1919.

     

    6. For their connection with political agitation in Sindh Dr. Popatlal A. Bhopatkar of Bhawanagar State, who had been established in Karachi as an eye specialist & medical practioner for the past 6 years and Manilal Jadhowji Vyas of Rajkot, residing in Karachi were deported by Commissioner-in-Sindh, who ordered them to leave British India. They left by Quetta Mail on 4.5.1919.

     

    7. Pandit Sindheshwar Totaram, keeper of the “Sindh Samachar” appeared before Sub-Divisonal Magistrate Karachi on 21.05.1919 & was directed to deposit Security of Rs1000/- under Section 3 of Indian Press Act of 1910, on account of publishing following articles in the paper:

     

    1. Zindagi ya mout on 26.04.1919

     

    2. Satyagraha on 26.04.1919

     

    3. Jethmal Parsram, the editor of “Sindhvasi” was sentenced to 4 year’s imprisonment. (The full text of judgement is available in Gul Hayat.)

           
           

      

    Sindh Congress

     
     

    It was Sindh Congress that educated public opinion on the issue, it organized protest processions & held mettings to condemn Amrisar atrocities. Sindh Congress remained active for a whole year and paved way for the large scale agitation against the rulers during Khilafat & Non-Cooperation Movement. It was due to mob mobilization by Congress that Sindh set new trends in political history of united India. It was Dr.Choithram Gidwani, who visited almost all the District Headquarters of the Congress and presented the conditions of the country and apprised the people of the situation in Punjab. It was due to his efforts that a Special Train could be arranged on the eve of Congress Annual Session held in Amritsar. The Cogressmen from Sindh under the leadership of Dr. Choithram proved their political worth. After attending the Congress Session, the Sindh Congress leaders put in efforts to organize an ”All Sindh Fund”. In this connection the meeting of the Council of the Sindh Provincial Congress Committee was held in Hyderabad in which apart from other subjects, the Jallianwalla Bagh tragedy was discussed & deplored at length and it was decided to organize an “All Sindh Fund” for its memorial.

           
           

      

    Sindh Provincial Conferences

     

    The Jallianwalla Bagh massacre occurred on 13th April, the 6th Sindh Provincial Confrence was held after 5th day of that event in Jacobabad. It was some sort of daring political action. Participants very seriously condemned the Government action taken in Sindh. 

           
     

    Following resolutions were passed in the Conference :

           
     

    ”This Conference emphatically protests against the repressive policy of the local government as indicated in other things, by demand of securities under the Press Act from a large number of Sindh Newspapers on wholly unjustifiable grounds, by its order prohibiting registered libraries from subscribing to most of leading Newspapers of Sindh and by stopping the publication of Government advertisements and notices in such prescribed Newspapers.”

     

    ”That in view of the passing of the Rowlatt Act despite united popular opposition this Conference express sympathy with Satyagraha Movement started by Mahatma Gandhi.”

     

    ”This Conference strongly condemns the action of the local authorities of Karachi in threatening persons who have been residents in British territory though born in Indian States with removal from British territory if they cooperate or participate in the demonstrations and functions connected with Satyagraha and Home Rule movements and urges government to rescind any orders of removal that may have been issued against such persons”.

           
           

      

    The 7th Sindh Provincial Conference held in April 1920 in Sukkur, passed the following resolutions:

     

    1) ”This Conference is firmly of opinion that there would be no real peace in the country until the Rowlatt Act, is repealed and therefore earnestly ask the Right Honourable Secretary of State for India to advise the Viceroy to take immediate steps to have it repealed” 

           
     

    2).”This Conference strongly protests against the action of the Commissioner-in-Sindh for deporting three Indian gentlemen of Karachi, born in Indian States but residents of British India for long period, for their identifying themselves with Satyagraha Movement, classifying them as foreigners and demands from the Government of India immediate repeal of such powers of the Commissioner-in-Sindh and further to compensate those three gentlemen for all losses borne by them through such misuse of powers by Mr. Lawreence the late commissioner-in-Sindh”.. 

           
     

    3)

       
     

    (a) This conference is of the opinion that whilst mob excesses, although committed after grave provocation were worthy of condemnation, the deliberate and calculated massacre without warning by General Dyer, of innocent, unarmed and otherwise defenceless people at Jalianwala Bagh was an unparallel act of barbarity and hopes that the Government of India and Home government will take such steps as will render impossible a repititition of such barbarities committed by responsible officers in the Punjab during the period of Martial Law and hopes that recommendations made by the Punjab Sub-committee of Indian National Congress will be carried out in their entirety.

     

    (b) That all the officials offenders should be immediately cashiered and impeachment or criminal proceedings be forthwith instituted against them.

     

    (c) That an All India Deputation should forthwith proceed to England to place before the British Democracy and His Majesty’s Ministers, the true facts of the Martial law regime and to press for the carrying out of the Indian wishes.

     

    (d) That the persons convicted with the last April disturbances not yet released be immediately released.

           
           

      

    Developments after the event

     

    • Martial Law in Punjab

     

    • A.I.C.C demands enquiry

     

    • V.J Patel and Kelkar on deputation to England

     

    • B.G.Horniman deported from India

     

    • Sir S.P.Sinha raised to preerage and appointed Under Secretary of State

     

    • Sir Sankaran Nair resigns Executive Councillorship on 14th July

     

    • Congress & other deputations in England

     

    • Punjab Enqury committee appointed by Congress

     

    • Govt appoints Hunter Commission.

           
           

      

    Fate of Dyer :

     
     

    A Committee of Inqury, presided over by Lord Hunter, a Scottish Judge investigated the issue and General Dyer gave evidence. Under cross-examination by Indian lawyers on the Committee he made admission which were extraordinary. Moreover they were entirely at variance with the sober & guarded spirit which higher authority had privately enjoined upon him. He told the Committee that he would not have flinched from still greater slaughter if the narrowness of the approaches had not compelled him to leave his machine-gun out side the lane. 

           
     

    The Government of India at first shielded but afterwards censured Dyer. Subsequently the Home Government at the instance of Mr. Mantagu, the then Secretary of State for India, came to the conclusion that he had acted in complete violation of the principle, that when military action is required, the minimum force necessary is to be used. His omission to give warning before opening fire was declared inexcusable and the ‘crawling order’ an offence against every canon of civilized government. With the approbation of the Army Council, the Commander-in-Chief in India directed him to resign as brigade commander, and informed him he would receive no further employment in India.

           
           
     

    The material/data/information can be provided on request.

             

     

     

  • Political Literatures

    Political Literatures

    Political Literature

     

    Political literature produced by Non-Muslim writers during British rule can be divided into 3 types viz :

                   

    1. Knowledge about glorious past to the young generation,

       

    2. Rejoinders to writings of major segment of the society,

       

    3. Propaganda of the political parties.

           
                   

    A few books are listed for your information:

         
                   

    “Nagpur Congress” (Hyderabad Dist: c.c-1921)

         

    “Azad Hind” (Deepchand Tilokchand-1946)

         

    “Congress Kahani” (Deepchand-1946)

           

    “Hindun Khai Muhinji Appeal” (Savitri Devi)

         

    “Choondin Ja Allap” (Hoondraj Dukhayal)

         

    “Hindu-Muslim Masailo” (Parmanand ji)

           

    “Hindustan Ji Paimali’ (Mahraj Vishno Sharma)

         

    “Congress Wazartun joon Khidmatoon” (Madhudas) “Manzilgah Ain Hindun Jo Farizu” (Rijhomal Agnani-1940)

    “Purab Sandesh” (Translation by devandas Azad-1927)

       

    “Hindu Jati Jo Bhayanak Bharam” (Arya Samaj)

         

    “Hindu Quom ji Kamalyat” (Dwarka Parsad-1936)

         

    “Veer Darshan” (Chainchaldas-1946)

           

    “Hindun Saan Vesahghat” (Khushhaldas)

           

    “Hindu Sabhiyata tai Hamilo” (R. Sharma)

         

    “Sarvech” (Tarachand Gajra-1935)

           

    “Harijan Halchal ain Shastran Ji Agiya” (Tarachand Gajra-1936)

       

    “Congress Wazartun Joon Khidmatoon” (Madhudas)

       

    “Devi Aruna” (M.R.Maidasani-1942)

           

    “Congress Sonahri Jubli” (M.R.Maidasani-1935)

         

    “Hindu Quom Khi Chitau” (Translation by Manohardas Kauromal)

     

    “Hindu-Muslim Fasad” (Translation by Manohardas Kauromal)

       

    “Congress Ghariban Ain Dukhyin Lai Chha Thi Kari”(Choithram Valechha-1935)

    “Jai Hind” (Translation by Gurdas Wadhvani-1946)

         

    “Khatray ji Ghinti” (Mangharam Hoondomal)

         

    “Mahatma Gandhi Ji Bagh Jo Mevo” (Veromal Begraj-1923)

       

    “Vedic Bomgolo” (Chetandev Varma)

           

    “Gandhi Veechar” (Deepchand-1945)

           

    “Sindh Ji Hanoki Halat” (Gurdinomal-1939)

         

    “Hindustan Ji Halat ja Kay Ang Akhar” (Ghanshyam Jethanand)

       

    “Mahatma saan Kay Galhyoon’ (Naraindas Malkani-1935)

       

    “Charkay Jo Raaz” (Translation-1946)

           

    “Goth Sudhar” (Translation-1946)

           

    “Pracheen Sindhu Sabhiyata Jo Nizaro” (Rochiram Sharma)

       

    “Veer Girjina” (Translation)

             

    “Chho Congress samivad Party?” (Totaram Chhabra-1935)

       

    “Niya Sansae” (by Ahmed Abbas Translation by Biharilal-1945)

     

    “Quom jay Kadiman Mein” (1947)

           

    “August Inqlab” (1947)

             

    “Ujala” (Sunder Sahitya)

             

    “Pi Ja Di De Khat” (Jawaharlal Nehru translation by Guli Kirplani-1934)

     

    “Quom Ja Poojari” (Translation by Melharam-1937)

         

    “Swaraj Ji Larai” (Surat Utamsing-1938)

           

    “Mahatma Jay Jail Jo Tajirbo” (Kauromal Sahitiya)

         

    “Ahmedabad Congress Jo Farman” (Dr. Choithram Gidwani -1922)

     

    “First Sindh Assembly Congress” (Dr.Choithram-1937)

       

    “Jalianwala Kos” (Nand Gidwani)”

           

    Jawahar Jeevni” (Asha Sahitya Mandal)

           

    “Mukti” (Asha Sahitya Mandal)

           

    “Hindu-Muslim Itihas” (Gobind Punjabi)

           

    “Inqlabi Nehru” (Gobind Punjabi)

           

    “Chalo Delhi” (Hindustani Sahitya-1945)

           

    “Ireland Ji Azadi” (Translation by G. Jethanand)

         

    “Gandhi Saan Hik Hafto” (Translation by P.R.Punjabi-1946)

       

    “Inqlabi Sipahi” (Translation by Gobind malhi-1947)

         

    “Inqlabi Shahrah” (Translation by Gobind malhi-1947)

       

    “Azad Hind Fauj” (Hindustani Sahitiya Ashram)

         

    “Vote Jo Hakdar Ker?” (Hindustani Sahitiya Ashram)

       

    “Congress Jo Mukhtasir Itihas” (Hindustani Sahitiya Ashram)

       

    “Azadi Ji rah” (Hindustani Sahitiya Ashram)

         

    “Quomi Jhando” (Hindustani Sahitiya Ashram)

         

    “Hindustan Ji Azadi Jee Tahrek Tay Hik Nazar” (Gurdinomal)

       

    “Sindh Danhu saniha” (Translation by Ghanshiyam-1946)

       

    “Gandhi Tariko” (Translation by Ghanshyam-1946)

         

     

    The material/data/information can be provided on request.

     

     

  • Publication Institutions

    Publication Institutions

     

    PUBLICATION INSTUTION

       

    Important Publishing Institutions

     

       
     

    Zindagi Publications (Hyderabad)

     
     

    Harisingh & sons (Shikarpur)

       
     

    Pokardas & sons (Sukkur)

       
     

    Hemandas & sons (Sukkur)

       
     

    Sunder Sahitiya Mandal (Karachi)

     
     

    Sanatandharam Sabha (Karachi)

     
     

    Ratan Sahitiya Mandal (Karachi)

     
     

    Nayee Duniya Kitabghar (Karachi)

     
     

    Hindustani Sahitiya Astan (Karachi)

     
     

    Asha Sahitiya Mandal (Karachi)

     
     

    Educational Publishing Co. (Karachi)

     
     

    Ratan Sahitiya Mandal (Karachi)

     
     

    L. Dwarkadas & Bros. (Karachi)

       
     

    Bharat Publishing House (Karachi)

     
     

    Popular Publishing works (Karachi)

     
     

    The Kapoor & Co. (Karachi)

       
     

    Sindh Publishing House (Karachi)

     
     

    Nagrani Publishing House (Karachi)

     
     

    Wadhumal Awatrai Publisher (Karachi)

     
     

    Quomi Sahitiya Mandal (Hyderabad)

     
     

    Kahani Sahitiya Mandal (Hyderabad)

     
     

    Kauromal Sindhi Sahitiya Mandal (Hyderabad)

     

    Bharat Jeewan Sahitiya Mandal (Hyderabad)

     

    Gokaldas Essardas & Sons (Hyderabad)

     
     

    R. H. Advani & Sons (Hyderabad)

     
     

    Hari Sunder Sahitiya (Shikarpur)

     
     

    New Jeewan Sahitiya Mandal (Nawabshah)

     

    Kranti Sahitiya Mandal (Hyderabad)

     
     

    7 Hindu Sahitiya Parkash (Hyderabad)

     

    These were active publishing institutions in Sindh engaged in producing books and literature in Sindhi language.

     

     

    The material/data/information can be provided on request.

     

     

  • Freedom Fighter List

    Freedom Fighter List

    FREEDOM FIGHTERS LIST


     

     

    A

    Aminuddin (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Ali Ahmed Khan (Larkano/ Khilafat Committee)

    Amanullah (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    A.K. Punjabi (Congress)
    Akhund Abdul Karim (Vice-President
    Sindh Azad Party/  District Thatta)

    Abdul Jabbar (Karachi/ Khilafat Committee & Congress)
    Abdul Jabbar (Secretary
    Sindh Azad Party/ Hyderabad)

    Allahdino Khan Bhutto (Treasurer Sind Azad Party/ Moulvi Abdul Hai Village, taluka Dighri)

    Allama Ghulam Sarwar (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/ Ram Sawami Karachi),

    Alllahdad Telegraph Inspector (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 145/Mirpur Mathelo),

    Ameer Ali Khan Nizamani(KHAKSAR TAHRIK Salar/Bucheri),

    Ameer Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Ram Sawami Karachi),

    Ameer Bux Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Saeed Khan Khushk Post Tando Gul Shah),

    Ameer Bux Khushak (KHAKSAR TAHRIK Worker/Nawabshah),

    Aminuddin (Khilafat Committee)

    Amir Ali Lahori (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Amir Bux (Muslim League)

    Anwar Hussain (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Anwar uddin S/o Din Muhammad Bajjar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Taluka Naushoero Feroz),

    Anwer Hussain Hidayatullah (Muslim Leauge)        

    Aqa Pir Ghulam Mujaddid Sahib (Muslim League)                                                                     

    Aqa Pir Ghulum Mujaddid Sahib. (Muslim League)                                             

     Aqil Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Halani),

    Arbab of Kambar (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Arbab Togachi Mir Mohammad Nohri (Muslim Leauge)

    Arbab Toghach (Muslim League)                                                

    ArbabTogachi Mir Mohammad Nohri (Muslim Leauge)

    Arzi Khan (Worker/Gohth Brahmani), (KHAKSAR TAHRIK)

    Atmerup Sadacharya(Hyderabad/ Congress)

    Atramrup; Shevapuri; (Hyderabad/ Congress)

    Attur Khan Kolachi of Dokri (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Ayoob Khan Khoro (Muslim League)

    Ayoub Khan (Khilafat Committee)

    Allah dino Khan Bhutto (Secretary Sind Azad Party/ Moulvi Abdul Hai Village, taluka Dighri)

    Allah Dino Larik (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Allah Dino Policeman of Miro Khan (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Allah Dino Salar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nauo Mullah Larkana),

    Allah Dino Soomro (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Allah Kotwal of Kamber (Khilafa Khilafat/ District Larkana t)

    Allah Rakhyo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Allah Warayo (Salar/Saan), (KHAKSAR TAHRIK)

    Allah Warayo Jarwar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Abdul Sattat Jan Sarhandi (Muslim League)

    Abdul Sattat Jan Sarhandi (Muslim League)

    Adnan Khan Mirza (Karachi/ Muslim League)

    A.R.Khan (Karachi/ Muslim League)

    Abdul Ghafar Fakir Muhammad (Karachi/ Muslim League)

    ArbabJamaludin  (Tando Ghulam Hyder/ Muslim League)

    Allah Warayo Shaikh (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Allahdad (Janbaz/Mirpur Mathelo), KHAKSAR TAHRIK

    Allahdad Khan Shujara, (KHAKSAR TAHRIK)

    Allahdad Shujra B.A(KHAKSAR TAHRIK Salar/Shikarpur Sadar),

    Allahdino Khan (Treasurer Sind Azad Party/ Chak, Jacobabad)

    Ali Muhammad Wasan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Nawaz Ghaghro (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Ali Nawaz Khan Jatoi(KHAKSAR TAHRIK Salar/Jatoi Post),

    Alloudin (Khilafat Committee)

    Ali Sher Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Alidina Ghulam Hoosain Kasim (Muslim League)

    Alidina Munshi Mamoo. (Muslim League)

    Allah Bachyo (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Allah Bachyo Janbaz no 587 (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Ram Bagh Karachi),

    Allah Bachyo S/o Muhammad Jaffar Mallah (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 587/ Karachi),

    Allah Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Allah Bux Jalbani (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Allah Bux Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Allah Bux Khan Gabol (Muslim League)

     Allah Dad Tunio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Allah dino (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Aashiq Hussain S/o Muhammad Akbar Qisaab(Khaksar Tahrik /Karachi),

    Abas Khan Bhurguri (Muslim League)

     Abaudullah (General Secretary/Muslim League)

    Abbasi Moledino Advocate (Salar/Thatto),

    Abdul Aziz (Muslim League)

     Abdul Aziz Bin Habibullah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Thatto),

    Abdul Fatah Aali (Khaksar/ District Larkana)

    Abdul Fateh (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Aqil Larkana),

    Abdul Gafhoor Lakho (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Hosh Muhammad Lakho Post Naqar),

    Abdul Ghaffar Khan (Muslim League)        

    Abdul Ghafoor Bhurgri (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Hadi (Khilafat Committee)

    Abdul Hadi Bughio (Muslim League/ District Larkana)

     Abdul Haee (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Hala),

    Abdul Hameed Khan Issani (Muslim League)

    Abdul Hamid Khan Isani (Muslim League)

    Abdul Haq (KHAKSAR TAHRIK Worker/Hala),

    Abdul Haque Bhutto (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Haque Bhutto (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Hoosain Ghulamali (Muslim League)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Abdul Karim (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Abdul Karim Baloch (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Station Larkana),

    Abdul Karim Balouch (Khaksar/ District Larkana))

    Abdul Khalik.Resolution (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Abdul Latif (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/ Mullah Branch road Sukkur), 

    Abdul Latif P. Panhawar (Muslim Leauge)

    Abdul Majeed (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 181/Hyderabad),

    Abdul Majeed (KHAKSAR TAHRIK Salar/Third Family Quarter Jacababad),

    Abdul Majeed Lilaram Sheikh Congress/ Khilafat/ Muslim Leauge )

    Abdul Majid (Muslim League)

    Abdul Manan Chandio (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Qadir Khohar (Hari/ District Larkana)

    Abdul Qayoom Lakho (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khabr Lakhmir),

    Abdul Raheem Memon (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Abdul Raheem Palee (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Abdul Rahim Bhutto (Khaksar/ District Larkana)

    Abdul Rahim Rukhsati (Khaksar/ District Larkana)

    Abdul Rahman (Khilafat Committee)

    Abdul Rahman (Treasurer Sindh Azad Party/ Jacobabad)

    Abdul Rahman Muhammad Siddique. (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Abdul Rahman Sarki (President Sindh Azad Party/ Odi Taluka Thull)

    Abdul Rasheed (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Buhramni Post Saan),

    Abdul Rasheed (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Abdul Rashid (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Rasool Ghulam Ali (Muslim League)

    Abdul Rauf Kalhoro (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Razak of Sukkur (Khilafat Committee)

    Abdul Razaq (Karachi/Muslim League)

    Abdul Rehman (Khaksar/ District Larkana)

    Abdul Rehman (Muslim League)

    Abdul Rehman (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Rehman Ansari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Hala),

    Abdul Rehman Kalhro (Muslim League/ District Larkana)

    Abdul Rehman Lohar S/oAhmed Ali (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 574/Karachi),

    Abdul Satar Pirzado (Muslim League)

    Abdul Sattar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ghareebabad Mirpurkhas),

    Abdul Sattar Abdul Rehman Pirzada (Muslim Leauge )

    Abdul Sattar Abdul RehmanPirzada (Muslim Leauge)

    Abdul Shakoor (KHAKSAR TAHRIK Worker/Mipurkhas),

    Abdul Subhan Mughal (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Saddar Bazar Karachi),

    Abdul Wahab (Muslim League)                                                                                        

    Abdul Wahid Soomro (Hari/ District Larkana)

    Abdullah (Muslim League/ District Larkana)

    Abdullah (Muslim League/ District Larkana)

    Abdullah Haji Karimtullah (Muslim League)

    Abdullah Haji Zakaria (Muslim League)

    Abdullah Haji Zakria (Muslim League)

    Abdullah Jan Mahomed Doslani (Muslim League)

    Abdullah Jatoi (Muslim League/ District Larkana)

    Abdullah K.S (KHAKSAR TAHRIK Worker/Banguldero),

    Abdullah Khan (Karachi/Muslim League)

    Abdullah Khan (Muslim League)

    Abdullah Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pehnjoo near Adoori Post Tando Bago),

    Abdullah Mirbahar of Dokri (Khilafat/ District Larkana)

    Abdullah Nizmani (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Soomro),

    Abdulmajid Khan

    Abdur Rehman (Muslim League)

    Abdur Rehman Bar-at-Law (Muslim League)

    Aboobakar Haji Moosa (Muslim League)

    Abu Shoukat Hamzo(Secretary Sind Azad Party/ Chak, Jacobabad)

    Achar Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Acharya A.T.Gidwani (Congress)

    Adamali Hassanali (Muslim League)

    Adamali Ismailji Adamji (Muslim League)

    Adamji Ebrahimji (Muslim League)

    Adnanali Yusafali Alibhoy (Muslim League)

    Adwani, (Home Rule League)

    Afghan (KHAKSAR TAHRIK’Worker/Dadu),

    Agaria Muhammad Moosa (Muslim League)

    Agha Abdul Satter Jan Serhundi Hyderabad  (Muslim League)

    Agha Badaruddin (Muslim League)

    Agha Badruddin Ahmed Durrani (Muslim Leauge)

    Agha Badruddin Ahmed Shamsuddin Khan Durrani (Muslim Leauge)

    Agha Nasar ali (Muslim League)

    Agha Nasar ali (Muslim League)

    Agha Nazar Ali  (Muslim League)

    Agha Nazar Ali Khan (Muslim League)

    Agha Nazar Ali Khan (Muslim League)

    Agha Nazar Ali Khan (Muslim League)

    Agha Nazar Ali Khan Sukkur (Muslim League)

    Agha Nazar Ali Khan (Muslim League)         

    Agha Nazarali (Sukkur/Muslim League)

    Agha Pir Ghulam Mujadid Vice President (Muslim League)

    Agha Shafi Muhammad (Jacobabad/Congress)

    Agha Shamsuddin M. L. A. (Muslim League)

    Agha Shamsuddin M. L. A. (Muslim League)

    Ahmed Ali (Khilafat Committee)

    Ahmed Ali Bhutto (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ahmed Ali Bhutto (Worker/Agani),

    Ahmed Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Sadar Bazar Karachi),

    Ahmed Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Sindh Madarstul Islam),

    Ahmed Haji Bodal Moosa (Muslim League)

    Ahmed Haji Dossul Khatri (Muslim League)

    Ahmed Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Mirpurkhas),

    Ahmed Khan Bhutto (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ahmed Khan Bhutto Larkana (Muslim League)

    Ahmed Khan Langah (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Ahmed Khan Rajar (Malak/ Muslim League)

    Ahmed Shah M.Allah Bux (Muslim League)

    Ahmed Sultan Mohammad Khan Chandio (Muslim Leauge)

    Ahsan-ul-HaqKazi (Muslim Leauge)

    Aitbar Ali Balouch (Hari Khilafat/ District Larkana)

    Akhji Ratan  Sing Sodho (Congress )

    Akhund Abdul Wahid (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Akhund Karim Bux (Khilafat Committee)

    Akhund Noor Muhammad (Khilafa Khilafat/ District Larkana t)

    Akund Abdul Wahid (Khilafat Committee)

    Aleem Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Saddar bazar Hyderabad),

    Al-Haj Ghulam Hussain alias Jan Mohammad Marri (Muslim Leauge)

    Ali Ahmed Akhnd (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 681/Karachi).

    Ali Ahmed Noonari (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Akbar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Ali Akbar Hassanally (Muslim League)

    Ali Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Machi Jacababad),

    Ali Bux (Salar/Tando Mir Muhammad), KHAKSAR TAHRIK

    Ali Bux Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ahar Post Talhi Station),

    Ali Dino Khaksar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Badin),

    Ali Gohar Khan Haji Khan Mahar (Muslim Leauge)                                    

    Ali Gohar Khan Lahori (Muslim League)

    Ali Gohar Lahori (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Gohar Shah (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Hassan Hakro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Hassan Khoso (Hari Khilafat/ District Larkana)

    Ali Khan Chandio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Mohammad Atta Mohammad Marri (Muslim Leauge)

    Ali Muhammad Abbasi of Wali (Hari Khilafat/ District Larkana)

    Ali Muhammad Qadri (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ali Muhammad Shah Rashdi (Muslim League)

    Ali Muhammad Shah Rashdi.( Muhammadan Association/Sindh United Party& Muslim Leauge)
    A.K.Bhutto (Larkano/ Sindh Muhammadan Association)
    A.M.K.Dehlvi (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Abdul Hamid Khudadad Khan (Sukkur/ Sindh Muhammadan Association) 
    Abdul Majid Hassan Ali(Sindh Muhammadan Association) 
    Abdul Majid Pirzado (Sukkur/ Sindh Muhammadan Association) 
    Abdul Rahman Muhammad Yakoob (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Abdul Wahab Khan (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ahmad Bux Bhutto (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ahmed Ali Bhutto (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ali Bux Muhammad Hussain (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ali Muhammad Hassan Ali (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ali Muhammad Kadri (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ali Nawaz Alvi (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association) 
    Alidino Ali Muhammad (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Allah Bux Ansari(Sindh Muhammadan Association) 
    Allah Bux Gabol (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Allah Bux Soomro (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association) 

    Aatmaram (Congress)
    Abdul Jabbar (Hyderabad/ Congress)
    Abdul Rahman (Larkana / Congress)
    Acharya Gidwani (Karachi/ Congress)
    Acharya Jamiyatram (Karachi/ Congress)
    Aildas (Garhiyaseen/ Congress)
    Alji Mahrotra (Karachi/ Congress)
    Ambumal Sahijram Rawtani Amin-u-din (Hyderabad/ Congress)
    Amratmal Punjabi ( Sukkur/Congress)
    Anand Hingorani ( Karachi/ Congress)
    Anand Totaram Arjandas Jiwatrai (Larkano/Congress)
    Arjandas Sakharmal Motwani (Sukkur/Congress)
    Asardas ( Sukkur/Congress)
    Asardas Shewaram (Jacobabad/ Congress)
    Asudomal Rewachand (Karachi/Congress)
    Atmarup Sadacharya ( Hyderabad/ Congress)
    Atu Khiomal Jiandani Awatsingh Mahtabsingh Advani B. T. Thakur / Congress

     

    B
    Bahadur Shankar Bhatt (Karachi/ Congress)
    Baldev Gajra (Shikarpur/ Congress)
    Bahadur Shankar Bhatt (Karachi/ Congress)
    Balram Motwani (Congress)
    Bekhchand (Congress / Sukkur)
    Bahadur Raisinghani (Karachi/ Congress)
    Bapo Kishinchand (Hyderabad/ Congress)
    Bhagwandas ( Sukkur/ Congress)
    Bhagandas Balchand Advani Bhagwandas Pamnani (Rohri/ Congress)
    Bhagwandas Bazarimal / Congress
    Bhai Bodomal Pansari (Hyderabad/ Congress)
    Bhai Newandram ( Jacobabad / Congress)
    Bhanji Gokaldas (Hyderabad/ Congress)
    Bheromal Suratsingh (Hyderabad/ Congress)
    Bhojraj Ajwani (Sukkur/ Congress)
    Bhojraj Motomal Ajwani (Sukkur/ Congress)
    Bhojraj Parwani (Karachi/ Congress)
    Bhojsingh Pahlajani (Sukkur/ Congress)
    Bhojsingh Gurudinomal Pahlajani (Congress)
    Bolchand Dayaram (Karachi/ Congress)
    Bilandram Vasanmal (Shikarpur/ Congress)
    Birma R. Biglani (Karachi / Congress)
    Bulchand Bhopatrai (Shah Bandar/ Congress)
    Bulchand Kodoomal (Congress)
    Bulchand Rajpal (Shikarpur/ Congress)

    Baba Haji Mir Muhammad Baloch (Khilafat Committee)

    Babu Jalai din sahib. (Muslim League)

    Babu Jalai din sahib. (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib   Mirpur Khass (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib  (Muslim League)         

    Babu Jalal Din (Muslim League)                                                                                        

    Bachal Shah (Khaksar Tahrik Janbaz no 120/Tando Muhammad Khan).     

    Bachal Shah (Khaksar Tahrik Worker/Talhar),

    Bachal Shidi of Larkano (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Bahawal Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Baldev Gagra (Congress)

    Bapo Kishenchand. (Hyderabad/ Congress)

    Bapo Kishenchand; (Hyderabad/ Congress)

    BandahaliLadho (Karachi/ Muslim League)

    Behram Khan Shujra (Khaksar Tahrik Salar/Goth Pir Bux Shujra Shikarpur sadar),

    Bhacchand Hiranand (Hyderabad/ Congress)

    Bhanji Gokaldas; (Hyderabad/ Congress)

    Bhatia; Bheromal Suratsing (Hyderabad/ Congress)

    Bheromal Issardas; (Hyderabad)

    Bheromal Issardas; (Hyderabad/ Congress)

    Bilandram Vasandrr.al (Shikarpur/Congress)

    Bostan Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Depu line Karachi),

    Bualand Shah Bukhari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Sonu Lashari Mirpurkhas),

    Bux Ali Khojo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    B.A. Zamindar Sultan Koat Sukkur

    Baba Haji Mir Muhammad Baloch (Khilafat Committee)

    Babu Jalai din sahib. (Muslim League)

    Babu Jalai din sahib. (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib   Mirpur Khass (Muslim League)

    Babu Jalal Din Sahib  (Muslim League)         

    Babu Jalal Din (Muslim League)                                                                                        

    Bachal Shah (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 120/Tando Muhammad Khan).     

    Bachal Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Bachal Shidi of Larkano (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Bahawal Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Baldev Gagra (Congress)

    Bapo Kishenchand. (Hyderabad/ Congress)

    Bapo Kishenchand; (Hyderabad/ Congress)

    Behram Khan Shujra (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pir Bux Shujra Shikarpur sadar),

    Bhacchand Hiranand (Hyderabad/ Congress)

    Bhanji Gokaldas; (Hyderabad/ Congress)

    Bhatia; Bheromal Suratsing (Hyderabad/ Congress)

    Bheromal Issardas; (Hyderabad)

    Bheromal Issardas; (Hyderabad/ Congress)

    Bilandram Vasandrr.al (Shikarpur/Congress)

    Bostan Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Depu line Karachi),

    Bualand Shah Bukhari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Sonu Lashari Mirpurkhas),

    Bux Ali Khojo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    B.A. Zamindar Sultan Koat Sukkur

     

    C

    Capt. Seghal; Khan Abdul Samad Khan(Larkana/Congress)

    Chainrai Virbhandas (Home Rule League)

    Chaturbhuj Tejumal (Hyderabad/ Congress)

    Chimandas Issardas(Hyderabad/ Congress)

    Chodri Tale Mohammed (Muslim League)

    Choithram Lalchand (Hyderabad/ Congress)

    Choithram T. Valecha (Congress)

    Choithrami Swami Govindanad (Congress)

    Chowdhri Fazal Muhammad (Sukkur/ Muslim League)
    Chakar Khan Sohriani(Sindh Muhammadan Association) 

    C.T Valecha (Karachi/ Congress)
    Chuharmal Partabrai (Tando Bago/ Congress)
    Chuharmal Hinduja/ Congress
    Chanchaldas Khealdas/ Congress
    Chandersen S. Jetly (Karachi/ Congress)
    Chandolal Jaisinghani (Ratodero/ Congress)
    Chetan Mariwalla (Karachi/ Congress)
    Chetan Dev Varma (Hyderabad/ Congress)
    Chetander Varma (Hyderabad/ Congress)
    Chimandas (Zamindar / Member local board Rohri/ Congress)
    Chimandas Issardas (Hyderabad / Congress)
    Chandrasen Jetley (Karachi/ Congress)
    Chaturbhuj Tejomal (Congress)
    Chhaganlal (Karachi/ Congress)
    Choithram Tarachand Valecha (Sukkur/ Congress)

    Chowdri Ghulam Muhammad (Tharparkar/ Muslim League)

    Chowdri Muhammad Sadik (District Tharparkar/ Muslim League)

     

     

    D
    Deen Muhammad Alig (Sindh Muhammadan Association) Dost Muhammad Thebo 
    Dr.Foujdar Khan Durrani (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association)  
    Dr.Gul Muhammad Durrani (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association) 

    Damanti Devi (Congress)

    Darhoon Shedi (Tando Jam/ Muslim League)

    Darya Khan Chandio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Datar Dino (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Kotri),

    Datoo Taleb Tejani (Muslim League)

    Dayasing Uttamsing; (Hyderabad/ Congress)

    Dayasing Uttamsing; (Hyderabad/ Congress)

    Devdat Kudaram; (Hyderabad/ Congress)

    Devdat Kundaram (Hyderabad/ Congress)

    Devdat Kundaram; (Hyderabad/ Congress)

    Devibai Hasomal; (Hyderabad)

    Dewan Bahadur Hiranand Khem Singh (Congress)

    Dewan Bhoj Singh Gurdinomal Pahalajani (Congress)

    Dhani Bux Jatoi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Dialmal Doulatram (Congress)

    Din Mahomed Vafari (Muslim League)

    Din Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Din Muhammad Alig (Muslim League)

    Din Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Doluat Laghari Post Tando Muhammad Khan),

    Dino Khan Meharo Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Diwan Thakurdas Khemsing (Hyderabad/ Congress)

    Doda Khan Soomro (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Dodo Khan Mari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Dost Muhammad Hakro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

     Dost Muhammad Khan Hakro (Kambar/Muslim League)

    Dost Muhammad Khan Memon (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nausheroferoz),

    Dost Muhammad Memon, (KHAKSAR TAHRIK)

    Doulatram Mohandas (Congres)

    Dr Captan A.A Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Hilal Ahmer/Karachi),

    Dr Muhammad Yamin (Khilafat Committee)

    Dr. A.M.Ahmed (Muslim League)

    Dr. Abdul Raheem (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Dr. Akbar Ali (Khilafat Committee)

    Dr. Ansari (Khilafat Committee)

    Dr. Chimandas Isardas(Hyderabad/ Congress)

    Dr. Chimandas Issardas(Hyderabad/ Congress)

    Dr. Chimandas(Hyderabad/ Congress)

    Dr. Chimandas; (Hyderabad/ Congress)

    Dr. Chimendas (Congress)

    Dr. Choithram Gidwani (Hyderabad/ Congress)

    Dr. Choithram Partabrai Sunatdas Gidwani (Congress)

    Dr. Dayaram; (Hyderabad/ Congress)

    Dr. G.M Qureshi (KHAKSAR TAHRIK Salar Hilal Ahmer/Karachi).

    Dr. G.M Qureshi (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Dr. Ghulam Rasool (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Dr. Gobindram D. Punjabi (Congress)

    Dr. Haji Faqir Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ratodero),

    Dr. Hemandas (Jacobabad/Congress)

    Dr. Hemandas Rupchand Wadhwani (Congress)

    Dr. Lilaram (Shikarpur/Congress)

    Dr. Mohammad Akbar Abdul Qayoom Kazi (Muslim Leauge)

    Dr. Muhammad Akthar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Larkana),

    Dr. Nabi Bux Baloch (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Dr. Noormohamed H.B&B.S. (Muslim League)

    Dr. Obedullah (Bangaldero/ Muslim League)

    Dr. Pirtabrai(Hyderabad)

    Dr. Popatlal A. Bhoopatkar (Congress)

    Dr. Qazi  Muhammad Akbar (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Hyderabad),

    Dr. Ram Manohar Lohia, (Larkana/Congress)

    Dr. Ramchand (Congress)

    Dr. Ramhutullah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dathro),

    Dr. Sultan Ahmed (KHAKSAR TAHRIK Salar/Taluka Badin),

    Dr. Tarachand Lulwani. (Muslim League)

    Dr. Vishindas Shidvasani (Congress)

    Dr. Zia uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Hyderabad), 

    Dr.Choithram(Hyderabad/ Congress)

    Dr.PritamKias; (Hyderabad/ Congress)

    Dr: Haji Ghulam Hassan (Muslim League)

    Dur Muhammad Khuhawar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Durgdas B. Advani (Congress)

    Dur Muhammad (Secretary Sindh Azad Party/ Daud Mahesar near Mahar)

    Damodar (Shikarpur/ Congress)
    Dayaldas Khiloomal (Karachi/ Congress)
    Deepchand Chandumal Sahta (Karachi/ Congress)
    Deepchand Tilokchand (Nawab Shah/ Congress)
    Deepchandar ( Naushoro Feroz/ Congress)
    Deepchandar Talokchand (Kandyaro/ Congress)
    Devandas Azad (Sukkur/ Congress)
    Devi Bai Hassomal (Hyderabad/ Congress)
    Devji Nanji (Karachi/ Congress)
    Dewan Bahadur Isarsingh Tolasing (Sukkur/ Congress)
    Dewan Diomal Bhavanani (Hyderabad/ Congress)
    Dhanji (Sukkur/ Congress)
    Dhanrajmal Jagatrai (Larkano/ Congress)
    Dharamdas Mulchand Hirnandani (Hyderabad/ Congress)
    Dharamsingh (Hyderabad/ Congress)
    Dharamsingh (Larkana/ Congress)
    Dhalumal Lilaram (Congress)
    Dilipsingh (Hyderabad/ Congress)
    Dingi bai (Karachi/ Congress)
    Dinomal Metharam (Naushoro Feroz/ Congress)
    Dingomal Mirchandani (Hyderabad/ Congress)
    Dipchand Chandumal Bellara (Karachi/ Congress)
    Dipchand T. Ojha (Karachi/ Congress)
    Diyaram Wadhwani (Sukkur/ Congress)
    Dr. Ahmed (Hyderabad/)
    Dr. Chimandas Issardas (Hyderabad City/ Congress)
    Dr. Choithram Gidwani (Hyderabad/ Congress)
    Dr. Dayaram (Hyderabad/ Congress)
    Dr. Hingorani (Karachi/ Congress)
    Dr. Jethanand Punjabi (Hyderabad/ Congress)
    Dr. Lilaram (Karachi/ Congress)
    Dr. Lilaram Pherwani (Shikarpur/ Congress)
    Dr. M.R Maidasani (Abji / Naushoro/ Congress)
    Dr. Menghraj (Jacobabad Congress)
    Dr. Noor Muhammad Lakhair (Hyderabad)
    Dr. Nihalchand Ramji (Karachi/ Congress)
    Dr. Parshotam (Karachi/ Congress)
    Dr. Pirtabrai (Hyderabad/ Congress)
    Dr. Popatlal (Karachi/ Congress)
    Dr. Pritamdas (Sukkur/ Congress)
    Dr. Rochiram Amesur (Karachi/ Congress)
    Dr. Sagnomal (Shikarpur/ Congress)
    Dr. Tarachand P. Gidwani (Congress)
    Dr. Tarachand Lalwani (Karachi/ Congress)
    Dr. Tripathi (Karachi, Congress)
    Dr. Valiram Charitsingh (Hyderabad/ Congress)
    Dr. Vishindas Shivdasani (Hyderabad/ Congress)
    Durgdas Thakur (Karachi/ Congress)
    Durgdas B. Advani (Hyderabad/ Congress)
    Durgdas B. Advani (Karachi/ Congress)
    Dwarka Prasad Rochiram Sharma (Hyderabad/ Congress)
    Dwarka Prasad Sharma (Dadu/ Congress)

    Dr.Ali Akbar (Karachi/ Khilafat Committee)

    Dr.Haji (Karachi/ Khilafat Committee)
    Dr.Ahmed (Karachi/ Khilafat Committee)

    Dr.Ali Akbar (Karachi/ Khilafat Committee)

    Dr. Sultan Ahmad Junijo (Badin/ Muslim League)

    Dr. Ziauddin (Hyderabad/Muslim League)

     

     

    E

    Eherumal Suratsing(Hyderabad/ Congress)

    Esmail D.Adam (Muslim League)

    Esmailji Moosaji (Muslim League)

     

    F

    Faiz Ahmed Haji Wali Mahomed (Muslim League)

    Faiz Ali Khan Murtaza (KHAKSAR TAHRIK Worker/Hyderabad),

    Faiz Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Fakeer Muhammad Ghulam Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 286/Larkana).

    Fakir Mahomed Dur Khan (Muslim League)

    Fakir Muhammad Unnar (Muslim League)

    faqir Abdul Hadi (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khabr Lakhmir),

    Faqir Ghulam Nabi (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Faqir Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Faqir Muhammad Abro (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Faqir Muhammad Unnar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Fareed Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Kalryoon Post Badin),

    Fateh Ali Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Fazal Bhanbro),

    Fateh Chand ((Hyderabad/ Congress)

    Fazul Karim (Khilafat Committee)

    Fazul Mohammad Khan Leghari (Muslim Leauge)   

    Fhoto Khan (KHAKSAR TAHRIK Goth Brahmani),

    Fida Hossain Mahomedally (Muslim League)

    Fida hussain Quettawalla(Muslim League)

    Fatih Muhammad Alig (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Fatihchand ( Hyderabad/ Congress )
    Fatihchand Assudomal Jhangiani (Karachi/ Congress)
    Faiz Muhammad Mangrio

     

     

    G
    G.M.Syed (Saan) (Sindh Muhammadan Association)
    Ganhwar Khan Isran (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ghulam Farid Khemtio (Khairpur/ Sindh Muhammadan Association) 
    Ghulam Hussain Bhalidino  (Sindh Muhammadan Association)
    Ghulam Hussain Hidayatullah (Sindh Muhammadan Association)
    Ghulam Hussain Shaikh Walji (Sindh Muhammadan Association)
    Ghulam Qadir Muhammad Shaban (Shikarpur/ Sindh Muhammadan Association) 

    G.A. Allana (Muslim League)

    G.G.Mirza (Muslim League)

    G.G.Waliji (Muslim League)

    G.H.Bhurguri (Muslim League)

    G.M. khan issran (Muslim League)

    Gada Hussain Mahessar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghansham; Dr.Chimandas(Hyderabad/ Congress)

    Ghanshyam Jethanand Shivdasani (Congress)

    Ghanumal Tarachand (Congress)

    Ghareeb Hussain (KHAKSAR TAHRIK Salar/Muhllah Punrano Duk Hyderabad),

    Ghazi Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghazi Khan (Treasurer Sind Azad Party/ Moulvi Abdullah Laghari village)

    Ghazi Mahmood Shah Sahib  (Muslim League)

    Ghazi Mahmood Shah Sahib (Muslim League)

    Ghazi Mahmood Shah  (Muslim League)                                                                                       

    Ghlam Mustafa Bhurgri (Muslim League)

    Ghulam Ahmed “Nizami” (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Ghulam Ahmed Khojo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Ghulam Ahmed Nizami (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Ali (KHAKSAR TAHRIK Janbaz Salar/ Mullah Station Hyderabad),

    Ghulam Ali Ghagla (Muslim League)

    Ghulam Hadi (KHAKSAR TAHRIK Worker/Halani),

    Ghulam Hayder (Khilafat Committee)

    Ghulam Hoosain Mahomed Hashim (Muslim League)

    Ghulam Hussain (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Hussain Bhaledino leader (Muslim League)

    Ghulam Hussain Bhurguri (Muslim League)

    Ghulam Hussain Dakhan (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Hyder (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 711/Jacababad),

    Ghulam Hyder (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 711/Jacababad),

    Ghulam Hyder (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ghareebabad Jacababad),

    Ghulam Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Mahomed Nizami (Karachi/Muslim League)

    Ghulam Mehdi Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Hakra Rohri),

    Ghulam Mohammad Khan Wassan (Muslim Leauge)

    Ghulam Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara /Hyderabad),

    Ghulam Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Ghulam Muhammad (Khilafat Committee)

    Ghulam Muhammad Baloch (KHAKSAR TAHRIK Worker/Ghulam Ali Laghari),

     Ghulam Muhammad Buriro (Gozo/Muslim League)

    Ghulam Muhammad Buriro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Muhammad Hulio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Muhammad Isran (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Muhammad Jakhiro (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Ghulam Muhammad Jakhiro (Treasurer Sindh Azad Party /Jhimpir)

    Ghulam Muhammad Khan (Kambar/ Muslim League)

    Ghulam Muhammad Khan Talpur (KHAKSAR TAHRIK Worker/Murad Khan Talpur),

    Ghulam Muhammad Pathan (Khilafat Committee)

     Ghulam Muhammad Shaikh (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Murtaza (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Ali Chandio/Tando Bago),

    Ghulam Murtaza Shah Mohmmad Shah,Syed (Congress/ Muslim Leauge)

    Ghulam Mustafa Bhurgri (KHAKSAR TAHRIK Salar/ District Tharparkar),

    Ghulam Mustafa Isran (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Mustafa Isran (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Mustafa Khan Bhurgri (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 789/Hyderabad).

    Ghulam Nabi Dehraj (Muslim Leauge)            

    Ghulam Nabi Khan (Sukkur/Muslim League)

    Ghulam Nabi Khan Agha (Muslim Leauge)

    Ghulam Nabi Khoso (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Nabi Mohammad Ibrahim Dehraj (Muslim Leauge)

    Ghulam Nabi Pathan (Muslim League)

    Ghulam Nabi Pathan(Muslim League)

    Ghulam Nabi. (Muslim League)

    Ghulam nabikazi (Khilafat Committee)

    Ghulam Qadir (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Qadir (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Rasool Abro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Rasool Advocate (Mehar/ Muslim League)

    Ghulam Rasool Arezi Nawes (KHAKSAR TAHRIK Salar/Kotri),

    Ghulam Rasool Jatoi   (Muslim Leauge)

    Ghulam Rasool Soomro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam Umar Arijo (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Ghulam  Hoosain Bhurguri (Muslim League)

    Ghulamali G.Chagle. (Muslim League)

    Ghulamullah Tunio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Gobind Bux (Khilafat Committee)

    Gobindraia Buderdas, (Hyderabad/ Congress)

    Gobindram (Larkana/Congress)

     Gokaldas Mewaldas. (Muslim League)

    Gopaldas Jhamtmal(Hyderabad/ Congress)

    Gopaldas’s (Congress)

    Goumal(Larkana/Congress)   

    Govindanad (Congress)

    Gul Muhammad (KHAKSAR TAHRIK /Tando Mir Muhammad),

    Gul Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Gul Muhammad Changezi of Shahdad Kot (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Gul Muhammad Khan (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Gul Muhammad Shah Akthar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Allahyar),

    Gulab Khan (Kambar/Muslim League)

    Gull Muhammad Khan Phul (Larkano/Muslim League)

    G. M. Syed Gagi (Karachi/ Congress)
    G.T. Hingorani (Karachi/ Congress)
    Ganga Gidwani (Congress)
    Ghanshamdas Mirchandani (Karachi/ Congress)
    Ghanshyam Jethanand (Hyderabad/ Congress)
    Ghanshyam Shivdasani (Congress)
    Ghulam Ali Chagla (Karachi/ Congress)
    Gianchand Teumal Hingorani (Sukkur / Congress)
    Gobindbux Malkani (Kotri / Hyderabad/ Congress)
    Gobindram (Editor “Sarfrosh” – Jacobabad/ Congress)
    Gobindram Bunderdas (Hyderabad/ Congress)
    Gobindram Shamdas Kotwan/ Congress
    Gokaldas A. Canser (Karachi/ Congress)
    Gokaldas Mewaldas (Congress)
    Gopaldas Jhamatmal (Hyderabad/ Congress)
    Govind Vasudev Jog/ Congress
    Gopaldas (Sukkur/ Congress)
    Gopaldas (Congress )
    Gopalji Topandas Mukhi (Karachi/ Congress)
    Goumal (Congress)
    Goverdan Vazirani (Karachi/ Congress)
    Govindram (Larkana/ Congress)
    Guli Sadarangani (Karachi/ Congress)

    Ghulam Hussain Ghafoorbhai (Karachi/ Muslim League)

    Ghulam HyderBandali (Karachi/ Muslim League)

    G.Allana (Karachi/Muslim League)

    Ghulam Nabi Pathan ( SultanKot/Muslim League)

    Ghulam Hussain Advocate (District Tharparkar/

     

     

    H
    Haji Abdul Hakim Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Haji Abdul Ghafoor (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Haji Allah Bux Hakiro (Kamber/ Sindh Muhammadan Association) 
    Haji Imamuddin Kalhoro (Sindh Muhammadan Association)
    Haji Rasool Bux Ghanghro (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Hakim Fatih Muhammad Sewhani (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Hakim Moulvi Muhammad Alim(Sindh Muhammadan Association) 
    Hassan Ali Wali Muhammad (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Hatim Ali Alvi (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Hazar Khan Khoso (Sindh Muhammadan Association) 

    H.G.Kasim  (Muslim League)

    H.S Pamnani (Congress)

    Habib Haji Rahimtullah (Muslim League)

    Habibullah (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Habibullah Shaikh (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Hafez uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/ Heer abad Hyderabad),

    Hafiz Abdul Karim (Janbaz no 681/Larkana).

    Hafiz Abdul Karim (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Hafiz Abdul Karim (KHAKSAR TAHRIK Salar/Larkana),

    Hafiz Abdullah Tunio (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Hafiz Allah Wasiyo (Khilafat Committee)

    Hafiz Faiz Muhammad (Khilafat Committee)

    Hafiz Haji WaliMuahammad (Khilafat Committee)

    Hafiz KarimBux (Khilafat Committee)

    Hafiz Khair Mohammed  (Muslim League)

    Hafiz Khair Mohammed (Muslim League)

    Hafiz Khair Mohammed (Muslim League)

    Hafiz Khair Muhammad Odhi (Muslim League)

    Hafiz khair muhammed (Muslim League)

    Hafiz khair muhammed (Muslim League)

    Hafiz Khan Muhammad (Khilafat Committee)

    Hafiz Khan Muhammad Karachi (Khilafat Committee)

    Hafiz Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Hafiz Muhammad Hussain (Khilafat Committee)

    Hafiz Muhammad Ishaq (Agahmani/ Muslim League)

    Hafiz Nasur Ahmed (Muslim League)

    Hafiz Noor Muhammad (Khilafat Committee)

    Hafiz Noor Muhammad (Khilafat Committee)

    Hafiz Sharif Hussain (Khilafat Committee)

    Haider Bux Jatoi (Hari Movement Khilafat/ District Larkana)

    Hais Ghulam Mustafa Khan Sahib  (Muslim League)         

    Haisgulam Mustafa Bhurghari. (Muslim League)

    Haisgulam Mustafa Bhurghari. (Muslim League)

    Haji Abdul Ghafoor Kazi (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Haji Abdul Ghafoor Kazi, (President Sindh Azad Party /Jhimpir)

    Haji Abdul Rahim Shah (Muslim League)

    Haji Abdul Rehman (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Abdur Satar Haji Karim ahomed (Muslim League)

    Haji Ahmed of Kamber (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Haji Ali Mohammad Marri (Muslim Leauge)

    Haji Ali Muhammad Akhund (Treasurer Sindh Azad Party/ Karachi)
    Haji Karamullah (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Hafiz Ubedullah (Larkano/ Khilafat Committee)

    Hakim Falullah (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    Hakim Fatih Muhammad (Jacobabad/ Khilafat Committee)
    Hafiz Muhammad Ahsan (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Hakim Fatih Muhammad Sehwani ( Karachi / Khilafat Committee)
    Hakim Atta Muhammad Bhatti (Sukkur/ Khilafat Committee)
    HabibullahFikri ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Haji KhudaBux Pathan (Khair Muhammad Arija ( Khilafat Committee)

    Hakim Muhammad Maaz (Nawabshah/ Khilafat Committee)
    H. D. Mariwalla (Karachi/ Congress)
    Hafiz Nisar Ahmed (Karachi/)
    Haji Abdullah Haroon (Karachi)
    Hakim Dhanrajmal (Shikarpur)
    Hakim Fatih Muhammad Sehwani (Karachi)
    Hakim Muhammad Maaz Pirzado (Nawab Shah)
    Hakim Muhammad Qasim (Nawabshah)
    Hakim Muhammad Yakoob Qadri (Hyderabad)
    Hansraj (Sukkur/ Congress)
    Harchandrai Tahilram (Thatta / Congress)
    Hardas Vaswani (Mirpurkhas/ Congress)
    Haridas Lalji (Karachi/ Congress)
    Hariram (Karachi/ Congress)
    Hasaram Pamnani (Congress)
    Hassanand Radhakirshan Bhatheja/ Congress
    Hassaram Parmanand Chablani/ Congress
    Hassomal Issardas (Hyderabad/ Congress)
    Hatim Alvi (Karachi)
    Hatim Alvi (Karachi)
    Hemandas Wasoomal (Congress)
    Hemandas Wadhwani (Karachi/ Congress)
    Himathlal (Hyderabad)
    Hira Shahani (Karachi / Congress)
    Hiralal S. Sharma (Karachi/ Congress)
    Hiranand Karamchand ( Hyderabad / Congress)
    Hiranand Satokumar Advani (Hyderabad/ Congress)
    Hirdaram (Karachi/ Congress)
    Hiro Jagtiani (Student Karachi/ Congress)
    Hiranand Hassanand Keswani (Sukkur/ Congress)
    Hotchand (Shikarpur/ Congress)
    Hotchand ( Mirpurkhas/ Congress)
    Hotchand Asnani (Mirpurkhas/ Congress)
    Hotchand Asrani (Congress)
    Hundraj Dukhayal (Larkana/ Congress )
    Hundraj Parwani (Congress)
    Haji Pir Muhammad (President
    Sindh Azad Party/ District Halla)

    Haji Ali Nawaz Ganghro (Larkano/Muslim League)

    Haji Allah Buksh Hakro (Kamber/ Muslim League)

    Haji Allah Buksh Khokar (Larkano/Muslim League)

    Haji Allah Warayo (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Ameen Muhammad Malkani (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Wali Muhammad Malkani Post

    Haji Ameer Ali Lahori (Muslim League)

    Haji Dost Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Faqir Muhammad of Ratodero (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Haji G.H.Kassim M.B& B.S. (Muslim League)

    Haji Ghulam Hoosain Allahdin (Muslim League)

    Haji Ghulam Muhammad Shaikh (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Haji Gul Muhammad (Malak/ Muslim League)

    Haji Hassan Allah  Patae (KHAKSAR TAHRIK Worker/Paat),

    Haji Hassan Soomro (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Imam Bux Ghandio (Muslim League)

    Haji Karim Bux Treasurer (President Sind Azad Party/ Matli)

    Haji Karimullah (Khilafat Committee)

    Haji Khadim Bux (Muslim League)

    Haji Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Saan),

    Haji Khan Larik (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Khuda Bux Pathan of Arija (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Haji Lutuf Ali Nizmani (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Qaiser),

    Haji Mir Muhammad Baloch( President Sindh Azad Party/ Karachi)

    Haji Mohammad Hashim Faiz Mohammad alias Fabji Gazdar (Muslim Leauge)                             

    Haji Mohammed Shah (Muslim League)                                                                                      

    Haji Mohd. Hashim Gazdar M.L.A. (Muslim League)

     Haji Mola Bux Sommro (Muslim League)

    Haji Moula Bux Soomro (President Sindh Azad Party /Shikarpur)
    Haji Muhammad Abbas Bhutto (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Muhammad Ilyas (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Muhammad Saleh Khan Nizamani (KHAKSAR TAHRIK Salar/Drigh C/o Haji Abdullah Memon

    Haji Muhammad Usman (Khilafat Committee)

    Haji Muhammad Yaqoob Memon (Dadu/ Muslim League)

    Haji Muhammad Yaquoob (Khilafat Committee)

    Haji Nasar Ali. (Muslim League)

    Haji Nasar Ali. (Muslim League)

    Haji Nazar Muhammad (Khilafat Committee)

    Haji Nazirruddin  (Muslim League)                                                                                    

    Haji Naziruddin (Muslim League)

    Haji Naziruddin (Muslim League)

    Haji Naziruddin   Karachi City  (Muslim League)

    Haji Naziruddin  (Muslim League)

    Haji Naziruddin, Civil Military Press. (Muslim League)

    Haji Noor Muhammad Shah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Haji Pir Muhammad Dak Munashi (KHAKSAR TAHRIK Salar/Bhudo Qunbrani),

    Haji PirIllahiBakhsh (Muslim Leauge)

    Haji PirMuhammad (Khilafat Committee)

    Haji Raj Muhammad Chandio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Ramzan Hashim (Muslim League)

    Haji Rooh ullah Palee (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Haji Shah Rashidi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Shamsuddin (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Sharafuddin Samtio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Haji Sir Abdoola Haroon  (Muslim League)

     Hakeem Ali Murad Baloch (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Hakeem Ali Murad Khan Baloch (KHAKSAR TAHRIK Salar/Khapro),

    Hakeem Allah Rakhyo(KHAKSAR TAHRIK Salar Hilal Ahmer/Karachi),

    Hakeem Fazal Muhammad Abbasi (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tablegh Mirpurkhas),

    Hakeem Molvi Muhammad Kasim

    Hakeem Muhammad Amin  (KHAKSAR TAHRIK Worker/Doro Naro),

    Hakeem Muhammad Amin (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Taluka Umarkot post Doronaro),

     Hakeem Muhammad Muaaz (KHAKSAR TAHRIK ?/?),

    Hakeem Muhammad Muaz (Khilafat Committee)

    Hakeem Muhammad Muaz (Khilafat Committee)

    Hakeem Qadir Bux (KHAKSAR TAHRIK Mirpurkhas),

    Hakeem Rehmatullah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ditharo),

    Hakeem Syed Mukhtair Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Samaro),

    Hakim Abdul Majid Sherwani (Muslim League).

    Hakim Dur Muhammad Mughal (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Hakim Mahomed Hanif  (Muslim League)

    Hakim Mohammed Yakub Kadri (Hyderabad/ Congress)

    Hakim Muhammad Alam Channo (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Hakim Muhammad Hashim (Buttra/ Muslim League)

    Hakim Shah of Gaji Khuhawar (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Hakim Shamiuddin (Muslim League)

    Hakim Shamsuddin (Khilafat Committee)

    Hakim Shamsuddin (Khilafat Committee)

    Hakim Shamsuddin (Khilafat Committee)

    Hakim Shamsuddin (Khilafat Committee)

    Hakim Shamsudin Ahmed (Muslim League)

    Halipota (Khilafat Committee)

    Hamdani Laghari (Khilafat Committee)

    Hamid Hussain Faruqi (Muslim Leauge)

    Hamid ullah Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Karachi),

     Hamza Ali Qureshi (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Hamza Khan Qureshi B.A- L.L.B(KHAKSAR TAHRIK Salar/Muslim Hostel Karachi),

    Hamzo Khan (Kamber/Muslim League)

    Hari Darya Khan Mastoi (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Harichand Vishunadas (Congress)

    HaridasLalji (Congress)         

    Hasan Ali Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Nizamani),

    Hashim (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Hasomal Issardas(Hyderabad/ Congress)

    Hasomal Issardas; (Hyderabad/ Congress)

    Hasool Bakhsh  Khan Unner  (Muslim League)                                                                                  

    Hassan Ahmed Shah (Muslim Leauge)

    Hassan Ali Effendi(Sindh Muhammadan Association)

    Hassan Ali Khan Isran (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Hassan Ali Mir Mohammed Baloach  (Muslim League)

    Hassan Ali Mir Muhamd Balocah. (Muslim League)

    Hassan ullah S/o Hassan uddin Siddique (KHAKSAR TAHRIK Salar/Paat),

    Hassanali Haji Abdullah (Muslim League)

    Hassanally (Muslim League)

    Hassaram S. Pamnani (Sukkur/Congress)

    Hassaram Sunderdas Pamnani (Congress)

    Hatim Ali Alvi (Muslim League)

    Hatim Alvi Saheb Karachi. (Muslim League)

    Hatimbhoy Alibhoy (Muslim League)

    Hayat (Khilafat Committee)

    HazratMolana Hussain Ahmed Madni (Khilafat Committee)

    Hidayatullah.  (Muslim League)                                                   

    Hiranand Karamchand (Hyderabad/ Congress)

    Hirdaram (Congress)

    Hisam Uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Khapro Post Sarhari),

    Hishmat ullah Anbalvi (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Bhempura Karachi),

    Hoat Khan of Kamber (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Hollaram H. Keswani (Congress)

    Hollaram H. Keswani (ongress)

    Hon’ble Haji Muhammad Hashim (Muslim League)

    Hon’ble Khan Bahadur M.A.Khuhro (Muslim League)

    Hon’ble Mian Ali Bux (Muslim League)                           

    Hon’ble Mian Ali Bux Md. Hussain  (Muslim League)

    Hon’ble Pir Illahi Bakhsh (Muslim League)

    Hon’ble Sir Ghulam Hussain  (Muslim League)            

    Honourable Mir Bandeh Ali Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Hoosaini Seeleman (Muslim League)

    Hoot Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Hotchand Hiranand, R.B. (Congress)

    Huda Bux(Khilafat Committee)

    Hundraj Parwani (Congress)

    Hussain Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar Adaara/Kotri),

    Hussain Bux Shaikh (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Hussain Din Dukandar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Chak number 264 Tando Jan Muhammad),

    Hussain Khan Treasurer ( President Sind Azad Party/ Muhammad Laghari)
    Hyder Bux S/o Khanbahdur Allah Bux (Khaksar Tahrik Salar/Mullah  Eid Gaah no 2 Karachi Raksuti),

    Hakim Shamusdin (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Hakim abdulJalil (Larkano/ Khilafat Committee)
    Haji Muhammad Yakoob (Sukkur/ Khilafat Committee)
    Hamid Khan Secretary ( President Sind Azad Party/ Muhammad Laghari)

    Hassan Ali Nizamani (Secretary Sind Azad Party/ Karam Khan Nizamani taluka Halla)

    HussainbhaiBandookwala (Karachi/ Muslim League)

    Hashim Muhammad Ganchi/ Muslim League)

    Haji ChhutalPatoli (TandoAllahyar/ Muslim League)

    Haji Ahmad (Sekhat/ Muslim League)

     

    Haji Tayab (Sekhat/ Muslim League)

     

    I

    Illahi Bux Aarbani (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Imdad Ali (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Imdad Ali (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Imdad Ali Cloth Marchant (KHAKSAR TAHRIK Worker/Larkana),

    Imdad Ali Shah (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Imdad Ali Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dokri).

    Imdad Hussain Khan (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Inaam Ali (KHAKSAR TAHRIK Salar/ Ali Dighari),

    Inayat ullah  Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Jacbababad),

    Inayatullah (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Inayatullah Khan (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Inyatullah Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Ehsan Ali Jacababad),

    Iranand; (Hyderabad/ Congress)

    Issardas Varindmal (Congress)

    Issardas Varindmal (Congress)          
    Issarsingh Jotesingh Akali (Shikarpur/ Congress)
    Issardas Verandmal (Karachi/ Congress)
    Ishvari Fatechand (Hyderabad/ Congress)
    Ishwardas Hiradas (Congress)

     

    J

    J.M.Jomejo (Muslim League)

    Jaan Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nao Shar Mirpurkhas).

    Jaan Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Punhu Khan Chandio/Tando Bago),

     Jaan Muhammad Ghazi Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Kandiro),

    Jaffar Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Jaffer Khan Taj Mohammad Khan Jamali (Muslim Leauge)

    Jairamdas doulatram (Congress)

    Jairamdas Doulatram (Hyderabad/ Congress)

    Jairamdas Doulatram (Hyderabad/ Congress)

    Jalal uddin Teller Master(KHAKSAR TAHRIK Salar Muhtisab/Hyderabad),

    Jam Abdul Razak Sahib (Muslim League)                                                                                       

    Jam Jan Mohaamed (Muslim League)

    Jam Jan Mohammad Junejo (Muslim Leauge)

     Jamal Shah Wadhal Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Jamshed Nusserwanji R. Mehta (Home Rule Leauge/ Congress)

    jamsheed N.R Mehta (Khilafat Committee)

    Jan Mohomed Bhurguri (Muslim League)

     Jan Muhammad (Gozo/Muslim League)

    Jan Muhammad Chandio (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Jan Muhammad Junejo (Khilafat Committee)

    Jan Muhammad Junejo (Khilafat Committee)

    Jan Muhammad Junejo (Khilafat Committee)

    Jan Muhammad Qureshi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Jan Muhammad Sheikh (khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Jan Muradali Khan (Muslim League)

    Janmohamed Junejo Bar-at-Law (Muslim League)

    JeraMas(Hyderabad/ Congress)

    Jeramdas Doulatram (Hyderabad/ Congress)

    Jeramdas Doullatram (Congress)

    Jumo Khan Sheikh (Khilafat / District Larkana)

    Jan Muhammad Junijo (Larkano/ Khilafat Committee)
    Jairamdas Doulatram Shivdasani (Hyderabad/ Congress)
    Jamitrai Vishindas Lakhani(Congress)
    Jamnadas (Editor “Kanya Samachar” – Hyderabad/ Congress)
    Jamshed N. R. Mehta (Karachi/ Congress)
    Jan Muhammad Junijo (Larkano/ Congress)
    Jaswantrai Churamani (Karachi/ Congress)
    Jethanand (Jacobabad/ Congress)
    Jethanand Betab (Hyderabad/ Congress)
    Jethanand Lalvani (Hyderabad/ Congress)
    Jethanand Pirtab (Hyderabad/ Congress)
    Jethanand Sukhramdas (Tayab/ Congress)
    Jethi Sipahimalani (Karachi / Hyderabad/ Congress)
    Jethmal Parsram (Hyderabad/ Congress)
    Jewatram (Nawab Shah/ Congress)
    Jhamatmal Belaram Shivdasani (Nawabshah/ Congress)
    Jhamatmal Lakhasing (Hyderabad/ Congress)
    Jivatram Bhagwandas Kirplani (Acharya Kirplani/ Congress)
    Juryal Khan Chandio (Tando Yousif/ Muslim League)

     

     

    K

    K.SoMir Muhammad Pathan (President Sind Azad Party/ Chak, Jacobabad)

    Kazi Mian Haji Ahmed (Treasurer Sindh Azad Party/ village Siyal near Dadu)

    Khairpur Ganboo),

    Kazi Abdul Rehman (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    KaziKhudaBux (Karachi/ Khilafat Committee)
    KaziFaiz Muhammad (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    K. Gurnani (Nawab Shah/ Congress)
    Kalidas Narain (Karachi/ Congress)
    Kamal ben Mukhi (Karachi/ Congress)
    Kamla Devi Hiranand (Hyderabad / Congress)
    Kanwalsingh (Hyderabad/ Congress)
    Kanwalsingh Pohomal Malkani (Hyderabad/ Congress)
    Katumal (Hyderabad/ Congress)
    Kauromal Abichandani (Tando Adam/ Congress)
    Kazi Abdul Rahman (Karachi/ Congress)
    Kessumal Gurudinomal (Congress)
    Kesumal Teckchand (Hyderabad/ Congress)
    Keuromal Abichandani (Naushoro Feroz Congress)
    Kewal (Shikarpur/ Congress)
    Kewalram Girdhurlal Bhojwani (Sehwan/ Congress)
    Kewalram Gordhandas (Karachi/ Congress)
    Khanchand (Shikarpur /Congress)
    Khanchand Gopaldas (Karachi Congress)
    Khealdas ( Jacobabad/ Congress)
    Khemchand ( Karachi/ Congress)
    Khemchand (Nawabshah/ Congress)
    Kherajmal H. Thakur (Shikarpur/ Congress)
    Khushiram Bacharam (Garhi Yasin/ Congress)

    K.B.Fazul Muhammad Leghari (Muslim League)

    KamaluddinMureed Ali (Hyderabad/ Muslim League)

    K.B Khero (District Nawabshah/ Muslim League)

    K,B. Ghulam Muhammad Wasan (Muslim League)

    K.B. Ghulam Hussain (District Tharparkar/ Muslim League)

    K,B. Atta Muhammad Pali (Muslim League)

    K.B Rakhyal Khan (District Tharparkar/ Muslim League)
    Kiki Ben (Karachi/ Congress)
    Kirat Babani (Student – Karachi/ Congress )
    Kirat Bachani (Nawab Shah/ Congress)
    Kirpalani (Congress)
    Kishin Bhatia (Shikarpur /Congress)
    Kishan Gurnani (Nawab Shah/ Congress)
    Kishan Gurnani (Naushoro Feroz/ Congress)
    Kishin Jewatrai (Larkano/ Congress)
    Kishin Wadhumal Goklani/ Congress
    Kishinchand Amarsingh (Congress)
    Kishinchand Bewas (Larkano/ Congress)
    Kishinchand Jhamrai (Advocate/ Congress)
    Kishinchand Khiamal Jagtiani (Karachi/ Congress)
    Kishinchand Melvani (Congress)
    Kishinchand Vaswani (Mirpurkhas/ Congress)
    Kismatrai (Larkana/ Congress)
    Kodomal Khanchand (Larkana/ Congress)
    Koluram Vassanmal Bulani (Hyderabad/ Congress)
    Kripaldas Jairamdas (Hyderabad/ Congress)
    K.B.Amir Ali Lahori (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Haji Varial (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Jan Muhammad Pathan (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Kadirdad Khan (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Kalab Ali Mirza (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Muhammad Hussain (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.B.Nawaz Ali Mirza (Sindh Muhammadan Association) 
    K.B.Rasool Bux Shah (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Sadik Ali Shaikh (Sindh Muhammadan Association)
    K.B.Sardar Chakar Khan (Sindh Muhammadan Association)
    K.S,Khair Muhammad Abdani (Sindh Muhammadan Association)
    K.S. Fazul Illahi Khan (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S. Muhammad Hussain Pleader (Sindh Muhammadan Association)
    K.S. Muhammad Rahim Mirza (Sindh Muhammadan Association)
    K.S. Saifuddin Khan (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Ali Hassan Hakro (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Burhan Khan (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Dhani Bux Jatoi (Mehar/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Gul Muhammad Khan Isran (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Haji Imam Bux Jatoi (Moro/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Haji Muhammad Ghulam Hussain (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Muhammad Ali (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Muhammad Sadik (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Muhammad Shaban Pleader (Sindh Muhammadan Association)
    K.S.Qaim Khan Shaikh (Kamber/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Shamisuddin Khan (Sujawal/ Sindh Muhammadan Association) 
    K.S.Syed Mured Ali Shah(Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Abdul Aziz (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Abdul Qayoom (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 

    Khadija Daudpoto (Muslim League)
    Kazi Abdul Rahman (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Ali Muhammad (Rohri/ Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Ali Raza (Rohri/ Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Imam Ali (Sindh Muhammadan Association)
    Kazi Khuda Bux (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Kazi Shafi Muhammad (Dadu /Sindh Muhammadan Association) 

    K .B. Allah Bux Mohammad Umar Soomro, O.B.E (Congress)

    K .B. Haji Amir Ali Tharo Khan Lahori ((Muslim Leauge)

    K .S. Allah Bux Khuda Dad Khan Gabol (Congress/ Khilafat/ Muslim Leauge

    K. B. Abdul Sattar (Muslim League)

    K. B. Jan Muhammad Khan Pathan (Muslim League)

    K. B. Muhammad Ayoob Khan Khoro (Muslim League)

    K. B. Muhammad ayoob khoro (Muslim League)

    K. S. Baboo Fazal Ellahi (Muslim League)

    K.B Allahbux Gabole   (Muslim League)                                                                                      

    K.B Chakar Khan (Muslim League)

    K.B Dilbabad Khan (Muslim League)

    K.B Ghulam Muhammad Wasan (Muslim League)

    K.B Ghulam (Muslim League)                                                           

    K.B Gull Muhammad Khan Abro (Larkano/Muslim League)

     K.B Haji Ameer Ali Khan Lahori(Larkano/Muslim League)

    K.B Haji Amir Ali Lahori  (Muslim League)       

    K.B Mahomed Parial Kalhoro (Muslim League)

    K.B Mohammed  (Muslim League) 

    K.B. Aaisor Khan (Muslim League)

    K.B. Allah Bakhsh Khan Gabole. (Muslim League)

    K.B. Allah Bakhsh Khan Gabole. (Muslim League)

    K.B. Ghulam Mohammad Abdullah Khan Isran (Muslim Leauge)

    K.B. Ghulam Mohammad Wassan (Muslim Leauge)

    K.B. Ghulam Mohammed Isran (Muslim League)                                                         

    K.B. Ghulam Mohammed Khan Issra (Muslim League)n Dadu

    K.B. Ghulam Nabi Shah Mouj Ali Shah, M.B.E (Muslim Leauge)

    K.b. Ghulam Nabi Shah. (Muslim League)

    K.b. Ghulam Nabi Shah. (Muslim League)

    K.B. Haji Fazal Mohammad Khan Laghari (Muslim Leauge)

    K.B. Haji Fazul Mohammad Khan Leghari (Muslim Leauge)

    K.B. Haji MoulaBakhsh Soomro (Muslim Leauge)

    K.B. Kaisar Khan Bozdar (Muslim Leauge)

    K.B. Mohammad Ayub Khuhro (Muslim Leauge)

    K.B. Mohd Ayoob Khoro M.L.A Vice President  (Muslim League)

    K.B. Moula Bux Mohammad Umer Soomro (Congress/ Muslim League)

    K.B. Mr. Ahmed Khan Sadhayo (Muslim Leauge)

    K.B. Syed Ghulam Nabi Shah Mirpur Khass (Muslim League)

    K.B.Allahbux (Muslim League)

    K.B.Allahbux Jalbani Sukkur (Muslim League)

    K.B.G.M. Khan Issran   (Muslim League)   

    K.B.Ghulam Nabi Shah (Muslim League)

    K.B.Ghulam Nabishah (Muslim League)

    K.B.Ghulam Nabishah (Muslim League)

    K.B.Imam Bux Khan Jatoi M.L.C. Nawabshah (Muslim League)

    K.B.Jan Mahomed Khan Pathan (Muslim League)

    K.B.Jan Mahomed Khan Pathan M.L.C Sukkur (Muslim League)

    K.b.Makhdum sahib of Agha Nasar Ali. (Muslim League)

    K.b.Makhdum sahib of Agha Nasar Ali. (Muslim League)

    K.B.Mohammed Ayoob Khoro Larkana  (Muslim League)

    K.B.Mohammed Ayoob Khoro M.L.A.Larkana  (Muslim League)

    K.b.Mohd Ayoob khoro. (Muslim League)

    K.b.Mohd Ayoob khoro. (Muslim League)

    K.B.Mohd Ayoob Khuro (Muslim League)

    K.B.Mohd Ayoob Khuro (Muslim League)

    K.B.Muhammad ayoob Khuhro (Sindh Muhammadan Association/Muslim Leauge)

    K.B.Muhammed Ayoob Khoro Vice President. (Muslim League)

    K.B.Shaikh Sadik Ali (Sindh Muhammadan Association)

    K.B.Wali Mahomed Hassanally (Muslim League)

    K.B.Wali Mahomed Hassanally (Muslim League)

    K.Gabol. (Muslim League)                                         

    K.Punnaih (Congress)

    K.S Miran Farukh Beg (Muslim League)

    K.S. Allah Bux Gabol (Muslim League)

    K.S. Allah Bux, Prime Minister Sindh. (Muslim League)

    K.S. Dadan Khan Ahmed Khan Lund (Muslim Leauge)

    K.S. Dostmohad    (Muslim League)

    K.S. Fazulillahi Khan Karachi(Muslim League)K.S. Burham Khan

    K.S. Haji Ghulam Rasool Khan Jatoi (Muslim Leauge)

    K.S. Haji Ghulam Rasool Khan Jatoi (Muslim Leauge)

    K.S. Jaffar Khan Burdi (Muslim Leauge)

    K.S. Noor Mohammad Khan Bijarani (Muslim Leauge)

    K.S. Rasool Bux Shah Mahboob (Muslim Leauge)

    K.S. Sohrab Khan Sarki (Muslim Leauge)

    K.S.Dost Mahomed Khan (Muslim League)

    K.S.Mirza Farukh beg Nawabshah (Muslim League)

    K.S.Shamusaldinkhan Sujawal (Muslim League)

    Kabir Ahmed (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nao Shar Mirpurkhas),

    Kaka Sobhraj (Shikarpur/Congres)

    Kalachand (Home Rule League)

    Kamal Pasha (Khilafat Committee)

     Kamal uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Gisri Karachi).

    Kambrani (Khilafat Committee)

    Kandero Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Karamchand Gurmukhdas (Home Rule League)

    Karim Bux (Muslim League / District Larkana)

    Karim Bux Khuhawar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Kasim Abdullah (Muslim League)

    Kazi A zizullah (Khilafat Committee)

    Kazi Abdul QayoonFar ooqui (Khilafat Committee)

    Kazi Abdul Rahman (Khilafat Committee)

    Kazi Abdul Rahman (Khilafat Committee)

    Kazi Abdul Rahman (Khilafat Committee)

    Kazi Abdul Razak (Khilafat Committee)

    Kazi Abdulaziz (Muslim League)

    Kazi Abdullah Shah (Khilafat Committee)

    Kazi Abdullah Shah (Khilafat Committee)

    Kazi Abdulrahman Karachi (Muslim League)

    Kazi Ahmed Ali (Secretary Sindh Azad Party/ District Halla)

    Kazi Ayed Assadullah (Khilafat Committee)

    Kazi Fazlullah Advocate Larkana  (Muslim League)

    Kazi Fazlullah Larkana (Muslim League)

     Kazi Fazlullah Larkana   (Muslim League)

    Kazi fazlullah. (Muslim League)

    Kazi fazlullah. (Muslim League)

    Kazi Fazullah (Muslim League)

    Kazi Fazulullah Ubeidullah (Muslim Leauge)

    Kazi Jan Mohd (Muslim League)

    Kazi Kamal Pasha (Khilafat Committee)

    Kazi Kamal Pasha (Khilafat Committee)

    Kazi Khuda Bux (Khilafat Committee)

    Kazi Khuda Bux Saheb, (Muslim League)

    Kazi khudabux Bleader Karachi (Muslim League)

    Kazi MianAbdullah  (Khilafat Committee)

    Kazi Muhammad Khuda Bux (Khilafat Committee)

    Kazi Nabi Bux (Khilafat Committee)

    Kazi NabiBux (Khilafat Committee)

    Kazi Syed Asadullah Shah (Khilafat Committee)

    KaziAbdul Hakeem (Khilafat Committee)

    KaziAsadullah Shah (Khilafat Committee)

    KaziAsadullah Shah (Khilafat Committee)

    KaziFaiz Muhammad (Khilafat Committee)

    KaziKhudaBux (Khilafat Committee)

    Kessumal Teckchand(Hyderabad/ Congress)

    Kessumal Teckchand(Hyderabad/ Congress)

    Kewalram Dayaram (Home Rule League)

    Khair Kanomed (Muslim League)

    Khair Muhammad “Fakir” (Treasurer Sindh Azad Party /Shikarpur)

    Khair Muhammad Chandio (KHAKSAR TAHRIK Salar/Adara),

    Khair Muhammad Salar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Kotri),

    Khair Shah Imam Ali Shah, Syed (Muslim Leauge)

    Khalifa Haji Muhammad (Khilafat Committee)

    Khalifo Abdul Jalil (Khilafat / District Larkana)

    Khalifo Muhammad Arif (Khilafat / District Larkana)

    Khalikdino Soomro (Treasurer Sindh Azad Party/  District Thatta)

    Khameso Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Ali Chandio/Tando Bago),

     Khan Abdul Ghaffar Khan Advocate (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mirpurkhas),

    Khan Bahadur  (Muslim League)

    Khan Bahadur Allah Bakhsh (Muslim League)         

    Khan Bahadur Ghulam Muhammad Isran.  (Muslim League)

    Khan Bahadur Haji Amir Ali (Muslim League)             

     

    Khan Bahadur Mohomed Ayub Khuhro M.L.C. Larkana. (Muslim League)

    Khan Muhammad Almani (KHAKSAR TAHRIK Salar/Sonu Almani Post Tando Muhammad Khan),

    Khan Muhammad Khan Alamani (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Sonu Alamani),

    Khan Muhammad Sheikh (Muslim League t/ District Larkana)

    Khan Saheb Baboo Fazil Illahi. (Muslim League)

    Khan Sahib Mahomed Khan Afghan (Muslim League)

    Khan Sarang. (Muslim League)

    Khanchand (Shikarpur/Congress)

    Khasi (Khilafat Committee)

    Khuda Bux (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Khuda Bux Khuhawar (Muslim League / District Larkana)

    Kihinchand Melwani (Congress)

    Kirshnanand (Khilafat Committee)

    Kishan Gurnani (Nawabshah/Congres)

    Kishinchand Amersing (Congress)

    Koluram Vassanmal Bulani(Hyderabad/ Congress)

     Kripaldas Jairamdas (Hyderabad/ Congress)

    KhaliqMorai (Moro/ Khilafat Committee)
    KaziFatih Muhammad Nizamani (TandoQaisar/ Khilafat Committee)

    K.B Din Muhammad Junijo (Sindhri/ Muslim League)

    K.B.BaboJalaluddin (Hyderabad/Muslim League)

    Khalifo Muhammad Usman (TandoQaisar/

     

    L

    Lachandas Lalchand; (Hyderabad/ Congress)

    Lachmandas Bhatia (Hyderabad/ Congress)

    Lachmandas Lalchand(Hyderabad/ Congress)

    Lai Khan (Khilafat / District Larkana)

     Lal Bux Rahojo (Gozo/Muslim League)

    Lal Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/ Aahri Post Talhi Station),

    Lal Muhammad Siddiqui (Dadu/ Muslim League)

    Lalchand (Hyderabad/ Congress)

    Lalchand Jaghani (Hyderabad/ Congress)

    Lalla Menghraj Bherumal (Congress)

    Lalumal Chelaram, (Home Rule League)

    Lokumal Pritamdas (Hyderabad/ Congress)

    Lokumal Punvani(Hyderabad/ Congress)

    Lollumal Rewachand Motwani (Congress)

    Long (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Lunidram (Karachi/ Congress)
    Lutuf Ali Khan Palee (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Lutuf Ali of Miro Khan (Khilafat Khilafat/ District Larkana)
    Lutttfuttah Sheikh (Muslim League / District Larkana)

    Lutuf-ullah Khan Pali (KHAKSAR TAHRIK Salar/Gamori Post Umerkot).

    Lachhmandas Lalchand (Hyderabad/ Congress)
    Lachhmandas Bhatia (Hyderabad/ Congress)
    Ladharam Mohandas (Hyderabad/ Congress)
    Ladharam (Nawab Shah/ Congress)
    Ladharam Gurdasmal (Congress)
    Lakhisingh (Shikarpur/ Congress)
    Lakhmichand (Sukkur/ Congress)
    Lakhmichand Kinger (Karachi/ Congress)
    Lakhomal Chellaram (Shikarpur/ Congress)
    Lakhomal Naraindas (Karachi/ Congress)
    Lakshman Lakhmichand (Karachi/ Congress)
    Lokram Sharma (Hyderabad/ Congress)
    Lalchand (Sukkur/ Congress)
    Lalchand Amardinomal (Karachi / Congress)
    Lalchand Chuharmal Punjabi (Hyderabad/ Congress)
    Lalchand Lekhraj (Karachi/ Congress)
    Lalchand Nawalrai (Congress)
    Lalsingh Karamchand Bakhru (Rohri/ Congress)
    Lalji Mahrotra (Congress)
    Lekhraj Thadhani (Karachi/ Congress)
    Lekhraj Tilokchand (Sukkur/ Congress)
    Lilaram (Shikarpur/ Congress)
    Lilaram Hiranand (Hyderabad/ Congress)
    Lilaram Pherwani (Shikarpur/ Congress)
    Lokomal Chelaram(Congress)
    Lokram Sharma (Hyderabad/ Congress)
    Lokumal Chelaram (Karachi/ Congress)
    Lokumal Pritamdas (Hyderabad/ Congress)
    Lokumal Punvani (Hyderabad/ Congress)

     

     

    M
    Master Muhammad Parial (Sindh Muhammadan Association)
    Mian Ali Bux (Mahota/Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mian Ali Bux Muhammad Hussain(Sindh Muhammadan Association) 
    Mian Badaruddin (Shahdadkot/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mian Fakir Muhammad (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mir Ayub Khan (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mir Hussain Bux Talpur (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mir Muhammad Baloch (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mir Muhammad khan Talpur (Sindh Muhammadan Association)
    Mir Noor Muhammad (Jacobabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mirza Farukh Baig (Nawabshah/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mirza Kalich Baig (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Mistri Haji Muhammad Umer (Sindh Muhammadan Association)
    Moiz-u-ddin Abdul Ali (Sindh Muhammadan Association)
    Molvi Abdul Hakim (Sindh Muhammadan Association)
    Moulana Din Muhammad “Wafai”(Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Moulana Muhammad Suliman Banvi (Thatta/ Sindh Muhammadan Association) 
    Moulvi Taj Muhammad (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Muhammad Ahsan (Sindh Muhammadan Association)
    Muhammad Alim Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Muhammad Aslam Dentis (Sindh Muhammadan Association)
    Muhammad Chhutal Soomro (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Muhammad Hashim Was (Sindh Muhammadan Association)
    Muhammad Ihsan Umed Ali (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Muhammad Muaz (Nawabshah/ Sindh Muhammadan Association) 
    Muhammad Pannah Dhakhan(Dhakan/ Sindh Muhammadan Association) 
    Murad Ali Shah (Sindh Muhammadan Association)

    Moulvi Fazlullah Hakim (Vice-President Sindh Azad Party /Shikarpur)
    Moulvi Abdul Karim chisti (Secretary
    Sindh Azad Party /Shikarpur)
    Mr. Mumtaz Joint (Secretary
    Sindh Azad Party /Shikarpur)

    Muhammad Khan Nizamani (President  Sind Azad Party/ Matli)
    Moulvi Attaullah Secretary (President  Sind Azad Party/ Matli)

    M.R. Maidasani (Karachi/ Congress)
    Mahrachand (Dadu/ Congress)
    Mahraj Damodar (Karachi/ Congress)
    Mahraj Hoondraj (Hyderabad/ Congress)
    Mahraj Lunidram (Shikarpur/ Congress)
    Mahraj Shanbhoram (Shikarpur/ Congress)
    Mahraj Vishnu Sharma (Hyderabad/ Congress)
    Mai Suraswati (Karachi/ Congress)
    Manek bin Mehta (Karachi/ Congress)
    Mangalsingh Tarasingh Ramchandani (Hyderabad/ Congress)
    Mangatram Tilokchand Motwani (Sukkur/ Congress)
    Manghanmal Bhojraj Manghanmal Panachand (Karachi/ Congress)
    Mangharam ( Larkana/ Congress)
    Manghomal Peromal Parwani (Congress)
    Manilal Harilal Mehta(Congress)
    Manilal Vyas (Karachi/ Congress)
    Manohardas (Sukkur/ Congress)
    Mansingh Chuharmal (Hyderabad/ Congress)
    Master Chaichaldas (Hyderabad/ Congress)
    Mathradas Ramchand (Hyderabad/ Congress)
    Mehar ben Kadgar (Karachi/ Congress)
    Melaram Vaswani (Karachi/ Congress)
    Menghraj Hardasmal Kalvani Mir Muhammad Baloch (Karachi / Congress)
    Mir Yakoob (Karachi/ Congress)
    Miss A. Khemchandani (Hyderabad/ Congress)
    Miss Shewak Motwani (Karachi/ Congress)
    Mithu Shahani (Hyderabad / Congress)
    Mohan T. Manik (Mirpurkhas/ Congress)
    Mohnibai Lalchand (Hyderabad/ Congress)
    Motiram A.K (Karachi/ Congress)
    Motiram Aahoja(Congress)
    Motomal Dhanrajmal (Larkano/ Congress)
    Moolchand (Nawabshah/ Congress)
    Moolchand Pamandas (Karachi/ Congress)
    Moolchand Pessumal (Sukkur/ Congress)
    Moolchand Pessamal (Sukkur/ Congress)
    Moolchand Viroomal (Sukkur/ Congress)
    Molvi Muhammad Siddique ( Karachi)
    Moulana Abdul Haq Rabbani (Naushoro Feroz/)
    Moulana Abdul Karim Chashti (Shikarpur)
    Moulana Hakim Muhammad Maaz (Nawab Shah)
    Moulana Muhammad Qasim (Tando Jam)
    Moulana Muhammad Siddique Pathan Kachhi (Kachh)
    Moulana Muhammad Usman Baloch (Karachi)
    Moulana Muhammad Usman Khatti (Vilhari)
    Moulana Muhammad Yakoob Hjano (Deh Lyari)
    Moulana Nazir Hussain Jatoi (Shikarpur/Larkana)
    Moulana Zhoor -ul- Hassan Daris (Karachi)
    Moulvi Abdul Wahab Lund (Badin)
    Moulvi Ahmed Ali “Majzoob” (Tharparkar)
    Moulvi Ahmed Ali Narai (Tharparkar)
    Moulvi Azizullah Jarwar (Gul Muhammad Jarwar)
    Moulvi Ghulam Farid Sipriyo (Larkana)
    Moulvi Ghulam Mustafa Qasmi (Bhanbho Chandio)
    Moulvi Ghulam Siddique Nonari (Haider Chandio)
    Moulvi Hakim Fatih Muhammad Sewhani (Karachi)
    Moulvi Mir Muhammad Hassan Talpur (Nawab Shah)
    Moulvi Muhammad Ameen Arersar (Tharparkar)
    Moulvi Muhammad Hussain (Karachi)
    Moulvi Muhammad Qasim (Hyderabad)
    Moulvi Muhammad Sadik of Khuda (Karachi)
    Moulvi Muhammad Salih (Shikarpur)
    Moulvi Muhammad Salih Sammo (Badin)
    Moulvi Muhammad Siddique Kachhi (Karachi)
    Moulvi Muhammad Suleman Banvi (Thatta)
    Moulvi Muhammad Usman Baloch (Karachi)
    Moulvi Muhammad Usman Khatti (Thatto)
    Moulvi Muhammad Yakoob Hajano (Tharparkar)
    Moulvi Muhukum din Parhyar (Hyderabad)
    Moulvi Muhukam-u-ddin (Hyderabad)
    Moulvi Taj Mahmood Amroti (Amroti)
    Moulvi Zahoor -ul- Hassan Daris (Karachi)
    Moursingh (Congress)
    Mrs. Kiki ben Lalvani (V.P. Karachi c.c. 1932-33)
    Muhammad Khan (Karachi)
    Mukhi Awatrai (Larkana/ Congress)
    Mukhi Gobindram Pritamdas (Congress)
    Mukhi Harkishindas Sagrani (Hyderabad/ Congress)
    Mukhi Jethanand (Hyderabad/ Congress)
    Mukhi Jethanand Sagrani (Hyderabad/ Congress)
    Mulchand Gurdinomal Pahlajani (Hyderabad/ Congress)
    Munshi (Congress)
    Murli Wadhwani (Student – Karachi/ Congress)
    Murlidhar Ghanshamdas Mani (Karachi/ Congress)
    Murlidhar Jeramdas (Shikarpur/ Congress)
    Murlidhar Punjabi (Shikarpur/ Congress)
    Mutiram Teckchand (Hyderabad/ Congress)

    M.A Jaan (KHAKSAR TAHRIK Naib Salar Tehreer/Hyderabad),

    M.A, L.L.B (KHAKSAR TAHRIK Salar/Naushero Feroz),

    M.A. Aziz (Muslim Leauge)

    M.A.Haroon. (Muslim League)

    M.Abdulkadir (Muslim League)

    M.Ayoob Khuhro (Muslim League)

    M.H.Chanduani (Muslim League)

    M.Hashem Guzder Esqr, (Muslim League)

    M.R.Wafa (KHAKSAR TAHRIK Salar Mandoob/Hyderabad),

    M.R.Wafa (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mandoob Hyderabad),

    M/s Haji Ismail Muhammad Ashraf (Muslim League)

    Muhammad Sadik (larkano/ Khilafat Committee)
    M/s Haji Meherbux Moulabux (Muslim League)

    Madhavdas Shivalomal (Congress)   

    Madhowdas Shivalomal (Congress)

    Maherali Haji Jethabhai (Muslim League)

    Mahmood Abdullah Haroon (Muslim Leauge)

    Mahmood. A Haroon (Muslim League)

    Mahomed (Muslim League)

    Mahomed Ali Alibhoy (Muslim League)

    Mahomed Ali Dina (Muslim League)

    Mahomed Alim Shah (Muslim League)

    Mahomed Ayub Memon (Muslim League)

    Mahomed Hashim (Muslim League)

    Mahomed Hashim Gazdar (Muslim League)

    Mahomed Sidik Hoosain (Muslim League)

    Mahomed Usman Soomro (Muslim League)

    Mahomed Usman Soomro (Muslim League)

    Mahraj Lunidd ram (Shikarpur/Congres)

     Main Ali MUhaqmmad Quardi (Larkano/Muslim League)

     Main Allahdino (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Main Baduraldin Shadadkot. (Muslim League)

    Main Fakir Mahomed (Muslim League)

    Main Rasool Bux Kan (Sukkur/ Muslim League)

    Makhdom Talibul-Moula (Muslim League)

    Makhdoom Ghulam Haider (Muslim Leauge)

    Makhdoom Ghulam Haider (Muslim Leauge)

    Makhdoom Ghulam Qureshi (Muslim Leauge)

    Makhdum Ghulam (Muslim League)

    Malik Abdul Aziz (Karachi/Muslim League)

    Malik Abdul Aziz (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Malik Al-Aziz (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 435/Hyderabad),

    Mallik Abdul Khallique. (Muslim League)

    Manerali G.Lslan. (Muslim League)

    Mansing Chuherrmal (Hyderabad/ Congress)

    Manthar Shah (Khilafat Committee)

    Manzoor Ahmed Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Maqbool ul Haq (KHAKSAR TAHRIK Salar/Karachi),

    Maqbool ul Haq (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Mariam Hoodboy (Muslim League)

    Mariwalla (Home Rule League)

    Masmaat Zeenat Khatoon W/o Allahdad (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 146/Mirpur Mathelo),

    Masoo Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Master Abdullah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Wahnae Post Nando City),

    Master Ahmed Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Wakea Sangi Post Dhamra),

    Master Ahmed Bux Khaksar (Khilafat t/ District Larkana)

     Master Allah Dino Tunio (Muslim League / District Larkana)

    Master Bashir Ahmed (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Gandhi Bagh Karachi),

    Master Chainchaldas; (Hyderabad/ Congress)

    Master Ghulam Dastagir (Hari / District Larkana)

    Master Ghulam Sarwar (Sukkur/ Muslim League)

    Master Karim Bux Unar (Muslim League / District Larkana)

    Master Muhammad Sharif Teller(KHAKSAR TAHRIK Salar/Jamesabad),

    Master Muhammad Soomar, Head Master Primary School (Khaksar Tahrik Worker/Bagan jo Goth),

    Master Saeed Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Janbaz 234/Karachi),

    Master Saeed Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Mausum Shah (Khilafat Committee)

    Mazrat MolanaTaj MahmoodAmroti (Khilafat Committee)

    Meeran Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Meeran Bux Baloch (KHAKSAR TAHRIK Sur Salar/Mirpur Khas),

    Meeran Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Meharullah Sheikh (Khilafat t/ District Larkana)

    Mehmood Abdullah Haroon (Muslim Leauge)

    Memon Allah Obayo(KHAKSAR TAHRIK Salar/Khae Qasim),

    Menghumal Perumal (Congress)

    Menghumal Perumal   (Congress)

    Meran Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Purano City Mirpurkhas),

    Mevo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Ali Chandio/Tando Bago),

    Miam Mohad Hamza. (Muslim League)

    Miam Mohad Hamza. (Muslim League)

    Mian Abdul Raheem (KHAKSAR TAHRIK Salar/Doronaro),

    Mian Abdul Rahman (Khilafat Committee)

    Mian Abdullah (Muslim League / District Larkana)

    Mian Abu Sokat Humza  (Muslim League)

    Mian Abu Sokat Humza  (Muslim League)

    Mian Ali Muhammad (Khilafat Committee)

    Mian Allah Bachayo    (Muslim League)                                                                                    

    Mian Amin-u-ddin (Khilafat Committee)

    Mian Ghulam Kadir Shaban (Muslim League)

    Mian Ghulam Nabi( Secretary  Sind Azad Party village Allahabad Dakhan, taluka Dadu)

    Mian Ghullam Abbas Qadri (Larkano/Muslim League)

    Mian Haji Ghulam Muhammed (Treasurer Sindh Azad Party/ District Halla)

    Mian hamadullah (Khilafat Committee)

    Mian Makhan (Khilafat Committee)

    Mian Mohammed Yuosiff (Muslim League)

    Mian Muhammad (Khilafat Committee)

    Mian Muhammad Alim Darzi (Secretary Sindh Azad Party /Jhimpir)

    Mian Muhammad Ghulam Khan (Khilafat Committee)

    Mian Muhammad Hashim (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Berani),

    Mian Muhammad Islmail (Khilafat Committee)

    Mian Muhammad Juman Joint (Secretary Sindh Azad Party/ District Halla)

    Mian Muhammad Yousif (Khilafat Committee)

    Mian Muhmmad Siddique (Khilafat Committee)

    Mian Nabi Baksh (Jacobabad /Muslim League)

    Mian Taj Muhammad (Gozo/Muslim League)

    Mian Varyal Shah (Muslim League)

    Mian Waryal Shah (Larkano/Muslim League)

    MianAdul Rahman (Khilafat Committee)

    MianAmanullah Khan (Khilafat Committee)

    MianNabiBux (Khilafat Committee)

    MianPir Abdul Sattar Jan (Khilafat Committee)

    Minaji Ali Muhammad (Khilafat Committee)

    Mir  Pir Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Muhammad Khan),

    Mir Abdul Ghafoor (KHAKSAR TAHRIK Salar/?),

    Mir Ahmed Khan Abdullah Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Mir Ahmed Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Mir Ali Ahmed Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Azaze/Hyderabad),

    Mir Allah Bux Khan Talpur, (KHAKSAR TAHRIK)

    Mir Ayub Khan (Muslim League)

    Mir Ayub Khan Bar-at-Law (Muslim League)

    Mir Bandah Ali Talpur (Muslim League)

    Mir Banday Ali Khan  Karachi City  (Muslim League)

    Mir Bandeali Khan Talpur (Hyderabad/Muslim League)

    Mir Bandeh Ali Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Mir Bandehali Khan Talpur. (Muslim League)           

    Mir Budy Ali Khan  (Muslim League)                                                                                       

    Mir Bunday Ali Khan (Muslim League)

    Mir Bunday Ali Khan Talpur M.L.A.   (Muslim League)       

    Mir Bundayali khan talpur (Muslim League)

    Mir Dars Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Juma Khan Talpur Jhoal),

    Mir Dost Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/C/o,

    Mir Faiz Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tando Qaiser),

     Mir Fateh Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Taluka Dighari Post Tando Jan Muhammad),

    Mir Fateh Mohd Khan  (Muslim League)                                                                                     

    Mir Ghulam Ali Khan  (Muslim League)

    Mir Ghulam Ali Khan Talpur (Muslim League)

    Mir Ghulam Ali Khan Talpur (Muslim League)

    Mir Ghulam Ali Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Mir Ghulam Ali Khan Talpur. (Muslim League)            

    Mir Ghulam Ali khan Talpur. (Muslim League)

    Mir Ghulam Ali khan Talpur. (Muslim League)

    Mir Ghulam Ali Talpur (Muslim League)

     Mir Ghulam Rasool Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pehanjo post Tando Bago),

     Mir Ghulamullah Khan  (Muslim League)

    Mir Haji Hussain Bakhsh Khan Talpur  (Muslim Leauge)

    Mir Haji Khair Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Pir Bhai Khan),

     Mir Haji Khair Muhammad Khan Talpur (KHAKSAR TAHRIK Salar/Bhai Khan Talpur),

    Mir Haji Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Jhoal),

    Mir Husain Bakhsh Talpur  (Muslim League)                                                                                     

    Mir Hussain (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Ghareebabad Mirpurkhas),

    Mir Hussain Bux Talpur, S.B. (Muslim Leauge)

    Mir Jaffar Khan Jamli (Muslim League)

    Mir Jan Muhamamd (KHAKSAR TAHRIK Salar/Noshoero Feroz),

    Mir Jan Muhammad (?/?), Molvi Khalil-ullah Afandi (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

     Mir Jan Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 144/ Jhool),

    Mir Maqbool Khan Jam Mir Baloch (Muslim Leauge)

    Mir Mohammad Khan Chandio (Muslim Leauge)

    Mir Muhammad Baloch (Sindh Azad Party/ Karachi)

     Mir Muhammad Bux Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dhubharo Post Talhar),

    Mir Muhammad Khan Halepoto (KHAKSAR TAHRIK Salar Ala/Khapro),

    Mir Muhammad Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Post Ghulab Khan Laghari),

    Mir Muhammad Tunio (Muslim League / District Larkana)

    Mir Murad Ali Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Tando Jaan Muhammad),

    Mir Noor Hussain Khan Talpur (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Qaiser),

    Mir Rasool Bux (Tando Jam/ Muslim League)

    Mir Rasool Bux Talpur (Muslim League)

    Mir Sahib Mir Rasool Bakhsh   (Muslim League)

    Mir. Ghulam Ali Bandeh Ali Talpur (Muslim Leauge)

    Mir. Ghulam Allah Talpur (Muslim Leauge) 

    Mir. Haji Hussain Bakhsh Khan Talpur (Muslim Leauge)

    Miran Mohamm  (Muslim League)

    Miran Mohammad Shah (Muslim Leauge)

    Miran Muhammad Shah (Muslim League)

     Mirpur Noor Hussain Khan (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 157/Tando Bago),

    Mirza Ghulam Mustafa (Muslim League / District Larkana)

    Mirza Mahomed Alim. (Muslim League)

    Mirza Naderbeg (Muslim League)

    Mirza Nadir Beg (Muslim League)

    Miss JethiTulsidasSipahimalani (Congress)

    Miss. Jethibai Tulsidas Sipahimalani (Congress)

    Mistri Abdul Majeed (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Mirpurkhas),

    Mistri Faiz Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Jacababad),

    Mistri Faiz Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Khanpur),

    Mistri Khan Muhammad (Sukkur/ Muslim League)

    Mistri Khuda Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Hyderabad),

    Mistri Muhammad Fazal (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Mistri Muhammad Hussain (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Burghari Factory Jamesabad),

    Mistri Muhammad Ramzan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Mistri Sher Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Sukkur City),

    Mistri Sultan Muhammad (Salar/Jhoal), Mistri Mehar Ali (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Jhoal),

    Mistry Ghulam Rasool Dhakan (Khilafat/ District Larkana)

    Mistry Ghulam Rasool Soomro (Hari t/ District Larkana)

    MistryFazal Ahmed (Karachi/Muslim League)

    Mithal Khan Sheikh (Muslim League t/ District Larkana)

    Mohamed Khan (Muslim League)

    Mohammad Akbar Abdul Qayoom Qazi (Muslim Leauge)             

    Mohammad Ali Shah Allahando (Muslim Leauge)

    Mohammad Amin Khoso (Congress)

    Mohammad Ayub Qureshi (Muslim Leauge)

    Mohammad Ayub Shah Mohammad Khuhro (Muslim Leauge)

    Mohammad Azam Mohammad Ibrahim (Muslim Leauge)   

    Mohammad Azam Mohammad Ibrahim (Muslim Leauge)

    Mohammad Hashim Gazdar (Muslim League)

     Mohammad Hashim Gazdar (Muslim Leauge)

    Mohammad Khan NawabGhaibi Khan Chandio (Muslim Leauge)

    Mohammad Mujtaba Kazi (Muslim Leauge) 

    Mohammad Mujtaba Mohammad Mustafa Kazi (Muslim Leauge)

     Mohammad Usif Chandio (Muslim Leauge)

    Mohammad Usman (Muslim Leauge)

     Mohammad Usman Soomro (Muslim Leauge)

    Mohammed Chattal  (Muslim League)

    Mohammed Hashim Guzdar. (Muslim League)

    Mohammed Yossif Ghandio (Muslim League)                                                                        

    Mohammed Yousaf Ghandio. (Muslim League)

    Mohammed Yunis  (Muslim League)

    MohammedHassim   (Muslim League)

    Mohmmed Siddique ToniaLarkana  (Muslim League)

    Molana  Hafiz Asadullah Shah (Khilafat Committee)

    Molana Abdul Bari (Khilafat Committee)

    Molana Abdul Karim (Khilafat Committee)

    Molana Abdul karim Chishti (Khilafat Committee)

    Molana Abdul karim Chishti (Khilafat Committee)

    Molana Abdul Karim Chishti (Khilafat Committee)

    Molana Abdul karim Muhammad Puri (Khilafat Committee)

    Molana Abdul KarimChishti (Khilafat Committee)

    Molana Abdul KarimDarsi (Khilafat Committee)

    Molana Abdullah Karim Chishti (Khilafat Committee)

    Molana Ahmed Ali (Khilafat Committee)

    Molana Deen Muhammad Wafai (Muslim League)

    Molana Din Muhammad Wafaie (Khilafat Committee)

    Molana Din Muhammad Wafaie (Khilafat Committee)

    Molana Ghulam Farid (Khilafat Committee)

    Molana Haji Suleman (Khilafat Committee)

    Molana Hakeem Fatah Muhammad (Khilafat Committee)

    Molana Inayatullah (Dadu/ Muslim League) 

    Molana kakeem Fazul Muhammad (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Ali (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Daud of Dadu (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Musa (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Suleman of Bano (Khilafat Committee)

    Molana Muhammad Usman (Khilafat Committee)

    Molana Shoukat Ali (Khilafat Committee)

    Molana Shoukat Ali (Khilafat Committee)

    Molana Syed Abdullah (Khilafat Committee)

    Molana Syed Muhasan Shah (Khilafat Committee)

    Molana Zafar Ali (Khilafat Committee)

    MolanaFazul Muhammad Hakim (Khilafat Committee)

    Molanahabib-u-rahman (Khilafat Committee)

    MolanaKalam (Khilafat Committee)

    Molanakhalifa haji Muhammad Ali (Khilafat Committee)

    MolanaTaj Mahmood Amroti (Khilafat Committee)

    MolanaTaj Mahmood Amroti (Khilafat Committee)

    MolanaTaj Muhammad (Khilafat Committee)

    MolanaTajMahmood (Khilafat Committee)

    MolanaTajMahmood Amroti (Khilafat Committee)

    MolanaTajn Mahmood Amroti (Khilafat Committee)

    MolanaZafar Ali Khan (Khilafat Committee)

    Moloana Muhammad Abdul Khalique Moraie (Khilafat Committee)

    MoloviTaj Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Karim (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul karim (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Karim (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Karim (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Karim Chithi (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul karimChishti (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul KarimChishti (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul KarimChishti (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul KarimChishti (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul KarimMuhammad Puri (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul KarimMuhammad Puri (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul khalique (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul khalique (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Khalique (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Khalique Moraie (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul Khalique Moraie (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul razak (Khilafat Committee)

    Molvi Abdul wahid (Khilafat Committee)

    Molvi Abdullah (Khilafat Committee)

    Molvi Abdullah (Khilafat Committee)

    Molvi Abdullah Junejo (KHAKSAR TAHRIK Salar/Rip Post Pero Lashari),

    Molvi Abdullah Khan Mari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Phaldyaoon),

    Molvi Abu bakar (Khilafat Committee)

    Molvi Ahmed (Khilafat Committee)

    Molvi Ahmed ALI Mallah (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Taluka Badin Post Badin),

    Molvi Ahmed Mallah (Khilafat Committee)

    Molvi Ahmed Sher (KHAKSAR TAHRIK Worker/Matli),

    Molvi Barkat Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Sukkur),

    Molvi Din Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Din Muhammad wafaie (Khilafat Committee)

    Molvi Dur Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Fatah Muhammad Sehwan (Khilafat Committee)

    Molvi Fatah Muhammad Sehwan (Khilafat Committee)

    Molvi fazal Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi FazulHaque (Khilafat Committee)

    Molvi Ghulam Farid (Khilafat Committee)

    Molvi Ghulam Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Ghulam Muhammad of TanoSain Dad(Khilafat Committee)

    Molvi Ghulam Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi hafiz Abdul Halim (Khilafat Committee)

    Molvi Hafiz Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Ahmed (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Ahmed and Sirajuddinsidique

    Molvi Haji Ahmed and Sirajuddinsidique (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Muhammad Suleman (Khilafat Committee)

    Molvi Haji Muhammad Suleman (Khilafat Committee)

    Molvi Karam Ali Khan Nizmani (KHAKSAR TAHRIK Salar/Drigh C/o Muhammad Safar Neroti Post Muhammad Khan),

    Molvi Karim Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Noshero Feroz),

    Molvi KarimBux (Khilafat Committee)

    Molvi KhaliqMoraie (Khilafat Committee)

    Molvi Khuda Bux (Khilafat Committee)

     Molvi Khush Muhammad (Larkano/Muslim League)

    Molvi Lal Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Mian Ahmed Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Mian Noor Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi MianFazul Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Mina Haji Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Muhakim-u-ddin (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Daud (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Haroon(KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Noor Muhammad Gurano Post Badin),

    Molvi Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Moulvi Haji Mahmood (Secretary Sindh Azad Party/ Sujawal)

    Molvi Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Hassan (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Hussain Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Thoae Post Tando Bago),

    Molvi Muhammad Ibrahim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Juman Khan Talpur (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tando Jam Hyderabad),

    Molvi Muhammad Kasim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Kasim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Kasim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Kasim (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Musa (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Musa (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Rahim Bux(Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Sadique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Sadique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Sadique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Saleh(KHAKSAR TAHRIK Worker/Mirpurkhas),

    Molvi Muhammad Salih (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Shah (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Shaikh (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 70/Hyderabad),

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddique Nirole (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Molvi Muhammad Siddique Nirve (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Hyderabad),

    Molvi Muhammad Siddiqueof Karachi (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Siddiqueof Karachi (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Sidique (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Suleman (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Uddin (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Usman (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Usman (Khilafat Committee)

    Molvi Muhammad Yousif (Khilafat Committee)

    Molvi Nabi Bux (Khilafat Committee)

    Molvi Nizamuddin (Khilafat Committee)

    Molvi Noor Muhammad (Khilafat Committee)

    Molvi PirShaibdino Shah (Khilafat Committee)

    Molvi Shafi Muhammad (Khilafat Committee)

     Molvi Shafi Muhammad Nizamani (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 113/Hala),

    Molvi Shaikh Noor Muhammad of Matariye (Khilafat Committee)

    MolviDinal Shah (Khilafat Committee)

    MolviFazul Muhammad Hakim (Khilafat Committee)

    MolviFazul Muhammad Hakim (Khilafat Committee)

    MolviMaaz (Khilafat Committee)

    MolviMakhdoom-u-Din (Khilafat Committee)

    MolviMian Muhammad (Khilafat Committee)

    MolviMuen-u-ddin (Khilafat Committee)

    MolviTaj Muhammad (Khilafat Committee)

    Moosa Kotwal (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Morusing(Larkana/Congress)

    Moulan Abdul Aziz (Tharechani/ Khilafat Committee, J.U.I & Muslim League)

    Moulan Abdul Ghafoor (Sita/ Muslim League)

    Moulan Abdul Hakim (Rajanpur/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Abdul Haq Chandio (Raw Tasar/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Karim Chishti (Shikarpur/ Khilafat Committee, J.U.I & Cong & Muslim)

    Moulan Abdul Karim Daris (Karachi / Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Karim Dero (Raza Muhammad Dero / Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Karim Kakhal (Buthi/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Abdul Karim Korai (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Karim Samo (Bhugra Memon/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Khaliq (Noorullah Kandyaro/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Abdul Magsi (Ferozshah/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Abdul Qadir Laghari (Mullan Bux/ Khilafat Committee & Sagar Party)

    Moulan Abdul Rahman (FerozShah / Aman Sabha)

    Moulan Abdul Raoof Domki (Mal/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Razak Pirzado (Farash/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Abdul Razak Qureshi (Bubak/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdul Wahab Lund (Singari/ Congress & J.U.I & Khaksar)

    Moulan Abdullah (Banguldero/ Khilafat Committee)

    Moulan Abdullah Jan Sarhandi (Thikhar/ Khilafat Committee & Sagar Party)

    Moulan Abdullah Laghari (Dad Laghari/ Khilafat Committee & J.U.I & sagar Party)

    Moulan Abdullah Shah Fatahi (Ahmedpur/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Abdullatif Dol (Dinpur/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Agha Muhammad Jan Sarhandi (Pir Sarhandi/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Ahmed Ali “Majzoob” (District Tharparkar/)

    Moulan Ahmed Halai (Hala/)

    Moulan Ahmed Malah (Kundi/)

    Moulan Ahmed Memeon (Taluka Diplo)

    Moulan Ali Muhammad Maheri (Bijari/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Ali Sher (Lakhana/ Sukkur/ Khilafat Committee& J.U.I)

    Moulan Allah Bux Mahessar (Pipri/)

    Moulan Attaullah Pathan (Thul/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Azizullah Jarwar (Gul Jarwar/ J.U.I, Hari Party, Congress & Sagar Party)

    Moulan Din Muhammad (Butti/ Khilafat Committee)

    Moulan Din Muhammad “Adeeb” (Feroz Shah/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Din Muhammad “Patai”(Pat Gul / Muslim League)

    Moulan Din Muhammad “Wafai” (Gul Bhatti/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Dost Muhammad Lakhar (Khabar Lakhary/ Khilafat Committee)

    Moulan Dr. Muhammad Usman Shaikh (Sukkur/ J.U.I)

    Moulan Dur Muhammad “Khak” (Kandhra/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Dur Muhammad Dol (Muhammad Vasil/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Faiz Muhammad “Waiz” (Dokri/ Khilafat Committee)

    Moulan Fatih Ali Jatoi (Deh Lakhi/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Fatih Ali Jatoi (Khadyoon / Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Fazulullah Soomro (Shikarpur/ Khilafat Committee & Sindh Azad Jamait)

    Moulan Ghulam Ahmed Malkani (Malkani/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Ghulam Ali Gopang (Nagel/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Ghulam Farid Siprio (Noor Muhammad/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Ghulam Mustafa Qasmi (Bhambho Khan / J.U.I & Sagar Party)

    Moulan Ghulam Umar Jatoi (Sono Jatoi/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Gulam Hussain Jamali (Uman Jamali/Muslim League)

    Moulan Hafiz Fazul Ahmed (Karachi/J.U.I & Sagar Party)

    Moulan Hafiz Khair Muhammad Odhi (Shikarpur/Muslim League)

    Moulan Hafiz Khawaji Muhammad Hussan (Thikhur/ Khilafat Committee)

    Moulan Haji Ahmed Mulvi (Mulan Abra/ Khilafat |Committee)

    Moulan Haji Illahi Bux Awan (Shikarpur/)

    Moulan Haji Muhammad Qureshi (Aktar/ Khilafat Committee)

    Moulan Hakim Fatih Muhammad Sehwani (Karachi/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hakim Fazul Muhammad (Naushero/ Khilafat Committee)

    Moulan Hakim Moeen-u-ddin Khinyarvi (Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hakim Muhakumuddin (Parhyar/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hakim Muhammad Maaz (Qital Shah/ Khilafat Committee,J.U.I & Sagar Party)

    Moulan Hakim Qairnuddin Ahmed (Motani/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hakim Shamsuddin (Naushero Feroz / Khilafat Committee)

    Moulan Hamadullah (Haleji/)

    Moulan Hamidullah Memon (Belo)

    Moulan Haq Rabbani (Raw Tasar/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hashim Ansari (Prulyi/ Khilafat Committee)

    Moulan Hashim Khatti (Gonganiyoon / Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Hidayatulah Tunio (Gul Muhammad/ Khilafat Committee & Khaksar)

    Moulan Imamuddin Rassidi (Thullah )

    Moulan Kakim Muhammad Sidiq Morai (Moro/ Khilafat Committee)

    Moulan Khadim Hussain Jatoi (Jeal Jatoi/)

    Moulan Khair Muhammad Nizamani (Niliar/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Khaliq “Khaliq (Moro/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Khush Muhammad (Miro Khan/Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Laghari (Sukker/ Khilafat Committee)

    Moulan Makhdoom Basaruddin (Sehwan)

    Moulan Makhdoom Ghulam Hyder (Hala/ Muslim League)

    Moulan Mari (Allah Bux/ Khilafat Committee)

    Moulan Mian Mahmood (Bara Lakhar/ Khilafat Committee)

    Moulan Mir Muhammad Naurangi (Razi Gorar/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Moeen-u-ddin Siddique (Sehwan/ Khilafat Committee)

    Moulan Mouladad Ehandio (Gul Chandio/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Mubarak Pali (Kheeral/J.U.I & Muslim League)

    Moulan Muft: Abdul Karim (Bacha/ Khilafat & J.U.I)

    Moulan Muhammad  Hashim (Khaqdero / Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad (Khaqdero/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Akram ANSARI (Hala New / Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Ali Shah (Syed/ Khilafat Committee & Hari Tahreek)

    Moulan Muhammad Amin Areesar (Khilafat Committee,Congress & J.U.I)

    Moulan Muhammad Azim “Sheda” (Gul Buriro/ Khilafat Committee, J.U.I & Muslim League)

    Moulan Muhammad Banvi (Bano/J.U.I)

    Moulan Muhammad Daood Tunio (Buthi/ Khilafat Committee, Congress)

    Moulan Muhammad Hashim

    Moulan Muhammad Hashim (Varyaso/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Hashim Ghanghiro (PiroVahnil/Sagar Party)

    Moulan Muhammad Hassan Talpur (Tandojan / Khilafat Committee & Hari Committee)

    Moulan Muhammad Hussain Zanoor (Jurio Zanoor/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Ibrahim (Garhi Yasin/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Ibrahim Bathvi (Batho/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Muhammad Ismail Laghari (Jarwar Thebo/J.U.I)

    Moulan Muhammad Ismail Odi (Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Jatoi (Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Khatti (Gongani/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Madani (Maaroof Bhambhr/J.U.I)

    Moulan Muhammad Musa Habshi (Dabeji/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Paryal Mangio (Chhatan Shah/ Khilafat Committee & Muslim Lea)

    Moulan Muhammad Patai (Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Qasim (Tandojam / Khilafat Committee, Congress & Muslim League)

    Moulan Muhammad Sadiq Indhar (Wadhan/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Salih (Salih (Mado/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Salih “Aiiz” (Noor Shujrah/ J.U.I & Congress)

    Moulan Muhammad Sidiq Kachhi (Khilafat Committee & Congress)

    Moulan Muhammad Soomro (Sathri/ Khilafat Committee)

    Moulan Muhammad Suleman “Waiz (Tharri/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Suleman Bughio (Karani/Sagar Party)

    Moulan Muhammad Umar Khatti (Gongani/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Muhammad Usman Baloch (Karachi/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Uzman Khatti (Valhar/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammad Uzman Qirani (Dengan/ Khilafat Committee & J.U.I )

    Moulan Muhammad Yaqoob Hajano (Deh Lyari/ Khilafat Committee & Congress)

    Moulan Muhammad Yousif Banvi (Bano/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhammd Hussain Siddique (Thatta/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Muhammd Suleman Banvi (Bano/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Muhmmad Salih Shaikh (Hussainabad/ Khilafat Committee)

    Moulan Nabi Bux Odi (Shikarpur/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Nazir Hussain Jatoi (Shah Jo Goth/ Khilafat Committee, J.U.I)

    Moulan Noor Muhammad Nizamani (Tando Soomro/ Khilafat Committee)

    Moulan Noor Muhammad Sujawali (J.U.I)

    Moulan Obedullah Lashari (Bufha Pur/ J.U.I & Sagar Party)

    Moulan Pir Abdul Sattar Jan Sarhandi (Thikar/ Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Pir Ahsanullah Rashi (Pir Jhando)

    Moulan Pir Aqa Muhammad Ismail Jan (Thikhur/ Khilafat Committee,J.U.I

    Moulan Pir Ghulam Majead Sarhandi (Matiari/ Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Pir Haji Mithal Shah (Thullah/ Khilafat Committee)

    Moulan Pir Muhammad Hashim (Tando Saeendad/J.U.I)

    Moulan Pir Rushudullah Rasdi (Pir Jhandr/ Khilafat Committee)
    Moulan Saadullah Ansari (Hala New/ Khilafat Committee)

    Moulan Qasim Mashori (Mashori/ Khilafat Committee)

    Moulan Qazi Abdul Karim Abbasi (Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Qazi Fatih Muhammad Nizamani (Khilafat Committee)

    Moulan Qazi Habibullah(Therhi)

    Moulan Qazi Nazar Muhammad Dehati (Khilafat Committee)

    Moulan Qazi Taj Muhammad (Nasarpur)

    Moulan Sadaruddin Bhutto (Qadirpur/ Khilafat Committee)

    Moulan Sadaruddin Shah (Muradpur. Sindg Azad Party & Muslim League)

    Moulan Sadiq Memon (Karachi/Reshmi Roomal, Khilafat Committee & J.U.I)

    Moulan Saeed Gopang (Makan Gadah/ Khilafat Committee, J.U.I & Muslim League)

    Moulan Safi Muhammad Sodgar (Sodhari/ Khilafat Committee)

    Moulan Shafi Muhammad Babar (Arzi Naich/ Khilafat Committee)

    Moulan Syed Abdul Rahim Shah (Sujawal/Resmi Roomal, Khilafat Committee & Sagar

    Moulan Syed Ali Akbar Shah (Mehar/ Khilafat Committee, J.U.I & Muslim League)

    Moulan Syed Amir Muhammad (Aminani)

    Moulan Tayab Lakhmir (Khabar Lakhmir/ J.U.I & Muslim League)

    Moulan Yar Muhammad (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulan Zahoor-ul- Hassan Daris (Khilafat Committee & Muslim League)

    Moulan Ziauddin Shah Rashdi (Pir Jhando/ Khilafat Committee & Sagar Party)

    Moulana Abdul Abdul Kareem (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Abdul Kareem (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Aleem (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Aleem Uodi (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Aziz (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Ghafar (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Ghafoor (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Ghafoor (Larkana/Khilafat)

    Moulana Abdul Ghafoor (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Ghani (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Ghani (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Ferozshah/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Nawabshah/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Sanghar/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hai (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul HaiChandio (Kamber/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hakim (Hala/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hakim (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Halim (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Halim (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hameed Bhatti (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Hamid (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Haq (Hala/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Haq Shah (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Kareem Hanfi (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Karim Daris (Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Karim Daris(Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Khaliq Jarwar (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Latif (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Majeed (dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Qadir (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Qadir (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Qayoom (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Raheem (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Raheem (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Raheem (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Raheem (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Raheem Magsi (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Razaq (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Rehman (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Rehman (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Rehman (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Rehman (Thatto/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Rehman Matiari (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Salam (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Shakoor (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Syed Abdul Ghani (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahab (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahab Kolachi (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahid (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahid (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahid (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdul Wahid (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Muslim League)

    Moulana Abdullah (Nawabshah/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah Bubakai (Bubak/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah Kubar (Nawabshah/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah Memon (Thatto/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah Qureshi (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abdullah Shah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Abu Bakar (Thatto Khilafat Committee)

    Moulana Abu BakarGilal (Dadu/Khilafat Committee)

    Moulana Abu BakarMtaalvi (Khilafat Committee)

    Moulana Ahmad (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Ahmad Khan Sarhandi (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Ahmad Panlwar (Nando/ Muslim League)

    Moulana Ahmad-u-ddin (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Ali Gohar (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ali Gohar (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Ali Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ali Nawaz Shah (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Allah Bux (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Allah Bux (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Amin-u-Ullah (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Atta Elahi (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Atta Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Attaullah Shah Rashidi (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Azizullah (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Din Muhammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Din Muhammad Bhatti (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Din Muhammad Mastoi (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Faiz Mohammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Faizullah (……/Khilafat Committee)

    Moulana Farid-u-Din (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Farooq Ahmed (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Fatih Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Fatih Mohammad (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Fazalul Haq (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Fida Mohammad (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghazi Khan Talpur (Sanghar/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Hssain Panhwar (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Hssuain (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Hussain (…./Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Hussain (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Husssain (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Hyder (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Mastafa (Pali/ Muslim League)

    Moulana Ghulam Mohamad Lighari (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam mohammad (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Mohammad Buriro (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Muhammad (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Muhammd Burriro (Dadu/ Muslim League)

    Moulana Ghulam Mustafa (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Mustafa (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Nabhi Agro (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Qadir (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Agahmani/ Muslim League)

    Moulana Ghulam Rasool (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool Lighari (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool Mari (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Rasool Tunio (Larkana/ Khilafat Committee)

    MOulana Ghulam Sarwar (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulam Yahya (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Ghulan Rasool (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Gul Mohammad (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Gul Mohammad (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Gul Mohammad Saand (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Hafiz Abdul Hameed Tharechani (Sukkur/ Khilafat Committee))

    Moulana Hafiz Ahmad Panhwar (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Hafiz Ahmed Panhwar (Nando/ Muslim League)

    Moulana Hafiz Faiz Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Hafiz Mohammad Hassan (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Hafiz Mohammad Kamil (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Hafiz Noor Mohammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Haji Abdul Hakim ( Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Haji Ahmad Vahri (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Haji Mohammad Qasim (Thatta/ Khilafat Committee)

    Moulana Haji Mohammad Taqi (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

     Moulana Haji Muhammad Rahim Bux (Sindh Azad Party/ Jacobabad)

    Moulana Hakeem Fatih Mohammad (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Hakeem Mohammad Usman (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Hakim Muhammad Hassan (Talhary/Muslim League)

    Moulana Hamid-u-Ullah (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Hayee Hakani. (Muslim League)

    Moulana Imam Bux (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Inayat Shah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Inayatullah (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Jan Muhammad Vilhari (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Bakhsh (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Bakhsh (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Bakhsh (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Bakhsh (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Bakhsh Kachi (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Kareem Dad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Karim Bux Magsi (Sobho Magsi/ Muslim League)

    Moulana Khan Muhammad (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Lal Mohammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana lal Mohammad (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Lal Mohammad Mutalwi (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mahmood (Nau Goth, Mehar/ Muslim League)

    Moulana Makhdoom Mohammad Afzal (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Maslih u Din (Tharparkar/ Khilafat Committee

    Moulana Mehmood (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mehmood (Shiarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mehmood Halaee (Hyderabad/ Khilafat Committee

    Moulana Mehmood Lighari (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mehmood Shah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana mHmd Qasim Aziz Magri (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mian Ghulam Shah (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mian Mehmood (Thatta/ Khilafat Committee)

    Moulana Mian Mohammad (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mian Noor Mohammad (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Mir Mohammad Jatoi (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Miran Shah (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad (Khairpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad (Sanghar/ Khilafat Committee)

    MOulana Mohammad (smail (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Aamil (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Abbas (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Akmal (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Akram (Tharparkr/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ali (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Alim (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Alim (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Arif (Dadu/ Khilafat Committee)

    MOulana Mohammad Ashraf (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ayoub (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Azam (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Azeem (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Bachal (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Bakhsh (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Bakhsh (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Chinjini (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Eisa (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Fazalul Haq (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Fazil Soomrani (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hamzo (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Haroon (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Haroon (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hashim (Khairpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hashim (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hashim (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hashim (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hashim (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hassan (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hassan (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hassan (Sanghar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hassan (Thatta/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hassan Sewhani (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hayat (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hizbullah (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Hussain Jamali (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ibrahim (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ibrahim (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ibrahim Jatoi (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Imam (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Imam Shah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ismail (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ismail (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ismail (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ismail (Shiarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ismail (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Matiarwi (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Misri (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Mohsin Shah (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Moosa (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Moosa (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Moosa (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Moosa (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Mubarak (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Mureed (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Nijar (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Pannah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Qasim Soomro (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Qasim Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Qasim Thalahi (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Rahim Bakhsh (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Ramzan (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Sadiq (khairpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Salih Abbasi (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Sewastani (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Shafi Karani (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Sharif (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Shoib (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Shuja (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Siddiq (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Siddiq. (Muslim League)

    Moulana Mohammad Siddique (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana mohammad Siddique (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Sulaiman (Karachi/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Sulaiman (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Syed Abid Shah (Sghikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Tahir (Sanghar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Umar Channo (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Umar Jatoi (Thatto/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Umar Sarhandi Matiari (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Usman (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Usman (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Usman. (Muslim League)

    Moulana Mohammad Waris (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Waris (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Yaqoob (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Younis (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Yousuf Daras (…./Khilafat Committee)

    Moulana Mohammad Yousuf Khoso (…../Khilafat Committee)

    Moulana Mola Bakhsh Malvi (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Muhammad Amil (Malak/ Muslim League)

     Moulana Muhammad Ibrahim (Buthi/Muslim League)

    Moulana Muhammad Qasim (Tando Jam/ Muslim League)

    Moulana Muhammad Salih Chandio(Talhar/Muslim League)

    Moulana Naseer u Din Siddiqui (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Nizam u Din (Jacobabad/ Khilafat Committee

    Moulana Nizam u Din Amroti (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Noor Mohammad (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Noor Mohammad Chachar (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Moulana Noor Mohammad Tangwani (Thatta/ Khilafat Committee)

     Moulana Noor Muhammad Chachar (Kando/Muslim League)

    Moulana Noor ul Haq (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Pir Mehboob Shah (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Qadir Bakhsh (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Qadir Bakhsh (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    Moulana Qamar u Din “Waaiz” (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Qamaruddin (Saahdad Kot/ Muslim League)

    Moulana Qazi Azizullah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Qazi Azizullah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Qutub u Din (Dadu/ Khilafat Committee)

    Moulana Qutubuddin (Buttar/ Muslim League)

    Moulana Rahim Bux (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Sahib Dino Memon (Khairpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Sahib Dino(Shikarpur/ Khilafat Committee)

    Moulana Sanaullah. (Muslim League)

    Moulana Shah Mohammad. (Muslim League)

    Moulana Shah Muhammad (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Shah Muhammad (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Showkat Ali (Karachi/Muslim League)

    Moulana Syed Abdul Fattah Shah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Syed Abdul Qadir Shah (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Syed Abid Shah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    Moulana Syed Ali Anwar Shah (Nawab Shah/ Khilafat Committee)

    Moulana Syed Mohammad Hassan (Badin/ Khilafat Committee)

    Moulana Syed Taj Muhammad Shah (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulana Taj Muhammad Bhatti (Khilafat / District Larkana)

    Moulana Wali Mohammad (Larkana/ Khilafat Committee)

    Moulana Wali Mohammad Jatoi (……/Khilafat Committee)

    Moulana Yaar Mohammad Maheri (Thatta/ Khilafat Committee)

    MoulanaAbdul Aziz Kandyarvi (Nawabshah/ Khilafat Committee)

    MoulanaAbdullah (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaAllahdad (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanaBux Ali (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaHabibullah (Dadu/ Khilafat Committee)

    MoulanaHabibullah ‘Habib’ (Mirokhan/ Khilafat Committee)

    MoulanaHafiz Abdul Halim (Thatto/ Khilafat Committee)

    MoulanaIllahiBux (Sukkur/ Khilafat Committee)

    MoulanaImamuddin (Badin/ Khilafat Committee)

    MoulanaJan Muhammad Odi (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhair Muhammad (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhair Muhammad (Nawabshah/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhair Muhammad Leghari (Sukkur/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhalilullah (Sukkur/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhawand Dino (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaKhudaBux (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanaMakhdoomShafi Muhammad (Khairpur/ Khilafat Committee)

    MoulanaPir Muhammad (Jacobabadl/ Khilafat Committee)

    MoulanaPirBux (Dadu/ Khilafat Committee)

    MoulanaSaadullah (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaSaddaruddin Shah (Karachi/ Khilafat Committee)

    MoulanaSarwarBux (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanaShafi Muhammad (Larkano/ Khilafat Committee)

    MoulanaShamsuddin Agro (Dadu/ Khilafat Committee)

    MoulanaSher Muhammad (Shikarpur/ Khilafat Committee)

    MoulanaSher Muhammad (Sukkur? Khilafat Committee)

    MoulanaSher Muhammad (Tharparkar/ Khilafat Committee)

    MoulanaTaj Muhammad Shah (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanaUmed Ali (Jacobabad/ Khilafat Committee)

    MoulanKhuda Bux Bhutto (Edan Bhutto/)

    MoulanMuhammad Aqil “Aqli” (Kingri/ Khilafat Committee & J.U.I)

    MoulanShafi Muhammad Mangi (Chattan Shah/ Khilafat Committee & Sagar Party)

    MoulanShafi Muhammad Nazamani (Karam Nizamani/ Khaksar)

    Mouliv muhammed ismail. (Muslim League)

    Mouliv muhammed ismail. (Muslim League)

    Moulvi Abdul Aziz Mastoi (Hari/ District Larkana)

    Moulvi Abdul Hameed Tunio (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Abdul Hayyee Haquani  Karachi City  (Muslim League)

    Moulvi Abdul Karim (Secretary Sindh Azad Party/ Odi Taluka Thull)

    Moulvi Abdul Karim (Sindh Azad Party/ Karachi)

    Moulvi Abdul Karim Bathivi (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Abdul Karim Brohi (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Abdul Karim Dero (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Abdul Karim Kaksar(Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Abdul Karim, (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Moulvi Abdul Latif Jarwar (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Abdul Rahim (Sindh Azad Party/ Karachi)

     Moulvi Abdul Samad (Sindh Azad Party/ Karachi)

    Moulvi Abdul Samad; (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Moulvi Abdul Wahid (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Abdullah (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Abdullah (Muslim Leaguet/ District Larkana)

    Moulvi Abdullah Bunglederai (Khilafat t/ District Larkana)

    Moulvi Abu-ul-Hassan (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Ahmed Daobandi (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Ahmed Mulvi (Khilafat t/ District Larkana)

    Moulvi Ali Muhmmed Mangi (Khilafat t/ District Larkana)

    Moulvi Allah Bux “Abojho” (Sindh Muhammadan Association)

    Moulvi Aminullah (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Aodul Rashid Jamali (Hari / District Larkana)

    Moulvi Atta Muhammad (Muslim League t/ District Larkana)

    Moulvi Azizullah Jarwar (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Barkat Ali (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Dur Muhammad (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Faiz Muhammad (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Faiz Muhammad Waiz (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Fateh Muhammad (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Fazul Haq (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Ghiyasuddin Rashidi (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Ahmed Naurangi (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Fareed (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Hussain (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Muhammad (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Muhammad (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Moulvi Ghulam Muhammad Nauranvi (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Ghulam Mustafa Qasmi (JUI Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Qadir Buriro (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Rasool Jatoi (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Siddique (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Umar Jatoi (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Yahya (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Ghulam Yahya (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Habibullah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Hafiz Abdul Ghani (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Hafiz Abdullah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Haji Abdul Hai (President Sind Azad Party/ Moulvi Abdul Hai Village, taluka Dighri)

    Moulvi Haji Abdul Qadir (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Haji Habibullah (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Haji Habibullah(President Sind Azad Party village Allahabad Dakhan, taluka Dadu)
    Moulvi Mian Muhammad Hassan (President
    Sindh Azad Party/ village Siyal near Dadu)
    Moulvi Muhammad Salih Abbasi (Secretary
    Sindh Azad Party/ village Siyal near Dadu)
    Moulvi Haji Muhammad Rahim Bux (President
    Sindh Azad Party/ Jacobabad)
    Moulvi Hakim Ghulam Siddiq (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Hidayatullah (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Hifzullah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Idrees (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Illahi Bux Qureshi (JUI Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Imam Bux (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Karim Bux (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Karim Bux (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Khair Muhammad( President Sind Azad Party/ Muhammad Laghari)
    Moulvi Khush Muhammad (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Mahmood (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Mahomed Muaz President Khilafat Committee Nawabshah (Muslim League)

    Moulvi Md Ismail   (Muslim League)

    Moulvi Mir Muhammad Naurangi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Mohd Issmail (Muslim League)

    Moulvi Mohd Issmail (Muslim League)

    Moulvi Moula Bux (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Moula Dad (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhamad Saleh (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Alam (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Alam (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Aqil Aqili (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Azim “Shaida” (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Daud Tunio (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Hassan (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Hassan Abbasi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Hassan Khuhawar (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Hassan Laghari (President Sind Azad Party/ Moulvi Abdullah Laghari )
    Suleman Khan (Secretary Sind Azad Party/ Moulvi Abdullah Laghari village)

    Moulvi Muhammad Ismail (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Musa (Vice-President Sindh Azad Party/ District Tharparkar)

    Moulvi Muhammad Qasim Mashori (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Saleh Abbasi (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Saleh Abro (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Salman Waiz (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Suleman Bughio (JUI Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Usif( President Sind Azad Party/ Bathoro
    Moulvi Muhammad Usman (Member Executive Committee/
    Sindh Azad Party)

    Moulvi Muhammad Usman Memon (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammad Waris (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Muhammed Bachal Arijo (Muslim League Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Nawabuddin Gopang (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Nawaz Ali Tunio (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Nazir Hussain Jaffri (Hari Movement / District Larkana)

    Moulvi Nazir Hussain Jatoi (Muslim League t/ District Larkana)

    Moulvi Nisar ahmed (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Nizamuddin Gopang (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Noor Muhammad Shah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Pir Fateh Din Shah (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Pir Haji Imamuddin Rashidi (Khilafat Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Pir Hidayatullah Rashidi (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Pir Mithal Rashidi (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Qadir Bux (Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Qazi Azizullah (Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Rahim Dad Tunio (Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Rahim Dad Tunio (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Rasool Bux (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Sanaullah  (Muslim League)     

    Moulvi Sanaullah Karachi City (Muslim League)

    Moulvi Shafi Muhammad (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Shafi Muhammad Nizamani Treasurer (Secretary Sind Azad Party/ Taluka Halla)

    Moulvi Shah Muhammad Hakro (Khilafat/ District Larkana)

    Moulvi Shahabuddin (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Syed Sadar-ul-din ( President Sindh Azad Party/Muradabad)
    Moulvi Abdul Halim (Vice-President Sindh Azad Party/Muradabad)
    Moulvi Taj Muhammad Khokhar (Muslim League / District Larkana)

    Moulvi Ubedullah Lashari (Khilafat / District Larkana)

    Moulvi Zahoorul Hassan (Muslim League)                                                                                      

    Moulvi Zahurul Hassan Daris (Muslim League)

    Moulvi Zahurul Hassan Dars   (Muslim League)       

    Moulvi.Ubedullah (Khilafat/ District Larkana)

    Mozam Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Saddar Bazar Sharqi no 2 Karachi),

    Mr Abdul Ghaffar Khan   Mirpur Khass (Muslim League)

    Mr Abdul Jabbar (Khilafat Committee)

    Mr Abdul jabbar (Khilafat Committee)

    Mr Ahmed Ali Alig (Muslim League)                                                                                      

    Mr Amin-u-ddin (Khilafat Committee)

    Mr Amin-u-ddin (Khilafat Committee)

    Mr G.M.Syed. Dadu (Muslim League)

    Mr G.M.Syyed. (Muslim League)

    Mr Ghulam Hussain Khan Editor (Muslim League)

    Mr Ghulam Nabi Pathan  (Muslim League)    

    Mr Ghulam Nabi Pathan (Muslim League)

    Mr Ghulam Nabi Pathan Sukkur (Muslim League)

    Mr Ghulam Nabi Puthan Joint Secretary  (Muslim League)

    Mr Ghulam Nabi Sukkur (Muslim League)

    Mr Ghulam Nabi. (Muslim League)

    Mr Ghulamkadir Md. Shudban, M.B.A (Muslim League)

    Mr Hassan Ali Mir Muhamd Balocah. (Muslim League)

    Mr Jan Muhammad Junejo (Khilafat Committee)

    Mr Majid Ali Vakil    (Muslim League)                                                                                   

    Mr Mohad Hashim Guzdar   (Muslim League)

    Mr Mohammed Hashim Guzdar  Karachi City (Muslim League)

    Mr Mohammed Hashim Guzdar. (Muslim League)

    Mr Muhammed Yousaf (Muslim League)

    Mr Mumtazali  (Muslim League)                                                                                     

    Mr Nimatullah  (Muslim League)                                                                                     

    Mr. Abdul Jabar (Khilafat Committee)

    Mr. Abdul Jabar (Khilafat Committee)

    Mr. Abdullah Haroon (Khilafat Committee)

    Mr. Abdullah Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tando Bago),

     Mr. Aboobakar Haji Moosa (Muslim League)

    Mr. Ali Akbar Shah Ahmed (Muslim Leauge)

    Mr. Ali Bux (Khilafat Committee)

     Mr. Ali Muhammad Suffaed Posh (KHAKSAR TAHRIK Salar/Rawotayani),

    Mr. Allah Bux (Larkana/Congress)

    Mr. Anwar Hussain Ghulam Hussain Hidayatullah (Muslim Leauge)

    Mr. Aslam Achakzai (Larkana/Congress)

    Mr. Ataullah Shah Bukhari; (Larkana/Congress)

    Mr. Bandali Khanv

    Mr. Bulchand Kodumal (Home Rule League)

    Mr. Choithram (Jacobabad/Congress)

    Mr. Din Muhammad (Khilafat Committee)

    Mr. Din Muhammad, Editor “Alwahid”. (Muslim League)

    Mr. G.M.Syed (Muslim League)

    Mr. G.M.Syed (Muslim League)

    Mr. G.M.Syed M.L.A (Muslim League)       

    Mr. Ghulam Ali G. Chagla (Home Rule League)

    Mr. Ghulam Hussain Bhaladino (Muslim League)

    Mr. Ghulam Mohammad Wassan (Muslim Leauge)  

    Mr. Ghulam Mustafa Mohammad Khan Bhurgri (Muslim Leauge)

    Mr. Haji Abdullah Haroon (Khilafat Committee)

    Mr. Haridas Lalji (Congress)

    Mr. Hasomal (Home Rule League)

    Mr. Hassan ali haji Mir Muhammad baloch (Muslim League)

    Mr. Hassan Ali Mir Mohamed Baloch

    Mr. Hassan Ali Mir Mohamed Baloch (Muslim League)

    Mr. Hassanali A. Rehman. (Karachi/Muslim League)

    Mr. Hiranand Santokram (Home Rule League)

    Mr. Holaram H. Keswani (Congress)

    Mr. Issardas Warindmal (Congress)

    Mr. Jaffar Khan Taj Mohammad Jamali (Muslim Leauge)

    Mr. Jamshaid Mehta (Home Rule League)

    Mr. Jethmal Parsram (Home Rule League)

    Mr. JULthu Shahani(Hyderabad/ Congress)

    Mr. Kazi Abdul Rahman(Muslim League)

    Mr. Khatay Keshay. (Muslim League)

    Mr. M. H. Guzder (Muslim League)

    Mr. MadhavdasShivalomal (Congress)

    Mr. Mari Walla (Home Rule League)

    Mr. Mehmood Abdullah Haroon (Muslim Leauge)

    Mr. Menghumal Perumal (Congress)

    Mr. Mohad Yusif Chandio (Muslim League)

    Mr. Mohad Yusif Chandio (Muslim League)

    Mr. Mohamedali Mohamed(Muslim League)

    Mr. Mohammad Azam Mohammad Ibrahim (Muslim Leauge)

    Mr. Mohammad Khan Chandio (Muslim Leauge)

    Mr. Mohammad Yusuf Chandio (Muslim Leauge)

    Mr. Mohammed Yousaf Ghandio. (Muslim League)

    Mr. Mohd Hashim Guzdar  (Muslim League)

    Mr. Mohd Hashim Guzdar  (Muslim League)

    Mr. Mohd Yusif of Kotri (Muslim League)

    Mr. Mohd Yusif of Kotri (Muslim League)

    Mr. Muhammad Parial retired Mukhtiarkar (Muslim League)

    Mr. Nabi BakhshIllahiBakhsh Bhutto (Muslim Leauge)

    Mr. Narain A. Bechar (Congress)

    Mr. Narain R. Malkani (Congress)

    Mr. Nasinglal Dhamanmal (Thatta/Congress)
    Mr. Bhagwandas Bazarimal (Thatta Congress)

     

    Mr. Nehchaldas C. Vazirani (Congress)

    Mr. NewandramVishandas (Congress)

    Mr. Noor Mohammad Shah (Muslim Leauge)

    Mr. Noor Mohammad Shah Murad Ali Shah (Muslim Leauge)

    Mr. Nur Mahomed (Muslim League)

    Mr. ParsramVishinsingTahilramani (Congress)

    Mr. Partabrai Khaisukhdas (Congress)

    Mr. Rasool Bux Munshi, Sukkur (Muslim League)

    Mr. Rustomji Khurshedji Sidhwa (Congress)

    Mr. RustomjiKhurshedjiSidhwa (Congress)

    Mr. Sardar Khan Dilmurad Khan Khoso (Muslim Leauge)

    Mr. Shah Murad Khan (Muslim Leauge)

    Mr. Sirumal Vishandas  (Congress)

    Mr. SirumalKirpaldas (Congress)

    Mr. TahilramTeckchand (Congress)

    Mr. Tulsidas Shiwandas Gajwani (Rohri/Congress)

    Mr. Valecha(Sukkur/Congress)

    Mr. Vishnu Nenaram Sharma (Congress)

    Mr. Yoursaf Haji Hoti (Muslim League)

    Mr. Yusafali A.Karimji Kazibarwala (Muslim League)

     Mr.Ali Gohar Khan Mehar. (Muslim League)

    Mr.Arbab Togachi. (Muslim League)                           

    Mr.G.G.Mirza (Muslim League)

    Mr.Katchi B.A.Zamindar Dadu (Muslim League)

    Mr.Lolumal R.Motwani. (Muslim League)

    Mr.Muhammad Usman Soomro. (Muslim League)

    Mrjan Muhammad (Khilafat Committee)

    Mrs Jena Bai Ghulam Ali (Muslim League)

    Mrs. Jena bai Allana (Muslim League)

    Mrs. Jenubai Ghulam Ali Allana (Muslim Leauge)

    Mrs. Jenubai Ghulam Ali Allana (Muslim Leauge)

    Mrs. Jenubai Ghulam Ali Allana (Muslim Leauge)

    Mrs. Kamladevi Hiranand (Congress)

     Mrs. Mohinibai Lalchand; (Hyderabad/ Congress)

    Mrs. Sarseati Devi (Khilafat Committee)

    Mrs. Satibai Vaswani; (Hyderabad/ Congress)

    Mrs. Thakuribai Salamatrai; (Hyderabad/ Congress)

    Mrs.Jenubai G.Allana. (Muslim League)                                  

    Muahammad Qasim Abdul Majeed Panhur (KHAKSAR TAHRIK Worker/Paat),

    Mubarak Ali (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Muhakimuddin (Khilafat Committee)

    Muhamamd Yaqoob (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad  Amin (Mehar/ Muslim League)

    Muhammad  Hashim (Khilafat Committee)

     Muhammad Abbas (Khaksar/ Tando Mir Muhammad),

    Muhammad Abbas Bhutto (Bungaldero/ Muslim League)

    Muhammad Achar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Fraho),

    Muhammad Achar (Muslim League / District Larkana)

    Muhammad Achar Bajeer (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mithi),

    Muhammad Achar Patel(KHAKSAR TAHRIK Salar/ Farho Post Khairpur Ganboo),

    Muhammad Akhtar (Khaksar Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Ali (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

     Muhammad Ali (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punhoon Khan Chandio),

    Muhammad Ali (Khilafat Committee)

    Muhammad Ali (Khilafat Committee)

    Muhammad Ali (Khilafat Committee)

    Muhammad Ali Isran (Muslim League / District Larkana)

    Muhammad Ali Qureshi (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Alim (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Muhammad Arif Dhamrah (Khilafat / District Larkana)

    Muhammad Arif Joyo (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad ARIF S/o Haji Abdullah Junejo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Paat),

    Muhammad Ayoob (Khilafat Committee)

    Muhammad Ayoob (Mehar/ Muslim League)

    Muhammad Ayoob Khuhro / District Larkana

    Muhammad Azeem Khuhawar (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Bachal Khaskeli (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Ali Chandio/Tando Bago),

    Muhammad Bachal Soomro (KHAKSAR TAHRIK Worker/Mirpurkhas),

    Muhammad Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Qaiser),

    Muhammad Bux (Khilafat Committee)

    Muhammad Bux (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Bux (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Bux Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Palyo Laghari Post Ditharo),

     Muhammad Bux Mangrio (Gozo/Muslim League)

    Muhammad Essa Nizmani (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 825/Hyderabad),

    Muhammad Fatah (Khilafat Committee)

    Muhammad Fazul Soomro (President Sindh Azad Party/  District Thatta),

    Muhammad Haroon (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Muhammad Hashim (Khilafat Committee)

    Muhammad Hashim Bhatti (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Hashim Gozdar (Muslim League)

    Muhammad Hashim Junejo (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Hashim Mukhalish (Khilafat Committee)

    Muhammad HashimMukhalis (Khilafat Committee)

    Muhammad HashimMukhlis (Khilafat Committee)

    Muhammad Hassan Almaani (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 255/Hyderabad),

    Muhammad Hassan Ghanghro (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Hassan Khuhawar (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Hasssan (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Hayat (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Hussain (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 844/Pangrio).

    Muhammad Hussain (KHAKSAR TAHRIK Salar Adaara/Kotri),

    Muhammad Hussain Bhurgri (Khaksar Tahrik Salar/Goth Mir Hussain Nizamani Post Bero Lashari),

    Muhammad Hussain Lohar (KHAKSAR TAHRIK Janbaz 561/Karachi),

    Muhammad Hussain Lohar Janbaaz no 561(KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Karachi),

    Muhammad Ibhrahim Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Chakewara Karachi),

    Muhammad Ibrahim (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Ibrahim (Sindh Muhammadan Association)

    Muhammad Ibrahim(KHAKSAR TAHRIK Worker/Sann),

    Muhammad Ilyaas (KHAKSAR TAHRIK Salar/Saan),

    Muhammad Ilyaas Qanbari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Post Khairpur Ganboo),

    Muhammad Ilyas (KHAKSAR TAHRIK Salar/Saan),

    Muhammad Ilyas (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Inayatullah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Saan),

    Muhammad Inyatulalh (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/ Saan),

    Muhammad Isa (Khilafat Committee)

    Muhammad Ishaque (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah Maghrabi Kach/Hyderabad),

    Muhammad Ishaque Lasi (Khilafat Committee)

    Muhammad Ishaque Palee (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Muhammad Ishaque Pali (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Post Umerkot),

    Muhammad Ishaque Sindhi (Khilafat Committee)

    Muhammad Ismail (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Muhammad Ismail Kalhoro (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Ismail Khushk (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Ismail Mahessar (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Kasim (Khilafat Committee)

    Muhammad Khan (Khilafat Committee)

    Muhammad Khan (Muslim League)

    Muhammad Khan (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Khan Bhurgri (Khaksar Tahrik Salar/Goth Yaar Muhammad Bhurgri Post Nando City),

    Muhammad Khan Chandio (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Khan Hoot (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hotan Jo Goth Jhado),

    Muhammad Khan Jamadar (Tando Jam/ Muslim League)

    Muhammad Khan Nizamani Bahadur (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 121/Tando Muhammad Khan),

    Muhammad Khan Talpur (KHAKSAR TAHRIK Salar/Bahar khan Student Muslim Hostel Karachi),

    Muhammad Khan Tunio (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Mian Halepoto(KHAKSAR TAHRIK Salar/Hangro),

    Muhammad Misri (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ditharo),

    Muhammad Moeen (Mehar/ Muslim League)

    Muhammad Nawaz Khuro (KHAKSAR TAHRIK Worker/Larkana),

    Muhammad Parial (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Pirayal (Khilafat Committee)

    Muhammad Pirzado (Hari/ District Larkana)

    Muhammad Qasim Editor Sindh Muslim (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nawabshah),

     Muhammad Qasim Halepoto (KHAKSAR TAHRIK Salar/Matli),

    Muhammad Raheem Khan Thaeem (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tajoo Khan Thaeem Jhado),

    Muhammad Raheem Nizamani (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 156/ Tando Soomro),

    Muhammad Ramazan Sheikh (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Ramzan (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/ Dadu),

    Muhammad Ramzan Darzi (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Ramzan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ghulam Ali Laghari Post Dighari),

    Muhammad Ramzan M.Sidiqe (Secretary Sindh Azad Party/ Karachi)

    Muhammad Ramzan oldi, (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Muhammad Salaeh (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Muhammad Saleh (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Shafi (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Karachi),

    Muhammad Shafi (Salar/Mullah Civil Line Karachi),

    Muhammad Sharif (KHAKSAR TAHRIK Worker/James abad),

    Muhammad Siddique (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Muhammad Siddique (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Siddique Wagan (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Soomar (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Soomar Soomro (KHAKSAR TAHRIK Worker/Pangrio),

    Muhammad Soomr (KHAKSAR TAHRIK Salar/Pangrio),

    Muhammad Talib (KHAKSAR TAHRIK Janbaz 199/Tando Muhammad Khan),

    Muhammad Talib Lohar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Bago),

    Muhammad uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Muhammad Umar (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Urus (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Muhammad Usman (Khilafat Committee)

    Muhammad Usman (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Usman Arijo (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Usman Memon (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Usman Shailkh (Khailaft & Sindh Azad Party)

    Muhammad Usman Sommro (Muslim League)

    Muhammad Waris (Muslim League/ District Larkana)

    Muhammad Yaqoob (KHAKSAR TAHRIK Salar/Naqar),

    Muhammad Yar Khan (Agahmani/ Muslim League)

    Muhammad Yaseen (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammad Yosuif (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Nauoabad Karachi),

    Muhammad Yousif (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Muhammad Yousif (Khilafat Committee)

    Muhammad Yousif (Malak/ Muslim League)

    Muhammad Yousif Khairati (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Muhammad yousif Qureshi(Mahboob Tunio/Muslim League)

    Muhammad Yusif Chandio (Muslim League)

    Muhammad Yusif Chandio (Muslim League)

    Muhammad Zaman Khan Shar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dehraro Post Phaldyaoon),

    Muhammd Chuttal Sheikh (Khilafat/ District Larkana)

    Muhammd Umar Magsi (Sobho Magsi/ Muslim League)

    Muhammed Yousaf (Muslim League)

    Muharam Ali Sonaro (Muslim League/ District Larkana)

    Mukhdoom Ghulam Hayder (Muslim League)

    Mukhi Gobindram Pritamdas (Congress)

    Mukhi Jethanand Pritamdas (Congress)

    Mulla Ghulam Mustafa (Muslim League/ District Larkana)

    Mulla Ghulam Rasool (Muslim League/ District Larkana)

    Mullan Abdul Hamid (Treasurer Sind Azad Party village Allahabad Dakhan, taluka Dadu)

    Mullan Abu bakar (Treasurer Sindh Azad Party/ Sujawal)

    Mullan Azizullah (Khilafat/ District Larkana)

     Munshi (Larkana/Congress)

    Munshi Abdul Karim (Khilafat Committee)

    Munshi Kahlilur Rehman

    Munshi Maqbool ul Haq (KHAKSAR TAHRIK Qaim Maqam Salar/ Rakhsati),

    Munshi Muhammad Suleman (Khilafat Committee)

    MunshiAminuddinSahib (Khilafat Committee)

    Mureed Khan Lashari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Mureed Lashari Jhado),

    Murtaza Shah (Agahmani/ Muslim League)

    Mutal Majnu Samejo (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Mir Allah Bux (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    Moulana Muhammad Sadik (Karachi/ Khilafat Committee)
    MoulviTaj Muhammad Alig (Khilafat Committee)
    MoulanaDeen Muhammad Wafai (Karachi/ Khilafat Committee)
    Mir Muhammad Baloch (Karachi/ Khilafat Committee)
    Muhammad Khan (Karachi/ Khilafat Committee)
    Muhammad Khan (Karachi/ Khilafat Committee)
    MoulviFatih Ali (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Suleman (Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Usman (Karachi/ Khilafat Committee)
    Mahboob Shah (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Muhammad Hashim “Mukhlis”/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ghulam Muhammad (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Munshi Muhammad Ismail (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    MoulviFaiz Muhammad (NausheroFeroz/ Khilafat Committee)
    MakhdoomSirjuddin (Larkano/ Khilafat Committee)

    Moulvi Muhammad Hashim (Sukkur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Aziz (sukkur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Mueen Siddiqui (Dadu/Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Wahid (Mena/Kambar/ Khilafat Committee)
    MoulviSahibdinoKirni (Shikarpur /Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Karim (larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Sidik (PanoAqil/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulvi Muhammad Ibrahim ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulvi Abdullah ( Hyderabad/ Khilafat Committee )
    Moulvi Shams-u-ddinNaushihrahi ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulana Abdul KarimDaris ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulvi Muhammad UsmanBaloch ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulvi Ghulam MuhammadMujadidi ( Hyderabad/ Khilafat Committee )
    MoulviFazl-u-din (Khairpur/ Khilafat Committee)
    MoulviKhadim Hussain (Jacobabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail (Ghotki/ Khilafat Committee)
    Moulvi Noor Muhammad (Ghotki/ Khilafat Committee)
    MoulviFatih Ali (Sujawal/ Khilafat Committee)
    MoulviMahmood (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviBasir-u-ddin (Dadu/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan Siddiqui (Dadu/ Khilafat Committee)
    Moulana Muhammad Aqil (Aqil/Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulana Ghulam Umar (SonoJatoi/Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ghulam Noor (Sukkur/ Khilafat Committee)
    Moulana Mir Muhammad Naurangi (Larkano/ Khilafat Committee)
    Molvi Abdul Wahid (Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar (Khairpur Nathanshah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Nabi (Jacobabad/ Khilafat Committee)
    Molvi Abdul KhaliqMorai (Moro/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail ( Hyderabad / Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Qadir (PirJhando/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Noor-ul-Haq (PirJhando/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdullah (PirJhando/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan Sarhandi ( Hyderabad/ Khilafat Committee )
    Moulvi Ali Muhammad Mahiri (Thatto/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad UsmanSabagh (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar Sarhandi (Matiari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad HassaThatvi (Thatto/ Khilafat Committee)
    Moulana Muhammad QasimMashori (Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Karim “Kuharo”(Jacobabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul KarimKakhul (Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul KarimSamoo (Bhugra Memon/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Latif Dool (Jacobabad/ Khilafat Committee)
    MoulviAzizullahQazi (Therhi/Khaipur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Attaullah Pathan (Matli/ Khilafat Committee)

    Moulvi Haji Abdul Kadir (Vice-President Sindh Azad Party/ Daud Mahesar near Mahar)

    Moulvi Shafi Muhammad Shah (President Sind Azad Party/ Chhatan Shah ,Sakrand)
    Moulvi Muhammad Paryal (Secretary Sind Azad Party/ Chhatan Shah ,Sakrand)
    Mian Muhammad Hassan Tereasurer Sind Azad Party/ Chhatan Shah ,Sakrand)

    Moulvi Ali Sher (Lakhpur/ Khilafat Committee)
    Moulana Ali Muhammad Mahiri (Bijari/ Khilafat Committee)
    Moulana Ghulam Ahmed Malkani (Malkani/Dadu/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ghulam SiddiqueNonari (HyderChandio/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ghulam Ali Gopang (Nagel/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ghulam FaridSiprio (Noor Muhammad Siprio/ Khilafat Committee)
    MoulviFatih Ali Jatoi (Khadyoon/ Khilafat Committee)
    MoulviFazullah Soomro (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviFazul Muhammad (NausheroFeroz/ Khilafat Committee)
    MoulviFaiz Muhammad “Waiz” (Dokri/ Khilafat Committee)
    MoulviQaim-u-ddinMahar (Motani/ Khilafat Committee)
    MoulviMuhukumddinParhyar (Wali Muhammad Parhyar/ Khilafat Committee  )
    Moulvi Muhammad Khatti (Gongani/ Khilafat Committee)
    Molvi Muhammad Soomro (Sathari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ibrahim (GarhiYassen/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail Bhutto (Ghotki/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail Oodi (Oodi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Akram Ansari (Hala/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad AmeenAresar (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad “Masjidi” (Sodhari/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad Mangio (Chhatan Shah/ Khilafat Committee)
    MoulviSahibdino Bhutto (Qadirpur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdullah Bagulderai (Banguldero/Larkano/ Khilafat Committee)
    Molvi Abdullah Leghari (Dad Leghari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdullah Khadahri (Khadahri/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdullah Halai (Hala/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdullah Shah Fatahi (Ahmedpur/Khairpur/ Khilafat Committee )
    Moulvi Abdullah Mari (Allah Bux Mari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul HaqChandio (Rawatsar/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul HaqRabbani (Nasarpur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul KhaliqKandyarvi (Kandyaro/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Rehman (Ferozshah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Syed Abdul Rahim (Sujawal/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Razak Qureshi (Bubak/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul RazakPirzado (Firah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul RaoofDomki (Mal/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Aziz Tharechani (Tharechani/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul QadirLeghari (MoulaBuxLeghari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul KarimDaris ( Karachi/ Khilafat Committee )
    Moulvi Abdul KarimDero (Raza Muhammad Dero/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul Karim Mufti (Bacho/PanoAqil/ Khilafat Committee)
    Moulvi Abdul KarimMagsi (Ferozshah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Haji Ahmed Abro (MullaAbra/Bakrani/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ahmed Halai (Hala/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ahmed Memon (Deeplo/ Khilafat Committee)
    Moulvi Ahmed Ali “Majzoob” (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    MoulviIllahiBuxBaloch (BanhoLakair/ Khilafat Committee)
    MoulviIllahiBuxAwan (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviIllahiBuxMahessar (Pipri/ Khilafat Committee)
    Moulvi Syed Amin Muhammad (Aminani/ Khilafat Committee)
    MakhdoomBasar-u-ddin (Sehwan/ Khilafat Committee)
    MoulviPir Muhammad Thebo (TandoQaisar/ Khilafat Committee)
    MoulviTaj Muhammad (Nasirpuri/ Khilafat Committee)
    MoulanaTajMahmoodAmroti (Amrot/ Khilafat Committee)
    MoulviHamadullah Memon (Belo/Thatto/ Khilafat Committee)
    MoulviQaziHabibullah (Therhi/ Khilafat Committee)
    MoulanaHimadullahHalejvi (Haleji/ Khilafat Committee)
    MoulviKhadim Hussain Jatoi (Shahpur/ Khilafat Committee)
    MoulviKhudaBux Bhutto (Edan Bhutto/ Khilafat Committee)
    MoulviKhush Muhammad Mirokhani (Mirokhan/ Khilafat Committee)
    MoulviDur Muhammad Dool (Thul/ Khilafat Committee)
    MoulviDur Muhammad “Khak”Kandhelvi (Kandhira/ Khilafat Committee)
    Moulvi Dost Muhammad Lakhmir (KhabarLakhmir/ Khilafat Committee)
    Moulvi Din Muhammad (Bathi/Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Din Muhammad “Adeeb” (Ferozshah/ Khilafat Committee)
    MoulviSaadullah Ansari (Hala/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad Babur (ArziNaich/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Siddique Pathan (Kuchh/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad abdul Hakim (ChodhioSadhayo/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Usman “Qirani” (DenganBhurgri/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad UsmanKhatti (Vihar)
    Moulvi Muhammad Azim “Sheda” (GulBuriro/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ali Shah (Syed/Khairpur/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar Khatti (Gongani/Thatto/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Qasim (Tando Jam/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad MoosaHabshi (Dabeji/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad HashimIshaqderai (Phulpota/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad HashimKhatti (Gongani/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad HasimKhatti (Gongani/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad HassaThatvi (Thatto/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan Sarhandi (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Hassan Siddiqui (Dadu/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ibrahim (GarhiYassen/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ibrahim (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail (Ghotki/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail Bhutto (Ghotki/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ismail Oodi (Oodi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Khatti (Gongani/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Moosa (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Moosa (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad MoosaHabshi (Dabeji/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Noor-ul-Haq (PirJhando/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Qasim (Tando Jam/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Ramzan (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Salih (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Siddique Pathan (Kuchh)
    Moulvi Muhammad Sidik (PanoAqil/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Suleman (Bano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar (Khairpur Nathanshah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar Khatti (Gongani/Thatto/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Umar Sarhandi (Matiari/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Usman (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Usman (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Usman “Qirani” (DenganBhurgri/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad UsmanBaloch (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad UsmanKhatti (Vihar/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad UsmanSabagh (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Yusuf (Khilafat Committee)
    Moulvi Muhammad Yusuf Banvi (Khilafat Committee)
    MoulviMuhukumddinParhyar (Wali Muhammad Parhyar/ Khilafat Committee )
    MoulviNabiBuxOodi (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviNazir Hussain Jatoi (Larkano/ Khilafat Committee)
    Moulvi Noor Muhammad (Ghotki/ Khilafat Committee)
    Moulvi Noor Muhammad Indhar (ShahoIndhar/ Khilafat Committee)
    Moulvinoor Muhammad Nizamani (Tando Soomro/ Khilafat Committee )
    MoulviPir Muhammad Thebo (TandoQaisar/ Khilafat Committee)
    MoulviQaim-u-ddinMahar (Motani/ Khilafat Committee)
    MoulviQaziHabibullah (Therhi/ Khilafat Committee)
    MoulviSaadullah Ansari (Hala/ Khilafat Committee)
    MoulviSahibdino Bhutto (Qadirpur/ Khilafat Committee)
    MoulviSahibdinoKirni (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad “Masjidi” (Sodhari/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad Babur (ArziNaich/ Khilafat Committee)
    MoulviShafi Muhammad Mangio (Chhatan Shah/ Khilafat Committee)
    Moulvi Shams-u-ddinNaushihrahi (Karachi/ Khilafat Committee)
    Moulvi Syed Abdul Rahim (Sujawal/ Khilafat Committee)
    Moulvi Syed Amin Muhammad (Aminani/ Khilafat Committee)
    MoulviTaj Muhammad (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    MoulviTaj Muhammad (Nasirpuri)
    MoulviTaj Muhammad Alig (Member Central Khilafat Committee)
    MoulviTaj Muhammad Alig (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    MoulviYar Muhammad (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    MoulviMuhammadMueenSiddiqui (Dadu/ Khilafat Committee)
    Muhammad Aalam (Karachi/ Khilafat Committee)
    Muhammad Ali Jan Sarhandi(Umarkot/ Khilafat Committee)
    Muhammad BachalJamali (Larkano/ Khilafat Committee).
    Muhammad Bux (Badin/ Khilafat Committee)
    Muhammad Bux (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Muhammad Bux (Kambar/ Khilafat Committee)
    Muhammad Hashim (Umarkot/ Khilafat Committee)
    Muhammad Hashim “Mukhlis”/ Khilafat Committee)
    Muhammad Hashim Ansari Moulvi (Phulji/ Khilafat Committee)
    Muhammad HashimLeghariMoulvi (Sukkur/ Khilafat Committee)
    Muhammad HashimMoulvi (War Yaro /Mehar/ Khilafat Committee)

    Mir Maqbool Khan Jam (Muslim League)

    Moulana Muhammad UsmanBaloch (Karachi/ Muslim League)

    MahmoodHaroon (Karachi/Muslim League)

    Mrs. G. Allana (Karachi/Muslim League)

    Makhdoom Ali Muhammad (KhoorWah/ Muslim League)

    MirzaAfzalBaig (TandoThoro/ Muslim League)

    Mir MianKhudaBux Talpur (TandoBago/ Muslim League)

    MianNabhooro (Hala Old/ Muslim League)

    Mir Hussain Bux Talpur (Tando Muhammad Khan/ Muslim League)

    Mir Ali Ahmad Khan (Tando Mir Mahmoodani/ Muslim League)

    Mir Qaim Khan (Tando Jam/

    Muhammad ParyalPanhwar (TandoWali Muhammad/ Muslim League)

    MakhdoomMuhamoodBhatti (Hala Old/ Muslim League)

    Makhdoom Allah Obhayo (Hala/ Muslim League)

    Muhammad HashimMarri (District Tharparkar/ Muslim League)

    Muhammad Aslam (Hyderabad/ Muslim League)

    Muhammad Abdul-u-Latif Gandhi (District Tharparkar/ Muslim League)

    Moulana Haji Ahmad (Hala Old/ Muslim League)

    Makhdoom Muhammad Ibrahim (KhoorWah/ Muslim League)

     

    Mir Hussain Talpur (TandoBago/ Muslim League)

     

    N

     

    Nawab Ghulam Hussain Khan (Tajpur/ Muslim League)

    NawabKhair Muhammad Khan (Tajpur/ Muslim League)
    Najaf Ali Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Nawab Ghabi Khan Chandio (Kamber/ Sindh Muhammadan Association) 

    N. R. Malkani (Congress)
    N. Vyas (Karachi /Congress)
    Nand Gidwani (Congress)
    Nanikram V. Thadhani (Congress)
    Naraindas (Sukkur / Congress)
    Naraindas Anandji (Karachi/ Congress)
    Naraindas Bechar (Karachi/ Congress)
    Narain Chainram (Karachi/ Congress)
    Narain Hiranand Advani (Congress)
    Naraindas Jagtiani (Hyderabad/ Congress)
    Naraindas Khushiram Wadhwani (Sukkur/ Congress)
    Naraindas Malkani (Hyderaba/ Congress d)
    Naraindas P. Sodha (Karachi/ Congress)
    Naraindas Sipahimalani (Karachi/ Congress)
    Naraindas Teckchand (Karachi/ Congress)
    Naraindas Vensimal (Hyderabad/ Congress)
    Narayan Balchand Butani (Congress)
    Narsimal (Editor “Sujagi” – Sukkur/ Congress)
    Narsinglal (Karachi/ Congress)
    Narsinglal Dhamanmal (Hyderabad/ Congress)
    Narsinglal Dhamanmal (Congress)
    Nasinglal (Karachi/ Congress)
    Nihalchand (Sukkur/ Congress)
    Nihalchand Himatsinghani (Karachi/ Congress)
    Nihaldas (Karachi/ Congress)
    Nirmal Jevtani (Hyderabad/ Congress)
    Nirmala Lalvani (Karachi/ Congress)
    Nawab Mahrab Khan Bughti (Sindh Muhammadan Association)
    Noor Muhammad Lakhair (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 

    Nabi BakhshIllahi Bakhsh Khan Bhutto (Muslim Leauge)

    Nabi Bux (Khilafat Committee)

    Nabi Bux Baloch (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Nabi Bux Khan Bhutto (Muslim League/ District Larkana)

    Nabi Bux Sheikh (Khaksar/ District Larkana)

    Nabi Bux Sheikh (Muslim League/ District Larkana)

    Nabi Bux Tunio (Muslim League/ District Larkana)

    Nadero Haji Abdul Wahid  (Muslim League)                                                                                       

    Naimatullah (Khilafat Committee)

    Naimatullah (Sukkur/ Muslim League)

    Naimatullah (Sukkur/Muslim League)

    Naiz Ali (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Loharan Larakana),

    Narain R. Malkani (Congress)

    Naraindas Anandji Bechar (Congress)

    Naraindas Vensimal  (Hyderabad/ Congress)

     Naraindas Vensimal; Shewaram (Hyderabad/ Congress)

    Naseer Muhammad (KHAKSAR TAHRIK /Tando Mir Muhammad),

    Naseer Muhammad Khan Nizmani (KHAKSAR TAHRIK Salar Ameer Sindh/?),

    Nawab Ahmed Ali Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nawb Hussain Ali Khan Jamesabad),

    Nawab Ghulam Hussain Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Post Bobi),

    Nawab Haji Amir Ali Tharo Khan Lahori (Muslim Leauge)

    Nawab Haji Jam Jan Muhammad (Muslim League)               

    Nawab Khan (Karachi/Muslim League)

    Nawab Makhdum Murid Hussain (Muslim League)

    Nawab of Bughti (Muslim League)

     Nawab Qanbar Ali Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Quria Nawab Hyder Khan Post Bobi),

    Nawab uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Saddar Bazar Sharqi no 1 Karachi),

     Nawaz Ali. (Muslim League)         

    Nazar Muhammad Mahessar (Muslim League/ District Larkana)

    Nazi Fazlullah (Muslim League)

    Nazi Fazlullah (Muslim League)

    Newandram Vishandas (Congress)

    NewandramVishindas (Congress)

    Niaz Ali (Khaksar/ District Larkana)

     Nichaldas Chatomal Vazirani (Congress)

    Nihchaldas C. Vazirani (Congress)    

     Nizam uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Nizar Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 588/Shahdadpur).

    Noor Mahomd (Muslim League)

    Noor Mahomed Jagtiani (Muslim League)

    Noor Mahomed Pirbnoy (Muslim League)

    Noor Mohammad Khan Bijarani (Muslim Leauge)   

    Noor Mohammad Shah Murad Ali Shah, Syed (Muslim Leauge)

    Noor Muhammad (Khilafat Committee)

    Noor Muhammad Ansari (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Paat),

    Noor Muhammad Ansari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Paat),

    Noor Muhammad Chandio (Muslim League/ District Larkana)

    Noor Muhammad Kalhoro (Muslim League/ District Larkana)

    Noor Muhammad Wakil (Muslim League)

    Nur Mohammad Shah Murad Ali (Muslim Leauge)

    Nur Mohammad Sher Mohammad Bijarani (Muslim Leauge)

    NabiBux Khan Bhutto (Larkano/Muslim League)

    Naseer Muhammad Nizamani (Hyderabad/League)

    Nek Muhammad Silawato (Hyderabad/Muslim League)

    NabiBux Shah (Saeedabad/ Muslim League)

    NawabMahir Ali (Tajpur/Muslim League)

     

     

    O

    Omparkash Chetandev (Hyderabad/ Congress)
    Odharji Sejpal (Karachi/ Congress)
    Oasto Bhudo Kunbar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pehnjo Post Badin).

    Omperkash Chentadev; (Hyderabad/ Congress)

    Osman Mustikhan (Muslim League)

    Osto Abdullah Jecababad (Muslim League)

     

    P

    Pir Bux Khan (Vice-President Sind Azad Party/ Chak, Jacobabad)

    President: Akhund Abdul Wahid (Sindh Azad Party/ Nawabshah)
    Pir Amir Asadullah Shah Rashdi (Sindh Muhammadan Association) 
    Pir Bakadar Shah (Matiari/ Sindh Muhammadan Association) 
    Pir Bux Kartio (Sindh Muhammadan Association)
    Pir Bux Mian Mahmood (Sindh Muhammadan Association)
    Pir Rasool Bux Shah (Sindh Muhammadan Association)

    Pir Abdul Nabi (Bukera/ Muslim League)

    Pir Hussain Jan (Muslim League)

    Pir Ismail Jan (Dengan/ Muslim League)

    Pir Syed Baqadar Shah (Matiari/ Muslim League)

    PirBhalidinoNoorai (Tando Muhammad Khan/ Muslim League)

    PirFatih Muhammad (Nasrpur/ Muslim League)

    PirKhadim  Hussain Shah (Nasrpur/ Muslim League)

    PirMianMasoom (District Nawabshah/ Muslim League)

    Piro Muhammad Ansari (Hala/ Muslim League)

    PirZiauddin Shah (Saadabad/ Muslim League)

    P. S. Shahani (Karachi/ Congress)
    Pahlaj Bijasingh Advani(Congress)
    Pandit Develat Kundaram (Hyderabad/ Congress)
    Pandit Doulatramani (Dadu / Congress)
    Pandit Sindheshwar Totaram (Karachi/ Congress)
    Pandit Totaram (Karachi/ Congress)
    Paromal Kewalramani (Karachi/ Congress)
    Parmanand Hardasmal Karamchandani (Dadu/ Congress)
    Parpati Lalvani (Karachi/ Congress)
    Parsram Tahilramani(Congress)
    Parsram Rupchand Wadhwani (Jacobabad/ Congress)
    Parsram Tahilramani (Karachi/ Congress)
    Parsram Tahilramani (Congress)
    Parsram Tolaram Balvnani (Hyderabad/ Congress)
    Partab Dialdas Nanwani (Hyderabad/ Congress)
    Partab Deyaldas Nanvani (Hyderabad/ Congress)
    Parvati Gidwani (Karachi/ Congress)
    Pessumal (Nawab Shah/ Congress)
    Pessumal Udharam Bakhru (Rohri/ Congress)
    Pirbhdas (Sukkur/ Congress)
    Pirbhdas Birahamchari (Naushoro Feroz/ Congress)
    Poona Bhai Mamaiya (Karachi/ Congress)
    Principal S.C Shahani (Karachi/ Congress)
    Pritamdas (Kotri/ Congress)
    Prof. Ghanshyam Jethanand (Hyderabad/ Congress)
    Prof. Ghanshyam (Congress)
    Prof. Jitandarlal (Karachi/ Congress)
    Prof. Shamdas Vaswani (Congress)
    Prof. Wasvani (Hyderabad/ Congress)

    Pandit Develat Kundaram(Hyderabad/ Congress)

    Parail S/o Bhudo Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tharo Shah),

    ParsramVishinsingTahilramani (Congress)

    Partabrai Kasukhdas (Congress)

    Partabrai Khaisukhdas  (Congress)

    PartabraiKhaisukhdas (Congress)

    Peer Ghulam Murtaza (Karachi/Muslim League)

    Peroz Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Pir Abdul Sattar (Khilafat Committee)

    Pir Abdul Sattar (Khilafat Committee)

    Pir Abdullah Shah (Khilafat Committee)

    Pir Abdullah Shah Rashdi (Khilafat Committee)

    Pir Ali Anwar Shah (Khilafat Committee)

    Pir Ali Anwar Shah (Khilafat Committee)

    Pir Ali Anwar Shah Rashdi (Muslim League)

    Pir Ali Anwar Shah (Muslim League)                                                                  

    Pir Ali Muhammad Shah Rashidi (Muslim League/ District Larkana)

    Pir Ali Shah Bhawan Shah (Muslim Leauge)

    Pir Ali Shah(Muslim Leauge)

    Pir Allah Dino Rashidi (Muslim League/ District Larkana)

    Pir Anwar Shah Rashidi (Khilafat/ District Larkana)

    Pir Bakadar Shah (Muslim Leauge)

    Pir Bakadarshah Zamindar & President Watiari Municipality (Muslim League)

    Pir Baqadar Shah (Muslim League)

    Pir Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Kotri),

    Pir Bux Khuhawar (Muslim League/ District Larkana)

    Pir Elahi Bux, (KHAKSAR TAHRIK)

    Pir Ghulam Ali Shah (Khilafat Committee)

    Pir Ghulam Haider Shah Sahibdino Shah (Muslim Leauge)

    Pir Ghulam Hyder shah (Muslim League)

    Pir Ghulam Hyder Shah  (Muslim League) 

    Pir Ghulam Hyder Shah  (Muslim League)                                                                                     

    Pir Ghulam Hyder Shah  Karachi Dist (Muslim League)

    Pir Ghulam Mujadad (Khilafat Committee)

    Pir Ghulam Mujadad (Khilafat Committee)

    Pir Ghulam Mujadad (Khilafat Committee)

    Pir Ghulam Mujadid (Khilafat Committee)

    Pir Ghulam Mujadid (Muslim League)

    Pir Ghulam Mujadid Sirhindi (Hyderabad/Muslim League)

    Pir Ghulam Mujadid( President  Sindh Azad Party/  Hyderabad)

    Pir Illahi Bux (Muslim League)

    Pir Illahi Bux Nawaz Ali (Khilafat/Muslim Leauge)

    Pir Illahi Bux, Revenue Minister Sindh. (Muslim League)

    Pir Imam Shah of Jhando (Khilafat Committee)

    Pir Imam Uddin Shah (Khilafat Committee)

    Pir Juman Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar Aala/ Suman Shah),

    Pir Mahomed (Muslim League)

    Pir Mohmmed Masoom (Muslim League)                                                                                       

    Pir Muhammad Baquar (Khilafat Committee)

    Pir Muhammad Chandio (Muslim League/ District Larkana)

    Pir Muhammad Munir Shah (Khilafat/ District Larkana)

    Pir Muhammad Munir Shah (Khilafat/ District Larkana)

    Pir Qurban Ali ShahGhulam Rasool Jatoi (Muslim League)

    Pir Rasool Bakhsh (Muslim League)

    Pir Rasul Bus Shah (Muslim League)

    Pir Rasul Bus Shah (Muslim League)

    Pir rasul bux shah. (Muslim League)

    Pir rasul bux shah. (Muslim League)

    Pir Sadar uddin Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar Ala/Nawabshah),

    Pir Shamsuddin Khan    (Muslim League)                                                                                    

    Pir Syed Amir Shah (Khilafat Committee)

    Pir Syed Shah Doran (Khilafat Committee)

    Pir Syed Turab Ali Shah (Khilafat Committee)

    Pir Syed Turab Ali Shah (Khilafat Committee)

    Pir Syed Turab Ali Shah (Khilafat Committee)

    Pir Turab Ali Shah Rashidi (Khilafat/ District Larkana)

    Pir Usman Shah Rashdi(Sindh Muhammadan Association) 
    PirGghulamMujadid (Khilafat Committee)

    PirIllahi Bux (Khilafat Committee)

    PirShahibuddin Shah (Khilafat Committee)

    Pirzada Muhammad Ibrahim (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    President; Honb.G.H.Bhurgri

    Prof Shawdas Vaswani (Congress)

    Prof. Ghanshamdas (Hyderabad/ Congress))

    Prof. Ghanshyam jethanand (Hyderabad/ Congress)

    Prof. Jawaharmal Totiram (Home Rule League)

    Prof. N.R. Malkani (Congress)

    Prof. Vaswani(Hyderabad/ Congress)

    Prof. Vaswani; Prof. (Hyderabad/ Congress)

    Profesor Imran Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Eid Gaah no 1 Karachi).

    Punaya (Karachi/ Congress)
    Purdar Nisham (Congress)

    PirIllahiBux (Dadu/Member Central Khilafat Committee)
    Shaikh abdul Majeed Sindhi (Karachi/ Khilafat Committee)
    Pir Ali Anwar Shah (Larkano/ Khilafat Committee)
    Pir Muhammad Umar Jan (Hyderabad/ Khilafat Committee)

    Post Tando Muhammad Khan),

    Pir Muhammad Ali Jan (Tharparkar/ Khilafat Committee)
    Pir Abdul Jabbar Shah (Jacobabad/ Khilafat Committee)
    PirTurab Ali Shah (Kambar/ Khilafat Committee)
    Pir Zia-ul-Haq (Shikarpur/ Khilafat Committee)
    Pir Agha Muhammad Ismail Jan (Tikhar/ Khilafat Committee)
    Pir Zia-u-ddin Shah Rashdi (PirJhando/ Khilafat Committee)
    Pir Abdul Sattar Jan Sarhandi (Tikhar/ Khilafat Committee)
    PirAhsanullahRashdi (PirJhando/ Khilafat Committee)

    PirImamuddinRashdi (Thullah/Bakrani/ Khilafat Committee)
    PirRushudullah Shah Rashdi (PirJhando/ Khilafat Committee) 

     

    Qabool Khan Zamendaar (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karam Ali Chandio/Tando Bago),

    Qadir Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Second Family Quarter Jacababad),

    Qadir Bux Tunio (Muslim League/ District Larkana)

    Qaim Shah Lakyari (Muslim League)

    Qasim Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Qazai Gul Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Karam Ali Laghari Jhado),

    Qazi Abdul Ghaffar (Hari/ District Larkana)

    Qazi Abdul Rehman (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hala),

    Qazi Ali Akbar, (KHAKSAR TAHRIK)

    Qazi Azizullah Hakro (Khilafat/ District Larkana)

    Qazi Faxlullah (Vice Presedent/Muslim League)

    Qazi Fazlullah (Muslim League/ District Larkana)

    Qazi Ghulam Murtaza (KHAKSAR TAHRIK Salar/Achi Masjid),

    Qazi Ghulam Murtaza urf Koral Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Achi Maseet Tahroo Shah),

    Qazi Hussain Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Doronaro),

    Qazi Khan Muhammad (Muslim League/ District Larkana)

    Qazi Muhammad Akbar (Muslim League)

    Qazi Muhammad Bux (KHAKSAR TAHRIK? /?)

    Qazi Muhammad Qasim (Khilafat/ District Larkana)

    Qazi Muhammad Yousif (KHAKSAR TAHRIK Worker/James abad),

     Qazi Nisar Ahmed (Muslim League/ District Larkana)

    Qurban Ali Buriro (Muslim League/ District Larkana)

    Qurban Ali Shah (Muslim League/ District Larkana)

    Qazi Ghulam Umar Arijo (Khair Muhammad Arijo/ Khilafat Committee)

    Qazi Muhammad Akbar (Hyderabad/ Muslim League

    Qazi Noor Muhammad (District Tharparkar/Muslim League)

     

    R

    R.B Motwani (Congress)

    R.K.Sidhwa (Congress)

    R.S. Gokaldas Mewaldas (Congress)

    R.Wadhwani. (Muslim League)

    Rab dino Hadyat ullah Jokhio (KHAKSAR TAHRIK Worker/Paat),

    Raeed Muhammad Hassan Khan Mari (Khaksar Tahrik Worker/Goth Mir Hassan Mari Tando Adam),

    Raees  Ahmed Ali Khan  Agani (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Agani Larkana),

    Raees Abdul Karim Nizamani (KHAKSAR TAHRIK Worker/Nae Nizamani),

    Raees Ahmed Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dighal Post Tando Wasomal),

    Raees Feroz Khan Khuhawar ((Muslim League/ District Larkana)

    Raees Khair Muhammad Chandio (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Raees Mola Bux Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Shaun Rind Ditharo),

    Raees Muhammad Sadiq Khan Mari (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Mir Hasan Mari Tando Adam),

     Raees Noor Muhammad Khan Bohar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Bhedami Post Badin),

    Raees Qadeer Khan Chandio (Muslim League/ District Larkana)

    Raees Soomar Khan Laghari (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Lal Khan Laghari Ditharo),

    Raheem (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Raheem (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punhoon Khan Chandio),

    Raheem Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Rahim Bakhsh Allah Bakhsh Soomro (Muslim Leauge)

    Rahim Bakhsh Soomro (Muslim Leauge)

    Rahimtullah G.Chagla

    Rahmatullah Hulio (Muslim League/ District Larkana)

    Rais Ali Gohar Khan Haji Khan Mahar (Muslim Leauge)

    Rais Ali Gohar Khan Mahar (Muslim Leauge)

    Rais Ali Muhammad Mari

    Rais Allahdad Khan (Tunio/ Larkano/Muslim League)

     Rais Fareed Khan Jatoi (Larkano/Muslim League)

     Rais Ghallam Hussain Shaikh (Kambar/Muslim League)

    Rais Ghulam Muhammad Burguri (Muslim League)

    Rais Ghulam Mustafa Bhurgari (Muslim League)

    Rais Ghulam Mustafa Bhurgari (Muslim League)

    Rais Ghulam Mustafa Bhurghari Hyderabad  (Muslim League)

    Rais Ghulam Mustafa Khan Bhurgari  Hirabad. (Muslim League)

    Rais Ghulam Rasool Magsi (Sobho Magsi/ Muslim League)

     Rais Ghulam Sidique Khan (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Rais Haji Dirya Khan (Larkano/Muslim League)

    Rais Haji Mithal Lakho (Lakha/ Muslim League)

    Rais Hassan Ali Khan Asran (Larkano/Muslim League)

    Rais Jado Khan (Nando/ Muslim League)

     Rais Jan Muhammad Chandio (Larkano/Muslim League)

    Rais Jan Muhammad Sarhadi (Khilafat Committee)

     Rais Karim Bux (Mehboob Tunio/Muslim League)

    Rais Khan Mohammed Khan (Muslim League)

    Rais Muhammad Ali Khan Khuhawar (Larkano/Muslim League)

    Rais Muhammad Bux Khehro (Malak Taluka Moro/ Muslim League)

    Rais Muhammad Yaqoob (Lakha/ Muslim League)

    Rais Muthal Khan Shaikh (Kambar/Muslim League)

    Rais Najam Aldin Khan (Muslim League)

    Rais Najamuddin (Muslim League)

    Rais Pir Buksh Khan Khuhawar (Larkano/Muslim League)

    Rais Rasool Bux Unner M. L. A. (Muslim League)

     Rais Rasul Bakhsh Khan Uner. (Muslim League)

    Rais Ziaudidn Ahmed (Mehar/ Muslim League)

    RaisNajamuddin (Khilafat Committee)

    Rajib Ali (Muslim League/ District Larkana)

    Ramzan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

    Ramzan Neroti Tando Muhammad Khan),

    Ramzan Oladi. (Karachi/Muslim League)

    Rano (KHAKSAR TAHRIK Worker/Punahoon Khan Chandio),

     Rano Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Ranwar (Khilafat Committee)

    Rasool Bux (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Brahmani),

    Rasool Bux (Khilafat/ District Larkana)

    Rasool Bux Khan Unar (Muslim Leauge)

    Rayet Hussain (KHAKSAR TAHRIK Salar/Bazar Sharqi no 1 Karachi),

    Razzaq dino (KHAKSAR TAHRIK Salar Mullah/Bhugdadi Karachi).

    Razzaq Dino (KHAKSAR TAHRIK Salar/Larkana),

    Razziq Dino (Khaksar/ District Larkana)

    Reham Ali Khan Palee (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Rewachand (Home Rule League)

    Rewachand Vassandas (Home Rule League)

    Rias Jan Muhammad Junejo (Khilafat Committee)

    Rind Sano (Khilafat Committee)

    Roshan Ali Lohar (Khaksar/ District Larkana)

    Rais Ariz Muhammad (Vice-President  Sind Azad Party village Allahabad Dakhan, taluka Dadu)

    Rafiuddin Sarhandi (Sindh Muhammadan Association)
    Rais Ghulam Muhammad bhugri (Dengan/ Sindh Muhammadan Association) 
    Rais Kadir Bux Jatio (Sindh Muhammadan Association)
    Rais Najamuddin (Sindh Muhammadan Association)
    R.B. Diwan Mansingh Bhambhani (Pad eidin/ Congress)
    R. B Hiranand Khemsingh (Congress)
    R.B Motwani (Karachi / Larkana/ Congress)
    R.B Naraindas (Karachi/ Congress)
    R.B Pritamdas Shewaram (Hyderabad/ Congress)
    R.B Shivratan Mohratta (Karachi/ Congress)
    R.B Shewaram Dewanmal (Karachi/ Congress)
    R. B. Tharomal Bilaram Shivdasani (Nawabshah/ Congress)
    R.B Tharumal Bilaram (Nawab Shah/ Congress)
    R.K Sindhu ( Karachi/ Congress)
    R.K Sindhwa (Congress)
    R. K. Sidhva (Karachi/ Congress)
    Radha Kishan (Jacobabad/ Congress)
    Radho Lekhraj (Karachi/ Congress)
    Rais Ali Muhammad Mari (Berani)
    Rais Ghulam Muhammad Bhurgri (Dengan)
    Ram Bhagwandas Motwani (Congress)
    Ram Bhojraj Motwani (Larkano/ Congress)
    Ramchand (Shikarpur/ Congress)
    Ramchand (Jacobabad/ Congress )
    Ramchand (Shikarpur/ Congress)
    Ramchand Bachani (Tando Allahyar/ Congress)
    Ramdas Lakhani Ramchand Motwani ( Larkana/ Congress)
    Ramchand Paromal (Hyderabad/ Congress)
    Ramchand Parumal Mirchandani(Congress)
    Ramchand Sadarangani (Karachi/ Congress)
    Ramkishin Khemchand Reejhsingani (Larkano/ Congress)
    Ravji K. Ganatra (Karachi/ Congress)
    Rejhomal Agnani (Karachi/ Congress)
    Rejhomal Thadhani (Larkano/ Congress)
    Rejhumal ( Larkana/ Congress)
    Rewachand Naraindas (Karachi/ Congress)
    Rewachand Vassanmal Thadhani (Karachi/ Congress)
    Rijhomal Kundansingh Lahori (Larkano/ Congress)
    Rijhoomal Esardas Thadhani (Congress)
    Rijhomal Waparimal (Nawabshah/ Congress)
    Rochiram (Mirpurkhas/ Congress)
    Rochiram Advani (Hyderabad/ Congress)
    Rochiram Moriomal (Congress)
    Roopchand Belaram Shivdasani (Congress)
    Roopchand L. Asarpoto (Congress)
    Rupchand Bhagnori (Karachi/ Congress)
    RustomjiKhurshedjiSidhwa (Congress)        

     

    S

    Seth Muhammad Usman ( Secretary Sind Azad Party/ Bathoro)
    Seth Muhammad Hussain (Treasurer Sind Azad Party/ Bathoro)

    Syed Juman Shah (President Sindh Azad Party/ Daud Mahesar near Mahar)

    Sirai Mian Muhammad Hassan (Vice-President Sindh Azad Party/ village Siyal near Dadu)
    Shamis-ul-din (Secretary
    Sindh Azad Party/ Jacobabad)

    Sabir Ali Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Saifuddin khan Pathan (Sindh Muhammadan Association)
    Sardar Wahid Bux Bhutto (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Serai Kaim Khan Karmani (Sindh Muhammadan Association)
    Serai Sher Muhammad Kanasiro (Sindh Muhammadan Association)
    Seth Abdul Rahim Salim Muhammad (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Ahmed-u-ddin (larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Alibhai Karimji (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Faiz Muhammad Fatih Ali (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Ghulam Hussain Chagla (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Haji Abdul Majid (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Haji Abdul Shakoor (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Haji Abdul Wahid (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Haji haroon Abdullah (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Hussain Bhai Bundukwala (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Khudadad Surhio (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Muhammad Jaffar Khowjo(Sindh Muhammadan Association) 
    Seth Noor Muhammad Pirbhai (Sindh Muhammadan Association)
    Seth Yusuf Ali Ali Bhai (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Shah Muhammad Lahori (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Shahnawaz khan Dhakhan (Dhakhan/ Sindh Muhammadan Association) 
    Shaikh Abdul Majid Sindhi (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Shaikh Karim Bux (Sindh Muhammadan Association)
    Shaikh Muhammad Ismail (Sindh Muhammadan Association)
    Shamisuddin “Bulbil”(Mehar/ Sindh Muhammadan Association) 
    Sher Muhammad khan Bijarani (Sindh Muhammadan Association)
    Sirai Gohar Khan Ibrahim (Sindh Muhammadan Association)
    Sirai Pir Bux Khuhawar (Shahdadkot/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Ali Asghar Shah (Tikhar/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Ghulam Nabi Shah (Tharparkar/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Haji Abdul Rahim Shah (Sujawal/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Hassan Ali Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Syed Jamal-u-ddin Bukhari (Karachi/larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Mahmood Shah Ghazi (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Mian Jewan shah (Dadu/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Miran Muhammad Shah (Hyderabad/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Muhammad Hashim Shah(Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Muhammad Kamil Shah (Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Shahnawaz Shah (Thatta/ Sindh Muhammadan Association) 
    Syed Wali Muhammad Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Syrd Karam Ali Shah (Sindh Muhammadan Association)
    Syed Sabir Ali Shah (Thatta/ Sindh Muhammadan Association) 
    Sachanand (Shikarpur/ Congress)
    Sachanand (Nawabshah/ Congress)
    Sachanand (Nawabshah/ Congress)
    Sadho Hiranand (Hyderabad/ Congress)
    Sadhu Vaswani (Karachi/ Congress)
    Sadoromal (Garhiyaseen/ Congress)
    Sahibsingh Tegsingh Advani (Sukkur/ Congress)
    Santdas (Hyderabad / Congress)
    Santdas Ailmal (Larkano/ Congress)
    Santdas Mangharam Kamlani (Hyderabad/ Congress)
    Santdas Pleader (Hyderabad/ Congress)
    Santsingh Hukumatsingh (Hyderabad/ Congress)
    Santsingh Shahani (Hyderabad/ Congress)
    Sardar Santsingh (Hyderabad/ Congress)
    Saraswati Devi (Karachi/ Congress)
    Satramdas Sakhawatrai Tolani (Congress)
    Satramdas Totani(Congress)
    Seth Chainrai (Shikarpur/ Congress)
    Seth Chainrai Virbhandas (Karachi/ Congress)
    Seth Chanomal (Shikarpur/ Congress)
    Seth Chelasingh (Sukkur/ Congress)
    Seth Choithram (Sukkur/ Congress)
    Seth Girdharidas (Sukkur/ Congress)
    Seth Gobindsingh Hassansingh (Karachi/ Congress)
    Seth Haji Abdul Sattar (Karachi)
    Seth Harchandrai Vishindas (Karachi/ Congress)
    Seth Haridas (Karachi / Congress)
    Seth Issardas Varanmal (Congress)
    Seth Lalumal (Karachi/ Congress)
    Seth Lundasingh (Shikarpur/ Congress)
    Seth Madandas Mendo(Congress)
    Seth Ratanchand V Jumani(Congress)
    Seth Sitaldas (Congress)
    Seth Sobhraj (Shikarpur/ Congress)
    Seth Sobhraj Chetumal (Karachi/ Congress)
    Seth Sobhraj Valecha (Shikarpur / Congress)
    Seth Sukhdev (Karachi/ Congress)
    Seth Vishindas Nihalchand (Congress)
    Seth Wakumal Rewachand (Dadu/ Congress)
    Shafi Muhammad (Jacobabad Congress)
    Sheikh Abdul Majeed Sindhi (Karachi)
    Shewanand (Nawabshah/ Congress)
    Shewanand Shokiram (Tharo Shah/ Congress)
    Shewaram Bhatia (Hyderabad/ Congress)
    Shewaram Dewanmal (Karachi/ Congress)
    Shewaram Tilokchand (Bharia/ Congress)
    Shivaldas Lekhraj Ahuja (Shikarpur/ Congress)
    Shivram Chawan (Karachi/ Congress)
    Shri Govindas(Congress)
    Shri Kishinlal (Karachi/ Congress)
    Shri Kishandas H. Lula (Karachi/ Congress)
    Shrimati Ganga Devi (Shikarpur /Congress)
    Shrimati Sati Vaswani (Hyderabad/ Congress)
    Shivandas Kewalram Motwani (Larkano/ Congress)
    Shrimati Devi Hassomal (Hyderabad/ Congress)
    Shrimati Kalwanti (Karachi/ Congress)
    Siromal Israni (Larkana/ Congress)
    Sitaldas (Shikarpur/ Congress)
    Sobhraj Chetumal (Karachi/ Congress)
    Sobhraj Shewaram Devnani (Hyderabad/ Congress)
    Srichand Vishindas (Karachi / Manjho/ Congress)
    Sundardas Vakabdas (Sukkur/ Congress)
    Sundardas Valabhdas ( Karachi / Congress)
    Sunderabi Chawan (Karachi/ Congress)
    Surat J. Uttamsingh (Hyderabad/ Congress)
    Swami Govindanand (Congress)
    Swami Govindanand (Hyderabad/ Congress)
    Swami Govindanand (Sukkur/ Congress)
    Swami Govindaram (Sukkur/ Congress)
    Swami Kishinanand (Karachi/ Congress)
    Swami Lila Shah Mirabpur Chandio/ Congress)
    Swami Priyag Zhrti (Shikarpur/ Congress)
    Swami Shewanand (Naushoro Feroz/ Congress)
    S .B. Mir Allah Dad Khan Imam Bux Khan Talpur (Muslim Leauge)

    S.Abdullah. (Muslim League)

    S.B. Allahdad     (Muslim League)     

    S.B. Mir Hussain Bakhsh Khan Talpur  (Muslim Leauge)

    S.B.Sardar Kaiser Khan. (Muslim League)                                

    S.Haji Ghulam Mahomed Khuhavir (Muslim League)

    Sadar uddin Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Surhari),

    Sadikali Mossaji (Muslim League)

    Saeed  Ahmed Siddiqi (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Karachi),

    Saeed Khan Lashari (Muslim League/ District Larkana)

    Saeed Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Saeed Muhammad Khan Janbaz no 234 (KHAKSAR TAHRIK Salar Moalum/Karachi),

    Safder Ali Khuhawar (Muslim League/ District Larkana)

    Saffarali Haji Rahman (Muslim League)

    Sahib zada Abdul Sattar  Jan (Karachi/Muslim League)

    Sajan Faqir Chandio (Khilafat/ District Larkana)

    Salar Ahmed Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Sangi Post Tando Bago),

    Saleh Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Salar/Ban),

    Saleh Muhammad Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Saleh Muhammad Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Hangora),

    Sallah uddin (KHAKSAR TAHRIK Janbaz 736/ Pangrio),

    Salleh Mahomed Sidik Mistri (Karachi/Muslim League)

    Santdas Mangharam (Home Rule League)

     Santsing Hukumatsing; (Hyderabad/ Congress)

    Santsing Shahani(Hyderabad/ Congress)

    Sarai Ali Ghoher Klan Lahori(Muslim League)

    Saraie Jan Muhammad (Khilafat Committee)

    Sardar Ali Gohar Khan Haji Khan Mahar (Muslim Leauge)

    Sardar Bahadur Jan Muhammad (Muslim League)

    Sardar Imam Bux Khan Jatoi (Khilafat Committee)

    Sardar Kaisar Khan Bozdar (Muslim League)

    Sardar Kaisar Khan Bozdar (Muslim Leauge)

    Sardar Khan DilMurad Khan Khoso (Muslim Leauge)

    Sardar Khan Dilmurad Khan Khoso  (Muslim Leauge)

    Sardar Muhammad Yakoob(Sindh Muhammadan Association)

    Sardar Nab Bux Bhutto, M.L.A (Muslim League)

    Sardar Nabi Bux Bhutto (Muslim League)

    Sardar NabiBakhsh Bhutto (Muslim Leauge)

    Sardar Wahid Bux Bhutto (Muslim League/ District Larkana)

    Sarfraz Hussain (KHAKSAR TAHRIK Worker/Badin),

     Sarfraz Hussain Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Badin),

    Sataabo Shah (KHAKSAR TAHRIK Saan/Worker),

    Sati Vasvani; (Hyderabad/ Congress)

    Sawami KrishnanandSanyasi  Tharparkar (Congress)

    Sayed Ghulam Murtaza Shah. (Muslim League)                   

    Sayed Ghulam Nabi Shah. (Muslim League)

    Sayed Hashim Shah (Muslim League)

    Sayed Jalal Shah (Muslim League)

    Sayed Mahmud shah Ghazi (Karachi/Muslim League)

    Sayed Muhammad Ali Shah. (Muslim League)

    Sayed Nur Muhammad Shah. (Muslim League) 

    Sayed Qabool Muhammad Shah (Muslim League)

    Secretary: Rais Ghulam Siddique Khan (Sindh Azad Party/ Nawabshah)

    Secretary; A.M.Ahmad B.A (Muslim League)

    Seeth Shamas Uddin (KHAKSAR TAHRIK Worker/Dadu),

    Serai Pir Bux Khuhawar (Muslim League)

    Seth Abdul Ghani Khuwaja (Muslim League/ District Larkana)

    Seth Abdul Laitf Memon (Muslim League)                                                                                      

    Seth Abdul latif Memon. (Muslim League)

    Seth Abdul latif Memon. (Muslim League)

    Seth Abdullah Haroon (Khilafat Committee)

    Seth Adam Ali Yoosaf ali (Muslim League)

    Seth Ahmed Ali Yousaf Ali Rawalpindiwalla (Muslim League)

    Seth Ahmed Dada Adam soomar (Muslim League)

    Seth Ali Dino (KHAKSAR TAHRIK Worker/Badin),

    Seth Ali Dino Shah Khawaja (KHAKSAR TAHRIK Salar/Adara Badin),

    Seth Allah Bachyo  Memon (KHAKSAR TAHRIK Worker/Pangrio),

    Seth Allah Dino (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Seth Allah Dino Khawaja (KHAKSAR TAHRIK Salar/Talhar),

    Seth Alu Khimji (Karachi/Muslim League)

    Seth Aminuddin (Khilafat Committee)

    Seth Aminuddin (Khilafat Committee)

    Seth Aminuddin (Khilafat Committee)

    Seth Aminuddin (Khilafat Committee)

    Seth Aminuddind (Khilafat Committee)

    Seth Amin-ul-din (Khilafat Committee)

    Seth Amin-ul-din (Khilafat Committee)

    Seth Ammeeji Waliji. & Sons (Muslim League)

    Seth Essaji Ebrahimji & Sons (Muslim League)

    Seth Fida Hussain Shaikha (Karachi/Muslim League)

    Seth G.A.Chagla (Muslim League)

    Seth Ghulam Ali Chagla Karachi (Muslim League)

    Seth Ghulam H. Ghafoorbhoy (Karachi/Muslim League)

    Seth Ghulam Husain Ghafoorbhoy   (Muslim League)

    Seth Ghulam Hussain Lotia (Karachi/Muslim League)

    Seth Ghulam Hussain Noorbhoy Lotia (Muslim League)

    Seth Ghulo Khojo (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)
    Seth Haji Abdullah Haroon (Karachi /Khilafat Committee & Muslim League)
    Syed Asadullah (Tikhar/ Khilafat Committee)
    Syed Kambar Ali (Hyderabad/ Khilafat Committee)
    Shuja Muhammad (NausheroFeroz/ Khilafat Committee)
    Seth Abdul Sattar Adam (Sukkur/ Khilafat Committee)
    Syed Ali Akbar Shah (Mehar/ Khilafat Committee)
    Syed Asadullah Shah (Tikhar/ Khilafat Committee)
    Seth Haji Habib Haji Rihmatullah (Muslim League)

    Seth Haji Imam bux Chandoo (Muslim League)

    Seth Haji Nek Muhammad (Muslim League)

    Seth Haji Yousaf Haji Nabi Bux (Muslim League)

    Seth Haridas Lalji (Congress)

    Seth Husainbhoy Adamji (Muslim League)

    Seth Hussainbhoy Bandukwala (Karachi/Muslim League)

    Seth Ismail (Sukkur/ Muslim League)

    Seth IssardasVarindmal (Congress)

    Seth K. B. Allah bux gabole (Muslim League)

    Seth Khuda Bux (Muslim League/ District Larkana)

    Seth Khuda Dad Khan Surhio (Khilafat/ District Larkana)

    Seth M. B. Shaikh Adambhoy (Muslim League)

    Seth Mian Allah Bandu (Khilafat Committee)

    Seth Mir Muhammad Baloch (Khilafat Committee)

    Seth Mohd Abdul Latif Memon  (Muslim League)

    Seth Mohd Abdul Latif Memon (Muslim League)

    Seth Moosabhoy Karimji & sons (Muslim League)

    Seth Muhammad Ishak (Muslim League)

    Seth Muhammad Ismail & Co. (Muslim League)

    Seth Muhammad Siddique Punjabi (Dadu/ Muslim League)

    Seth Muhammad Siddique Sabir (KHAKSAR TAHRIK Worker/New Saeedabad),

    Seth Muhammad Soomar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Pangrio Post Khairpur Ganboo),

    Seth Muhammad Yousif (TandoJam/ Muslim League)

    Seth Noor Muhammad Memon (Tando Jam / Muslim League)

    Seth Shamsuddin (Dadu/ Muslim League)

    Seth Shamus uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Dadu City),

    Seth T. A. Mandvi Walla (Muslim League)

    Seth Tayabali Alibhoy (Muslim League)

    Seth Yousif Ali A. K. & Co. (Muslim League)

    Sh. Abdul Majid Sahed Karachi. (Muslim League)

    Shafi Muhammad Chang (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 589/ Hyderabad),

    Shafiqe ullah (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Karachi),

    Shah Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shah Amanullah (Khilafat Committee)

    Shah Baig (KHAKSAR TAHRIK Worker/Brahmani),

    Shah Jahanpurwall (Muslim League)

    Shah Muhammad Siyal (Khaksar/ District Larkana)

    Shah Nazar Hassan (Muslim Leauge) 

    Shahbuddin (Khilafat Committee)

    Shahdaza Muhammad Imam Shah (Khilafat Committee)

    Shahuddin (Khilafat Committee)

    Shahzada Abdullah janSarhadi (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Aziz  (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Aziz (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Aziz (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Aziz (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Gafoor(KHAKSAR TAHRIK Salar Adaara/Nawan Shar Larkana),

    Shaikh Abdul Haq (KHAKSAR TAHRIK Salar/Rohri),

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Khilafat Committee)

    Shaikh Abdul Majeed (Presided  Sindh Azad Party)

    Shaikh Abdul Majeed, (Member Executive Committee/ Sindh Azad Party)

    Shaikh Abdul Majid M.L.C. Karachi (Muslim League)

    Shaikh Abdul Majid. (Muslim League)                          

    Shaikh Abdul Qadir (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

     Shaikh Abdul Qadir (NaibSalar/Hyderabad),

    Shaikh Abdul Razak (Muslim League)

    Shaikh DhaniBux (Khilafat Committee)

    Shaikh Mahomed chous. (Muslim League)

    Shaikh Muhammad Abdullah (Muslim League)

    Shaikh Noor Ahmed (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 799/Hyderabad).

    Shaikh Noor Ahmed KHAKSAR TAHRIK (Worker/?),

    Shaikh Noor Muhammad (KHAKSAR TAHRIK Worker/?),

    Shaikh Noor Muhammad (Khilafat Committee

     Shamas Uddin (KHAKSAR TAHRIK Worker/Goth Rajo Khan Nizamani),

    Shamsuddin Khan A (Durrani) Pathan (Muslim Leauge)

    Shamsuddin Khan Barakzai (Muslim League)

    Shamsudin Memon (Tando Jam/ Muslim League)

    Shamus Uddin Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Pano Aqil),

    Shaukat Ali (Khilafat Committee)

    ShazadaPir Abdul Satar Khan (Khilafat Committee)

    ShazadaPir Abdul Satar Khan (Khilafat Committee)

    Sheikh Abdul Aziz (Muslim League)

    Sheikh Abdul Ghafoor (Khaksar/ District Larkana)

    Sheikh Abdul Hakim  (Muslim League)         

     Sheikh Abdul Hakim (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid  (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid ex office Secretary  (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid ex office Secretary (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid M.L.A General Secretary   (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid M.L.A. (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid Sahib (Muslim League)                                          

    Sheikh Abdul Majid Secretary (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid Sindhi (Muslim League)

    Sheikh Abdul Majid (Muslim League)                                                                  

    Sheikh Abdul Majid. (Muslim League)                                 

    Sheikh Abdul Qadir (Muslim League/ District Larkana)

    Sheikh Abdul Qadir (Muslim League/ District Larkana)

    Sheikh Abdul Razzak (Muslim League/ District Larkana)

    Sheikh Nur Ahmed C/o Babu Jaladin Saddar Bazar Hyderabad Sind. (Muslim League)

    Sheikh Nur Ahmed  Hyderabad (Muslim League)

    Sheikh Wajid Ali Khan Advocate Shikarpur  (Muslim League)

    Sheikh Wajid Ali Sukkur (Muslim League)

    Sher Muhammad (Muslim League/ District Larkana)

    Sher Muhammad Abro (Larkano/Muslim League)

    Sher Muhammad Tunio (Muslim League/ District Larkana)

    Sher Muhammad Tunio ,(Muslim League/ District Larkana)

    Shewaram Bhatia (Hyderabad/ Congress)

    Shrikrishandas Lala (Home Rule League)

    Shrimati Devi Hasomal (Hyderabad/ Congress)

    Shrimati Ganga Devi (Shikarpur/Congress)

    Shrinsiti sati Vaswani (Hyderabad/ Congress)

    Shukar Khan (Salar/First Family Quarter Jacababad),

    Sir Ghulam Husain Hidayatullah (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussain Hidayatullah  (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussain Hidayatullah  (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussain Hidayatullah (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussain Hidayatullah (Muslim Leauge)

    Sir Ghulam Hussain Hidayatullah Treasurer  (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussain RihamtullahTreasurer. (Muslim League)

    Sir Ghulam Hussian Hidayatullah (Muslim League)

    Sir Ghulam nabi khan of Jecababdd (Muslim League)

    Sir Gulam Hussain Hidayutullah. (Muslim League)

    Sir Gulam Hussain Hidayutullah. (Muslim League)

    Sir Haji Abdullah Haroon  (Muslim League)                     

    Sir Haji Abdullah Haroon ex office President  (Muslim League)

    Sir Haji Abdullah Haroon ex office President  (Muslim League)

    Sir Haji Abdullah Haroon ex office president (Muslim League)

    Sir Haji Abdullah Haroon President (Muslim League)

    Sir Haji Abdullah Haroon (Muslim League)

    Sir Shah Nawaz Bhutto KT. (Muslim League)

    Sir Shah Nawaz Khan Bhutto (Khaksar/ District Larkana)

    Sir Shahnawaz Bhutto (Sindh Muhammadan Association/ Sindh United Party)

    Sir  Haji Abdullah Haroon M.L.A President

    Sirai Allah Dino Siyal (Khilafat/ District Larkana)

    Sirai Eidan Khan (Muslim League/ District Larkana)

    Sirai Ghulam Qadir (Muslim League/ District Larkana)

    Sirai Ghulam Qadir (Muslim League/ District Larkana)

    Sirai Kouro Khan (Muslim League/ District Larkana)

    Sirai Muhammad Khan Gopang (Khilafat)

    Sirai Shah Muhammad Lahori (Muslim League/ District Larkana)

    SiraieAmrati (Khilafat Committee)

    Siraj uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyderabad),

    Sirdar Dayasing (Hyderabad/ Congress)

    Sirdar Nabi Bux Bhotto (Muslim League)

    Sirdar Santsing(Hyderabad/ Congress)

    SiroomalVishandas (Congress)          

    SiroomalVishandas (Congress)

    Sirumal Kirpaldas (Congress)

    Sirumal Kirpaldas (Congress)

    Sitaldas Perumal (Congress)

    Sohrab Khan (Muslim League/ District Larkana)

    Soofi Muhammad uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Tablegh Dighari),

    Soofi Wagan (Khaksar/ District Larkana)

    Soomar Shah Muhammad (Khilafat/ District Larkana)

    Subhan Khan (Khilafat/ District Larkana)

    Suleman Atta Muhammad Baloch (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Suleman Khan Bhurgri (KHAKSAR TAHRIK Salar/Deh Chandhal Pathoro),

    Sultan Abdul Wahid (Khilafat Committee)

    Sultan Muhammad Khan (Muslim League/ District Larkana)

    Sunderdas Valabdas(Larkana/Congress)

     Surat J. Himath lal; (Hyderabad/ Congress)

    Surat J. Uttam Sing (Hyderabad/ Congress)

    Swami Govindanandj (Congress)

    Swami Krishanand (Congress)

    Swami Krishnanad (Congress)

    Swami Krishnanand (Congress)

    Swami KrishnanandSanyasi (Congress)

    Syed (Khilafat Committee)

    Syed Abdul Hakeem Shah (Khilafat Committee)

    Syed Abdul Haque (Khilafat Committee)

     Syed Abdul Nabi Shah (Muslim League)

    Syed Abdul Razzaq (KHAKSAR TAHRIK Worker/Karachi),

    Syed Abdul Razzaq Shah Bahdur (KHAKSAR TAHRIK Salar/Karachi Rakhsati),

    Syed Abdullah Shah (Khilafat Committee)

    Syed Ahmed Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Gonero Jhado),

    Syed Ahmed Shah(KHAKSAR TAHRIK Salar/Hyder Garh Post Jhado),

    Syed Ali Akbar (Muslim Leauge)

    Syed Ali Akbar Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Branch road Sukkur),

    Syed Ali Akbar Shah (Khilafat Committee)

    Syed Ali Akbar Shah (Muslim League)

    Syed Ali Asghar Shah (Khilafat Committee)

    Syed Ali Mohammed Rashdi (Muslim League)

    Syed Ali Mohammed Rashdi (Muslim League)

    Syed Ali Mohammed Rashdi  Joint Secretary  (Muslim League)

    Syed Ali Mohammed Rashdi  Larkana (Muslim League)

    Syed Ali Mohammed Rashdi Muslim League office Karachi City  (Muslim League)

    Syed Ali Mohammed Shah Rashdi   (Muslim League)

    Syed Ali Muhammed Rashdi. (Muslim League)

    Syed Ali Muhammed Rashdi. (Muslim League)

    Syed ALLAH Bux Shah, (KHAKSAR TAHRIK)

    Syed Allahando Shah (Sindh Muhammadan Association)

    Syed Amir Ali Shah (Khilafat Committee)

    Syed Amir Ali Shah (Khilafat Committee)

    Syed Asadullah (Khilafat Committee)

    Syed Bachal Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Tando Muhammad Khan),

    Syed Bachal Shah (Khilafat Committee)

    Syed Bachal Shah (Tando Jam  / Muslim League)

    Syed Fida Hussain Shah S/o Rajab Ali Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar Adara/Thatto),

    Syed Ghualm Rasool Shah   (Muslim League)                                                                                    

    Syed Ghulam Hyder Shah  (Muslim League)                                                                                     

    Syed Ghulam Mirtaza Shah (Muslim League)

    Syed Ghulam Muhammad Shah (Khaksar/ District Larkana)

    Syed Ghulam Murtaza Shah (Khilafat Committee)

    Syed Ghulam Murtza Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Larkana),

    Syed Ghulam Nabi Ouj  (Muslim League)                                                                                        

    Syed Ghulam Nabi Shah (Muslim League)

    Syed Ghulam Rasool (Khilafat Committee)

    Syed Habibullah Shah (Muslim League/ District Larkana)

    Syed Hadadullah Shah (Khilafat Committee)

    Syed Haji Abdul Rahim Shah(Muslim League)

    Syed Haji Hakim Shah (Khilafat Committee)

    Syed Haji Ummer Shah (Muslim League)                                                                                      

    Syed Hasan Bux Shah. (Muslim League)

    Syed Hasan Bux Shah. (Muslim League)

    Syed Hassan Bakhsh Shah (Muslim League)

    Syed Hassan Bakhsh Shah (Muslim League)                                                                                       

    Syed Hassan Bus Shah (Muslim League)

    Syed Hassan Bus Shah (Muslim League)

    Syed Hassan Bux Shah Nawabshah (Muslim League)

    Syed Hassan Shah (Khilafat Committee)

    Syed Hassanbus Shah Zamindar Mehrabpur Taulka Sakrund Dist Nawabshah. (Muslim League)

    Syed Hussain (Khilafat Committee)

    Syed Hussain Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar Jamait/Goth Allah Rakhyo),

    Syed Hussain Shah (KHAKSAR TAHRIK Worker/Rip),

    Syed Hussain Shah (Treasurer Vice-President Sindh Azad Party/ District Tharparkar)

    Syed Jaffar Shah (Tando/ Muslim League)

    Syed Jamal Shah (President Azad Party/ District Tharparkar)

    Syed Jamaluddin (Khilafat Committee)

    Syed Juman Shah (Treasurer Sindh Azad Party/ Daud Mahesar near Mahar)

    Syed Khadim Hussain Shah (Khaksar/ District Larkana)

     Syed Khair Muhammad Shah (KHAKSAR TAHRIK?/?),

    Syed Khair Shah (Muslim League)

    Syed Khair Shah (Muslim League)

    Syed Khair Shah (Muslim League)

    Syed Khair Shah Imam Ali Shah(Muslim Leauge)

    Syed Khair Shah M.L.A. Nawab Shah (Muslim League)

    Syed Khair Shah (Muslim League)                                                                             

    Syed khair shah. (Muslim League)

    Syed khair shah. (Muslim League)

    Syed Khairshah M. L. A. (Muslim League)

    Syed Khairshah Nawabshah (Muslim League)

    Syed Mahboob Shah (Sukkur/ Muslim League)

    Syed Mahmood Shah Ghazi Karachi (Muslim League)

    Syed Mahood Shah Ghazi. (Muslim League)

    Syed Mahood Shah Ghazi. (Muslim League)

    Syed Meha Shah (Larkano/Muslim League)

    Syed Meher Ali Shah   Karachi Dist (Muslim League)

    Syed Meher Shah Thul  (Muslim League)

     Syed Meherali Shah (Muslim League)         

    Syed Mian Ismail Shah kazmi (Khilafat Committee)

    Syed Miran Mahomed Shah(Muslim League)

    Syed Miran Mohammad Shah Zainulabdin Shah (Muslim Leauge)

    Syed Misri Shah (Buttra/ Muslim League)

    Syed Mohammad Ali Shah Allahando Shah

    Syed Mohammed Ali Shah   (Muslim League

    Syed Muhammad Alam Shah (Khilafat Committee)

    Syed Muhammad Ali Shah (Muslim League)

    Syed Muhammad Mehdi (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Syed Muhammad Saeed Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Nando City),

    Syed Nasir Ali Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar Tablegh/Sukkur),

     Syed Nehal Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Allahdad chand/Hyderabad),

    Syed Niaz Ali Shah (Muslim League/ District Larkana)

    Syed Nor Muhammed Shah  (Muslim League)

    Syed Nur Mahomed Shah Walad Maradali Shah (Muslim League)

    Syed Nur Mohammed Shah M.L.A (Bhiria Dist Nawabshah (Muslim League)

    Syed Nur Mohammed Shah Nawabshah (Muslim League)

    Syed Pir Muhammad Shah (President Sindh Azad Party/ Sujawal)
    Syed Muhammad Aslam (Karachi/ Muslim League)

    Syed Hyder Shah (TandoAllahyar/ Muslim League)

    Syed Baig Muhammad Shah (TandoQaisar/ Muslim League)

    Syed Buland Shah (Hala/ Muslim League)

    Syed Khair Shah (Nawabshah/ Muslim League)

    Syed SardarQamar Ali Shah (Matiari/ Muslim League)

    Syed Wadal Shah (District Tharparkar/ Muslim League)

    Syed Wadal Shah (District Tharparkar/ Muslim League)

    Syed Shah Nawaz Shah (KhoorWah/ Muslim League)

    Syed Qabool Muhammad Shah (Saadpur/ Muslim League)

    Syed Aali Shah (Badin/ Muslim League)

    Syed Maqbool Shah (TandoBago/ Muslim League)

    Syed Qabool Muhammad (Secretary (Vice-President Sindh Azad Party/ District Tharparkar)

    Syed Qadir Bux Shah (Tando Jam/ Muslim League)

    Syed Qaim Muhammad Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Nabi Bux Shah Post Nando City),

    Syed Sardar Ali Shah (Khilafat Committee)

    Syed Shah Muhammed Shah  (Muslim League)                                                            

    Syed Shah Nawaz Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Muncipal President Thatto),

    Syed Shah Nawaz Shah (Khilafat Committee)

    Syed Shamim Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Sukkur),

    Syed Sheikh Abdul Majid Joint secretary (Muslim League)

    Syed Suleman Nadvi (Khilafat Committee)

    Syed Suleman Nadvi (Khilafat Committee)

    Syed Suleman Shah (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Soljar Bazaar Karachi),

    Syed Wali Mahomed Shah Zamindar (Muslim League)

    Syed Warial Shah (Muslim League/ District Larkana)

    Syed Zainal Shah (Khaksar/ District Larkana)

    Syed  Ghulam Murtaza Shah (Muslim League)

    Seth Ghulam Ali Memon (Hyderabad/ Muslim League)

    Syed Haji Muhammad Shah (Matiari/Muslim League)

    Syed Ishaq Shah (Samaro/ Muslim League)

    Syed Lutuf Ali Shah (Hala/ Muslim League)

    Syed Mir Muhammad Shah (Hatri Hyderabad/ Muslim League)

    Syed Mithan Shah (Hyderabad/ Muslim League)

    Syed Qamar Ali Shah (Hyderabad/ Muslim League)

    Syed Salih Muhammad Shah (Hyderabad/ Muslim League)

     

    T

    Taj Muhammad Shaikh(Sindh Muhammadan Association) 
    Tyeb Ali ali Bhoy (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 
    T.A Sarani (Student Karachi/ Congress)
    Tahilram (Hyderabad/ Congress)
    Tahilram (Larkana/ Congress)
    Tahilram Basarmal Aswani (Hyderabad/ Congress)
    Tahilram Teckchand Baharwani (Hyderabad/ Congress)
    Tarachand Gajra (Shikarpur/ Congress)
    Tarachand Lalvani (Karachi/ Congress)
    Terath Sabhani (Karachi/ Congress)
    Teunumal Deepchand (Larkana/ Congress)
    Thakur Varma (Hyderabad/ Congress)
    Thakurdas (Sukkur/ Congress)
    Thakurdas Gulomal (Sukkur/ Congress)
    ThakuriBhai Salamatrai (Hyderabad/ Congress)
    Thakuri V. Lakhani (Hyderabad/ Congress)
    Thakuri Valiram Lakhani (Hyderabad)
    Tikamadas Wadhumal (Karachi)
    Tilok Tulsiyani (Nawab shah)
    Tilokchand Chattamal Advani (Hyderabad)
    Tilokchand Gopaldas (Bharia)
    Tirath Sabhani (President C.C Garikhata ward in 1936-37)
    Tirath Vasant (Khairpur)
    T. K. Jeswani (Editor “New Times” – Karachi)
    T. L. Vaswani (President Karachi Dist. cc 1920)
    Totalram Balani (Nawab Shah)
    Totalram Lalvani (Karachi)
    Totaram Chhabra (Hyderabad)
    Tulsidas (Shikarpur)
    Tulsidas Shiwandas Gajwani (Rohri)

    T.A.andviwala (Muslim League)

    T.M.Lotia (Muslim League)

    TahilramTekchand (Congress)           

    TahilramTekchand (Congress)

    Taj Mahomed (Muslim League)

     Taj Muhammad Mughal (KHAKSAR TAHRIK Janbaz no 94/ Jacababad).

    Taj Muhammad Nizamani (President Sind Azad Party/ Karam Khan Nizamani taluka Halla)
    Tajj Uddin (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Marvari Sukur),

    Takuri Salaisatrai(Hyderabad/ Congress)

    Tando Wali Muhammad Hyderabad Sindh (Muslim League)

    Tarachand Dharmdas (Congress)

    Tayabali Alibhoy (Muslim League)

    Tayabali Moosaji (Muslim League)

    Thakurdas (Congress)

    Thakurdas Khemsingh (Home Rule League)

    Tharo Khan Lahori (Sindh Muslim Political Party/ District Larkana)

    The Hobourable Rai Sahib (Muslim League)

     The Honourable Dr.Hemandas (Muslim League)

    The Honourable KaziFazulullah (Muslim Leauge)

    The Honourable Mir Ghulam Ali Khan Talpur (Muslim Leauge)

    The Honourable Mr. Mohammad Ayub Khuhro (Muslim Leauge)

    The Honourable PirIllahi Bakhsh (Muslim Leauge)

    Tilokchand Gopaldas (Nawabshah/Congress)

    Togachi Mir Mohammad Nohri (Muslim Leauge)     

    Treasurer: Abdul Khalik(Sindh Azad Party/ Nawabshah)

     

    U

    Usman Salih Omar Dosal (Karachi/ Sindh Muhammadan Association) 

    Udhamram (Zamindar Member D.L.B Hyderabad)
    Uttamchand Jiwansing (Hyderabad)
    Uttamchand Jivandas Gidwani (Secretary Hyderabad Dist cc 1926-27)
    Ubedullah Qazi (Khilafat/ District Larkana)

    Umaid Ali Talpur (Khilafat Committee)

    Usman Rahimtullah (Karachi/Muslim League)

    Usman S.O.Dosal (Muslim League)

    Usta Soff   (Muslim League)                                                                                

    Uttaiachan(Hyderabad/ Congress)

     

    V

    V. N. Gidwani (Karachi)
    Valabhdas (Karachi)
    Valecha (Sukkur)
    Vasdev Raisinghani (Karachi)
    Vasdio Sharma (Editor “Goth Sudhar” – Hyderabad)
    Vatanmal G Gidwani (Hyderabad – Editor “Watan” – Mirpurkhas)
    Veromal (President Tharparkar Congress
    Vehromal (Teacher Tilak High School Sukkur)
    Veromal Begraj (Sukkur)
    Veroram (Editor “Bharatvasi” – Hyderabad)
    Viromal Kimatsingh Dudani (Larkano)
    Vishindas Jagtiani (Hyderabad)
    Vishindas Shivdasani
    Vishindas Tikamdas (Karachi)
    Vishno Sharma (Hyderabad)
    Vishnu Sharma (Sindh Provincial Congress Committee)
    V.Thadani (Home Rule League)

    Valecha (Khilafat Committee)

    Vice-President; Seth Haji Abdullah Haroon (Muslim League)

    Viromal Begraj (Congress)

    Virumal (Congress)

    Vishindas Issardas; (Hyderabad/ Congress)

    Vishindas Jagtiani; (Hyderabad/ Congress)

    Vishna Sharma (Congress)

    Vishnu Nenaram Sharma (Congress) 

     

     

     

    W

    Wadero Dost Muhammad Hakro (Kamber/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Gul Muhammad Phul (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Imam Bux (Mahota/Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Khair Muhammad Phul (Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Muhammad Ismail Mahessar (Mehar/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Muhammad Nawaz Khuhro (Aqil/Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Noor Muhammad Thebo (Dadu/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Sahib khan Junijo(Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Sardar Allah Bux Jalbani(Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Wahid Bux Khuhro (Aqil/Larkano/ Sindh Muhammadan Association) 
    Wadero Yar Muhammad Khuhro(Aqil/Larkano/ Sindh Muhammadan Association)

    Wadhanmal (- Sukkur/Congress)
    Wadhumal Tarachand (Karachi/Congress)
    Wadhumal Verhomal Goklani (Shikarpur/Congress)

    WaderoRaza Muhammad (Larkano/ Khilafat Committee)

    WaderoYar Muhammad (Sukkur/ Khilafat Committee)

    Wadera fakir Muhammad Khan Umar (Larkano/Muslim League)

     Wadera MUuhammad Hashim Junejo (Larkano/Muslim League)

     Wadero Abdul Hadi Bughio (Larkano/Muslim League)

    Wadero Abdul Majid Khan  (Muslim League)

    Wadero Abdul Rauf (Muslim League/ District Larkana)

    Wadero Ahmad Ali Oali (M.Alim Pali/ Muslim League)

    Wadero Allah Rakhyo (KHAKSAR TAHRIK Salar Nazim/Goth Allah Rakhyo Hyderabad),

    Wadero Arbab Ali Bhutto (Khaksar/ District Larkana)

    Wadero Arbab Khan Bhutto (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Bhutto Larkana).

     Wadero Fakir Mohammed Khan (Muslim League)

    Wadero Ghulam Channo (Agahmani/ Muslim League)

    Wadero Ghulam Mohammed Khan Dadu  (Muslim League)

    Wadero Gul Muhammad Phull (Muslim League/ District Larkana)

    Wadero Jan Mohammed Khan (Muslim League)

    Wadero Mahomed Ismail Mahesar Mehar (Muslim League)

    Wadero Mohammed Qassim (Muslim League)

    Wadero Moosa Khan Kalhoro (Agahmani/ Muslim League)

    Wadero Muhammad Aqil Dal (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pehnajo Post Badin),

    Wadero Muhammad Arif (Muslim League/ District Larkana)

    Wadero Muhammad Bachal (Agahmani/ Muslim League)

    Wadero Muhammad Hassan (Khilafat Committee)

    Wadero Muhammad Hassan (Khilafat Committee)

    Wadero Muhammad Hassan Lashari (Muslim League/ District Larkana)

    Wadero Muhammad Raza Khan (Khilafat Committee)

    Wadero Muhammad Saand (KHAKSAR TAHRIK Worker/Talhar),

    Wadero Nabibux Bhutto (Muslim League)

    Wadero Nur Mahomed Thebo (Muslim League)

    Wadero Raza Muhammad (Khilafat Committee)

    Wadero Sagho Pali (KHAKSAR TAHRIK Salar Aizaze/Shadi Pali),

    Wadero Shamsuddin Kalhoro (Ahahmani/ Muslim League)

    Wadero Umaruddi (Kambar/ Muslim League)

    Wadero Wahid Bux Jamali (Mehar/ Muslim League)

    Wadero Wali Muhammad (Sukkur/ Muslim League)

    WaderoYar Muhammad (Khilafat Committee)

    Wadho mal (Khilafat Committee)

    Wadwro Ali Hassan (Mahboob/ Muslim League)

    Wahid Bux (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Sahib Larkana),

    Wahid Bux (Khaksar/ District Larkana)

    Waleed Khan (KHAKSAR TAHRIK Worker/Badin),

    Wali Mahomed Jutfali (Muslim League)

    Wali Muhammad (Khilafat Committee)

    Wali Muhammad Hassan Ali (Sindh Muhammadan Association)

    Wali Muhammad Khan (KHAKSAR TAHRIK Salar/Goth Pehnjo Post Badin),

    Widow of Syed Faisal Shah (Khilafat Committee)

    Wqdero Abdul Rehman Buttro (Buttra/ Muslim League)

    Wali Muhammad Yakoob (Karachi/ Muslim League)

    WaderoTharo Khan Junijo (Tando Jam/ Muslim League)

    Wadero Hamid Khan Junijo (Tando Jam/ Muslim League)

    WaderoQamal Khan Chang (Badin/ Muslim League)

    Wadero Ahmad Khan Waryah (Oderolal/ Muslim League)

    Wadero Abdul BaqiJunijo (Tando Jam/ Muslim League)

    Wadero Wahid Dino PahOr (Tando Qaisar? Muslim League)

    WaderoAqib Khan Pali (Muslim League)

    Wadero Ghulam Muhammad Pali (Muslim League)

    Wadero Fakir Muhammad Mangrio (District Tharparkar/ Muslim League)

    WaderoMianSagho Khan Pali (Muslim League)

    Wadero Muhammad BuxShoro (Gidobandar/ Muslim League)

    Wadero Ahmad Khan Junijo (Rahooki/ Muslim League)

    Wadero Sanghar Khan Junijo (Tando Jam/

     

    X

     

    Y

    Yaar Muhammad Abdullah Shaikh (KHAKSAR TAHRIK Worker/Khapro),

    Yaar Muhammad Salar (KHAKSAR TAHRIK Salar/Mullah Nawan Shar Larkana).

    Yakoob Khan (Karachi/Muslim League)

    Yar Muhammad (Khaksar/ District Larkana)

    Yar Muhammad (Khaksar/ District Larkana)

    Yar Muhammad Khuhawar (Muslim League/ District Larkana)

    Yusafali Ali (Muslim League)

    Yusafali Mahomedbhoy (Muslim League)

    Yusuf  A. Haroon (Muslim Leauge)

    Yusuf Qureshi (Muslim League/ District Larkana)

    Yousif Haji Abdullah Haroon (Karachi/Muslim League)

     

     

    Z
    Zainuldin Khan Sundrani (Muslim Leauge)

     

     

     

     

     

     

  • Sorrow and longings of Freedom Fighter

    Sorrow and longings of Freedom Fighter

    SORROWS & LONGINGS OF FREEDOM FIGHTERS

    Ahmed Lohar 

    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad. He was sentenced to six months imprisonment in 1922.)

    Allah Bachayo 

    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad. He was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Allah Dito 

    (He was a Khilafati worker of Karachi.He was sentenced to 12 Months imprisonment in 1922.)

    Allah Dino 

    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)

    Amanullah
    (He was a Khilafati worker of the District Sukkur and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Amulsingh
    (He was a Congress worker of Ratodero. He was sentenced to 12 months imprisonment during Non-Cooperation Movement In 1922.)
    Abdullah
    (He was a Khilafati worker of the Nawabshah District and in1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdul Hai
    (He was a Khilafati worker of Kiyamari and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Abdul Rahim
    (He was a Khilafati local leader of the Hyderabad district and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdul Karim
    (He was a Khilafati worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Alauddin
    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad and In 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Ali Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 6 months in 1922 & 6 months in 1923 imprisonment.)
    Ghulam Nabi Qureshi
    (He was Khilafati worker of Larkano and on account participating in the Non-Cooperation Movement he was awarded punishment but tendered apology.)
    Ghulam Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and on account of participating in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.)

    Ramchand Bhojraj Motwani
    (Editor Weekly “Azadi”larkano was sentenced to two Month’s imprisonment in 1923 on account of making his Paper an organ of “Non-Cooperation movement”)
    Pirbhdas Sakhawatrai Tolani
    (Editor Weekly “Azadi” Larkano was asked & directed By the Government to deposit security of Rs 1000 Under Section 3 of Indian Press Act in 1932 for publishing objectionable material.)

    Khem Chand Balani
    ( Local Congress leader of Nawabshah & Editor of The”Shakti”.In January 1922 he was sentenced to mprisonment for one year on account of publishing Poetry against the Rulers in issue of December 28,1921 Of his Newspaper.)
    Himandas Shewakram
    (Local Congress Leader of Nawabshah & Editor of “Shakti”.He was sentenced to imprisonment in October 1922 under Section 24-A.)
    Gurmukhdas Tejomal
    (Local Congress leader & the editor of “Shakti”.He was sentenced to six months imprisonment in 1923.)
    Mansingh
    (Local Congress leader & the editor of the “Shakti”. He was sentenced to two months imprisonment in1923.)
    Ramchand Veromal
    (The editor of the “Qurbai”of Shikarpur.He was asked the security of Rs 3000 in July 1937.)

    Tharyomal
    (He was a Congress worker of Dadu,and was sentenced to 11Samachar”of Nawabshah. On account of publishing an objectionable material on the “Independence Day” celebrated by the Congress in 1945.)
    Tilokchand Gopaldas
    (He was a Congress worker and the editor of the “Hind Samachar”,Nawabshah. In 1945 he was convicted and remanded to Jail custody for political offence of publishing an “Independence Day issue”.)
    Pandit Ganga Shankar
    (He was a Congress worker of the Tharparkar district.in 1922. He was sentenced to 12 months imprisonment on account of participating in the Non-Cooperation Movement.)
    Pinyo
    (He was a Congress worker of Badin and was sentenced to imprisonment due to political activities in 1928.)

    Jhamatmal Lakhasing
    (He was a Congress worker of Hyderabad and was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Haji Pir Bux
    (He was a worker of the Khilafat Committee of the Hyderabad District and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)
    Haji Karamullah
    (He was a worker of the Khilafat Committee of the Hyderabad District and was sentenced to 3 months imprisonment in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement.)
    Hakim Shah
    (He was a Khilafati worker of village Gaji Khuhawar and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)

    Hakim Qaimuddin
    (He was a Khilafati worker of Jacobabad and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Hakim Muhammad Muaz
    (He was a leader of the Khilafat Committee of the District Nawabshah and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)

    Dr.Menghraj
    ( He was a Congress leader of Jacobabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one month’s[ in 1922] and six months [in 1923] imprisonment.
    Radha Kirshin
    (He was a Congress local leader of Jacobabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one month [in 1922] and six months [in 1923] imprisonment.)

    Raman Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and in 1932 she was sentenced to 3 months imprisonment.)
    Swami Kirshinanad
    (He was a local leader of Karachi Congress and in 1921 due to participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Swami Govindanand
    (He was a Congress leader of Karachi and was sentenced to Imprisonment on various occasions such as in 1919 and in 1921.)
    Swami Govindanand
    (He was a Congress leader of Karachi and was sentenced to Imprisonment on various occasions such as in 1919 and in 1921.)
    Sobhraj Valechha
    (He was a Congress worker of shikarpur and on taking part in the Non-Cooperation Movement in 1922 he was put behind the bar.)
    Mian Abdullah Shah
    (He was a Khilafati local leader of Shahpur and in 1920 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.)
    Shaikh Jamaluddin
    (He was a Khilafati worker of Hyderabad district and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdullah
    (He was a Khilafati worker of Hyderabad and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 3 months imprisonment.)
    Qadir Bux
    (He was a Khilafati worker of the Jacobabd district and in 1922 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Qazi Khuda Bux
    (He was a Khilafati leader and in 1922 due to participation In the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qazi Abdul Rehman
    (He was a Khilafati leader and editor of the daily “Alwahid” In 1922 he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qazi Faiz Muhammad
    (He was a Khilafati leader of Nawabshah and in 1922 on Account of participating in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qalandar Shah
    (He was a Khilafati worker of Karachi and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Kishindas Kanyalal
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Kishinchand Kirplani
    (He was associated with Karachi Congress and in 1932 on account of taking part in the Congress Movement he was sentenced to 2 months imprisonment

    Kesomal
    (He was associated with Hyderabad district Congress and in 1922 because of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Kewalram
    (He was associated with Sukkur Congress and in 1932 on taking part in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Gul Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Shikarpur and in 1921 he was put behind the Bar .)
    Gul Muhammad
    (He was a Khilafati worker of the district Jacobabad. In 1922 he was put behind the Bar due to his political activities.)
    Gangadas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 due to His participation in Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.)

    Lutufullah
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and in1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was 3 months imprisonment.)
    Lalchand
    (He was a Congress worker of Larkano and in 1932 due to his participation in the Congress Movement he was sentenced 10 months imprisonment.)
    Lalchand
    (He was a Congress worker of Sukkur and in 1932 on account of his participation in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Lalchand
    ( He was a Cogress worker of Shikarpur and in 1922 due to participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Lalchand Amardinomal
    (Famous writer & man of letters,in 1922 on taking part in The Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.
    Lal Muhammad
    (Alies Qasim.He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Laxman Khemchand
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1932 due to his participation in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)

    Muhammad Ramzan Darzi
    (He was a Khilafati worker of the district Larkano and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Suhrab
    (He was a Khilafati worker of Dadu and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Sadik
    (He was a Khilafati worker of Dokri and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Alam
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Urus
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment.)
    Muhammad Karim
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Karim Alig
    (He was a Khilafati worker of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Makhan Lund
    (He was a Khilafati worker of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Yasin
    (He was a Khilafati worker of the district Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Yakoob
    (He was a Khilafati worker of Kakar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Moheuddin
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Morsingh
    (He was a Congress worker of Larkano and due to taking part in the Congress Movement he was sentenced to 6 months imprisonment in 1932.)
    Moulana Ahmed Malah
    (He was a local leader of Badin Khilafat and was sentenced to imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)
    Moulana Allahdad Khoso
    (He was a local leader of Badin Khilafat Committee and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the N.C.Movement

    Moulana Fatih Ali
    (He was a local leader of Sujawal Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar in 1922.)
    Moulana Abdul Khalik
    (He was a local leader of the Moro Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was fined and put behind the Bar in 1922
    Moulana Abdul Qayoom
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a local leader of the district Larkano Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 month imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a Religious scholar and political leader and Chishiti rendered his political services from various political platforms.in 1922 and 1923 he was sentenced to 15 months imprisonment.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months Imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdullah Khan
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922,)
    Moulana Abdullah Laghari
    (He was associated with Moulana Obaidullah Sindhi and was from Dad laghari of the district Ghotki.On account of taking part in Reshmi Romal Tahrik he was put behind the Bar in 1917.)
    Moulana Muhammad
    (He was a local leader of Mehar Khilafat Committee and due Ibrahim to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1924.)S
    Moulana Muhammad Akram
    (He was a local leader of the district Hyderabad and Due to taking part in the Non-Cooperation Movement He was sentenced to 12 months imprisonment in 1922
    Moulana Muhammad Ameen
    (He was a local leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Moulana Muhammad Ramzan
    (He was a local leader of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 10 days imprisonment in 1922.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was eminent Religious scholar and political Leader associated with Moulana Obedullah Sindhi at early stage of his political life. He was apprehended on account of his involment in Reshmi Romal Tahrik and was sentenced to 4 years imprisonment and was sent to Kalapani.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was a Khilafati worker of the district Nawabshah and in 1920 he was put behind the Bar but he tendered apology and got himself free.

    Mahraj Duwarkadas
    (He was associated with the Congress Committee of Dadu and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Mian Ghulam Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 4 weeks imprisonment in 1922.)
    Mian Fazul Karim
    (He was a Khilafati leader of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.)
    Mian Muhammad
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Mian Muhammad Ismail
    (He was a Khilafati worker of the Karachi district and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.
    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 month imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)
    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Wasomal
    (He was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1922 he was sentenced to imprisonment.)
    Vishindas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Verhomal Master
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Hotchand
    (He was Congress worker of Karachi in 1946 he was fined by the Government.)
    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)
    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was eminent Religious scholar and political Leader associated with Moulana Obedullah Sindhi at early stage of his political life. He was apprehended on account of his involment in Reshmi Romal Tahrik and was sentenced to years imprisonment and was sent to Kalapani.)

    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Mir Dost Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and on account of taking part in the Non-Cooperation he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Naumal
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1923 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Nathomal Damodar
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Narsinglal
    (He was one of Congress leaders of Karachi and was sentenced to imprisonment from time to time.)
    Narsi Kachhi
    (He was a Congress worker of Karachi and on due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1920 he was sentenced to imprisonment.)
    Nawaz Ali
    (He was a Khilafati worker of Larkano and due to tacking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Newandram
    (He was a Congress worker of Shikarpur and on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1921.)

    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Mian Muhammad Ismail
    (He was a Khilafati worker of the Karachi district and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.
    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)

    Vishindas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Verhomal Master
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 monthsimprisonment.)
    Hotchand
    (He was Congress worker of Karachi in 1946 he was fined by the Government.)
    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)

    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)
    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 month imprisonment in 1922.)
    Mir Dost Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and on account of taking part in the Non-Cooperation he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Naumal
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1923 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Nathomal Damodar
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Narsinglal
    (He was one of Congress leaders of Karachi and was sentenced to imprisonment from time to time.)
    Narsi Kachhi
    (He was a Congress worker of Karachi and on due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1920 he was sentenced to imprisonment.)

    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)
    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Chandomal Kishinchand Jaisinghani-
    Ratodero/Lakano–Congress-imprisonment in 1942,period not traced yet.

    Shewaram Tilokchand–Bhirya–Congress–4 months imprisonment in 1947.

    Abdullah Shah “Fatahi”–Khairpur–Khilafat–12 months imprisonment in 1921.

    Kauromal Tilomal Abechandani–Naushero Feroz–Congress-15 days imprisonment in 1921,12 months in 1930 & 06 months in 1942.

    Gobindram Motiomal Wadhvani”Sarfrosh”-Jacobabad–Congress-imprisonment in 1942,period not known yet.
    Lalchand Arya–Sukkur–Sindh Hidu Sabha-Year & period of imprisonment nt known.His imrisonment confirmed.
    to be contd
    Dr.Pathan

    Mehraj Lokram Sharma–Hyderabad–Congress–imprisonment in 1916,1922 & 1930.

    Hasaram Suderdas Pamnani–Rohri–Congress-assassinated on 17.07.1940.

    Hardas Premchand Wasvani–Sobhodero–Congress–imprisonment in 1930,period not known.

    Moulvi Taj Muhammad –nasarpur–Khilafat–12 months imprisinment in 1921.

    Moulvi Dur Muhammad “Khak”:
    Son of Abdul Rab Kandhiro,born in 1895 in Village Kandhira Taluka Nasirabad District larkano.Got religious education and was awrded degree of the Moulviship.Started imparting education in Maderssahs.He was poet also.Joined Khilafat Movement in 1920 and Muslim League in 1940.He remained “Mubaligh”(Preacher) in both parties and created awareness about Freedom Movement through his poetry.He breathed his last on 06.02.1981.

    Moulvi Dost Muhammad:
    Son of Akhund Abdul Waris Lakhmir.Born in 1875 at village Khabar Lakhmir.Got religious education and became Moulvi.Started imparting religious education in Maderssahs.Joined Khilafat Movement in 1920 and preached Freedom Movement in capacity of the “Mubaligh”of the Khilafat Tahreek.He died in 1935.

    Moulvi Deen Muhammad:
    Son of Gahino Khan Chandio,born in Buthi of Taluka Mirokhan.He was certified Moulvi and established his own Maderssah for imparting religious education.When Moulvi Faiz-ul-Karim of Tharoshah issued “Fatwa”(Religious Judgement) in favour of British Govt.and against of the Khilafat Movement Moulvi Deen Muhammad endorsed that Fatwa,but very soon he realized his mistake and joined Khilafat Camp and proved himself as a local leader of the Khilafat and established its branches at various villages.He also refused to accept Govt.grant for his Maderssah.He breathed his last on 15.09.1931.

    Moulvi Deen Muhammad Patai:
    Son of Muhammad Khan Baloch,born in 1891 at village Pat Gul Muhammad.He was awarded degree of Moulviship after completing religious education.Started imparting education in Maderssahs.He took part on Freedom Movement and for this joined Muslim League.He breathed his last on 13.04.1960.

    Sadhu Hiranand:
    Son of Dewan Shoukiram,born on 23.03.1863 in Hyderabad.He did Matric in 1879 and B.A in 1883.He earned position of a role-model personality in our history.He remained very active leader of the first ever Socio-political organization of Sindh-“Sindh Sabha”.He introduced the Congress in Sindh.He was a pioneer of “Barhmo samaj” in Sindh.Founded school in Hyderabad and published “Sarswati” & “Sudhar Patreeka”under his editorship.He intended to educate his daughters from reputed institution and went to Bekanir for this purpose where he breathed his last on 14.07.1893.He was one of those leaders who gave vision about the political thinking.Sadhu Hiranand influenced the social & political future of his country.

    Sheikh Abdul Majeed;
    Son of Dewan Lilaram,born on 7th july 1889 in Thatta.As a Hindu his name was Jethanand,he got himself coverted to Islam in 1908.He started his political career as a Political Secretary to Rais Ghulam Muhammad Bhugri.He took part in Reshmi Roomal Tahreek and joined Congress in 1914.He participated in most of Annual Sessions of the all-India Cogress.He earned imprisonment for many times.The Movement for the separation of Sindh from Mombai made him diverted to Muslim League camp.This sincere and humble Freedom fighter breathed his last on 24.05.1978.

    The material/data/information can be provided on request.

  • Sorrow and longings of Freedom Fighter

    Sorrow and longings of Freedom Fighter

    SORROWS & LONGINGS OF FREEDOM FIGHTERS

    Ahmed Lohar 

    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad. He was sentenced to six months imprisonment in 1922.)

    Allah Bachayo 

    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad. He was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Allah Dito 

    (He was a Khilafati worker of Karachi.He was sentenced to 12 Months imprisonment in 1922.)

    Allah Dino 

    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)

    Amanullah
    (He was a Khilafati worker of the District Sukkur and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Amulsingh
    (He was a Congress worker of Ratodero. He was sentenced to 12 months imprisonment during Non-Cooperation Movement In 1922.)
    Abdullah
    (He was a Khilafati worker of the Nawabshah District and in1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdul Hai
    (He was a Khilafati worker of Kiyamari and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Abdul Rahim
    (He was a Khilafati local leader of the Hyderabad district and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdul Karim
    (He was a Khilafati worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Alauddin
    (He was a Khilafati worker of the District Hyderabad and In 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Ali Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 6 months in 1922 & 6 months in 1923 imprisonment.)
    Ghulam Nabi Qureshi
    (He was Khilafati worker of Larkano and on account participating in the Non-Cooperation Movement he was awarded punishment but tendered apology.)
    Ghulam Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and on account of participating in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.)

    Ramchand Bhojraj Motwani
    (Editor Weekly “Azadi”larkano was sentenced to two Month’s imprisonment in 1923 on account of making his Paper an organ of “Non-Cooperation movement”)
    Pirbhdas Sakhawatrai Tolani
    (Editor Weekly “Azadi” Larkano was asked & directed By the Government to deposit security of Rs 1000 Under Section 3 of Indian Press Act in 1932 for publishing objectionable material.)

    Khem Chand Balani
    ( Local Congress leader of Nawabshah & Editor of The”Shakti”.In January 1922 he was sentenced to mprisonment for one year on account of publishing Poetry against the Rulers in issue of December 28,1921 Of his Newspaper.)
    Himandas Shewakram
    (Local Congress Leader of Nawabshah & Editor of “Shakti”.He was sentenced to imprisonment in October 1922 under Section 24-A.)
    Gurmukhdas Tejomal
    (Local Congress leader & the editor of “Shakti”.He was sentenced to six months imprisonment in 1923.)
    Mansingh
    (Local Congress leader & the editor of the “Shakti”. He was sentenced to two months imprisonment in1923.)
    Ramchand Veromal
    (The editor of the “Qurbai”of Shikarpur.He was asked the security of Rs 3000 in July 1937.)

    Tharyomal
    (He was a Congress worker of Dadu,and was sentenced to 11Samachar”of Nawabshah. On account of publishing an objectionable material on the “Independence Day” celebrated by the Congress in 1945.)
    Tilokchand Gopaldas
    (He was a Congress worker and the editor of the “Hind Samachar”,Nawabshah. In 1945 he was convicted and remanded to Jail custody for political offence of publishing an “Independence Day issue”.)
    Pandit Ganga Shankar
    (He was a Congress worker of the Tharparkar district.in 1922. He was sentenced to 12 months imprisonment on account of participating in the Non-Cooperation Movement.)
    Pinyo
    (He was a Congress worker of Badin and was sentenced to imprisonment due to political activities in 1928.)

    Jhamatmal Lakhasing
    (He was a Congress worker of Hyderabad and was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Haji Pir Bux
    (He was a worker of the Khilafat Committee of the Hyderabad District and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)
    Haji Karamullah
    (He was a worker of the Khilafat Committee of the Hyderabad District and was sentenced to 3 months imprisonment in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement.)
    Hakim Shah
    (He was a Khilafati worker of village Gaji Khuhawar and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)

    Hakim Qaimuddin
    (He was a Khilafati worker of Jacobabad and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Hakim Muhammad Muaz
    (He was a leader of the Khilafat Committee of the District Nawabshah and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)

    Dr.Menghraj
    ( He was a Congress leader of Jacobabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one month’s[ in 1922] and six months [in 1923] imprisonment.
    Radha Kirshin
    (He was a Congress local leader of Jacobabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one month [in 1922] and six months [in 1923] imprisonment.)

    Raman Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and in 1932 she was sentenced to 3 months imprisonment.)
    Swami Kirshinanad
    (He was a local leader of Karachi Congress and in 1921 due to participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Swami Govindanand
    (He was a Congress leader of Karachi and was sentenced to Imprisonment on various occasions such as in 1919 and in 1921.)
    Swami Govindanand
    (He was a Congress leader of Karachi and was sentenced to Imprisonment on various occasions such as in 1919 and in 1921.)
    Sobhraj Valechha
    (He was a Congress worker of shikarpur and on taking part in the Non-Cooperation Movement in 1922 he was put behind the bar.)
    Mian Abdullah Shah
    (He was a Khilafati local leader of Shahpur and in 1920 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.)
    Shaikh Jamaluddin
    (He was a Khilafati worker of Hyderabad district and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Abdullah
    (He was a Khilafati worker of Hyderabad and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 3 months imprisonment.)
    Qadir Bux
    (He was a Khilafati worker of the Jacobabd district and in 1922 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Qazi Khuda Bux
    (He was a Khilafati leader and in 1922 due to participation In the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qazi Abdul Rehman
    (He was a Khilafati leader and editor of the daily “Alwahid” In 1922 he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qazi Faiz Muhammad
    (He was a Khilafati leader of Nawabshah and in 1922 on Account of participating in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Qalandar Shah
    (He was a Khilafati worker of Karachi and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Kishindas Kanyalal
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Kishinchand Kirplani
    (He was associated with Karachi Congress and in 1932 on account of taking part in the Congress Movement he was sentenced to 2 months imprisonment

    Kesomal
    (He was associated with Hyderabad district Congress and in 1922 because of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Kewalram
    (He was associated with Sukkur Congress and in 1932 on taking part in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Gul Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Shikarpur and in 1921 he was put behind the Bar .)
    Gul Muhammad
    (He was a Khilafati worker of the district Jacobabad. In 1922 he was put behind the Bar due to his political activities.)
    Gangadas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 due to His participation in Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.)

    Lutufullah
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and in1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was 3 months imprisonment.)
    Lalchand
    (He was a Congress worker of Larkano and in 1932 due to his participation in the Congress Movement he was sentenced 10 months imprisonment.)
    Lalchand
    (He was a Congress worker of Sukkur and in 1932 on account of his participation in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Lalchand
    ( He was a Cogress worker of Shikarpur and in 1922 due to participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Lalchand Amardinomal
    (Famous writer & man of letters,in 1922 on taking part in The Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar.
    Lal Muhammad
    (Alies Qasim.He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and in 1922 due to his participation in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Laxman Khemchand
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1932 due to his participation in the Congress Movement he was sentenced to imprisonment.)

    Muhammad Ramzan Darzi
    (He was a Khilafati worker of the district Larkano and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Suhrab
    (He was a Khilafati worker of Dadu and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Sadik
    (He was a Khilafati worker of Dokri and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Alam
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Urus
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment.)
    Muhammad Karim
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Karim Alig
    (He was a Khilafati worker of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Makhan Lund
    (He was a Khilafati worker of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Yasin
    (He was a Khilafati worker of the district Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to one months imprisonment in 1922.)
    Muhammad Yakoob
    (He was a Khilafati worker of Kakar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1923.)
    Moheuddin
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Morsingh
    (He was a Congress worker of Larkano and due to taking part in the Congress Movement he was sentenced to 6 months imprisonment in 1932.)
    Moulana Ahmed Malah
    (He was a local leader of Badin Khilafat and was sentenced to imprisonment in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement.)
    Moulana Allahdad Khoso
    (He was a local leader of Badin Khilafat Committee and was sentenced to 12 months imprisonment in 1922 on account of taking part in the N.C.Movement

    Moulana Fatih Ali
    (He was a local leader of Sujawal Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was put behind the Bar in 1922.)
    Moulana Abdul Khalik
    (He was a local leader of the Moro Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was fined and put behind the Bar in 1922
    Moulana Abdul Qayoom
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a local leader of the district Larkano Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 month imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a Religious scholar and political leader and Chishiti rendered his political services from various political platforms.in 1922 and 1923 he was sentenced to 15 months imprisonment.)
    Moulana Abdul Karim
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months Imprisonment in 1922.)
    Moulana Abdullah Khan
    (He was a local leader of the district Tharparkar Khilafat Committee and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922,)
    Moulana Abdullah Laghari
    (He was associated with Moulana Obaidullah Sindhi and was from Dad laghari of the district Ghotki.On account of taking part in Reshmi Romal Tahrik he was put behind the Bar in 1917.)
    Moulana Muhammad
    (He was a local leader of Mehar Khilafat Committee and due Ibrahim to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1924.)S
    Moulana Muhammad Akram
    (He was a local leader of the district Hyderabad and Due to taking part in the Non-Cooperation Movement He was sentenced to 12 months imprisonment in 1922
    Moulana Muhammad Ameen
    (He was a local leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Moulana Muhammad Ramzan
    (He was a local leader of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 10 days imprisonment in 1922.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was eminent Religious scholar and political Leader associated with Moulana Obedullah Sindhi at early stage of his political life. He was apprehended on account of his involment in Reshmi Romal Tahrik and was sentenced to 4 years imprisonment and was sent to Kalapani.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was a Khilafati worker of the district Nawabshah and in 1920 he was put behind the Bar but he tendered apology and got himself free.

    Mahraj Duwarkadas
    (He was associated with the Congress Committee of Dadu and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Mian Ghulam Muhammad
    (He was a Khilafati worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 4 weeks imprisonment in 1922.)
    Mian Fazul Karim
    (He was a Khilafati leader of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.)
    Mian Muhammad
    (He was a Khilafati worker of the district Hyderabad and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 24 months imprisonment in 1922.)
    Mian Muhammad Ismail
    (He was a Khilafati worker of the Karachi district and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.
    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 month imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)
    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)

    Wasomal
    (He was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1922 he was sentenced to imprisonment.)
    Vishindas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Verhomal Master
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Hotchand
    (He was Congress worker of Karachi in 1946 he was fined by the Government.)
    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)
    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Moulana Muhammad Sadik
    (He was eminent Religious scholar and political Leader associated with Moulana Obedullah Sindhi at early stage of his political life. He was apprehended on account of his involment in Reshmi Romal Tahrik and was sentenced to years imprisonment and was sent to Kalapani.)

    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Mir Dost Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and on account of taking part in the Non-Cooperation he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Naumal
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1923 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Nathomal Damodar
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Narsinglal
    (He was one of Congress leaders of Karachi and was sentenced to imprisonment from time to time.)
    Narsi Kachhi
    (He was a Congress worker of Karachi and on due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1920 he was sentenced to imprisonment.)
    Nawaz Ali
    (He was a Khilafati worker of Larkano and due to tacking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Newandram
    (He was a Congress worker of Shikarpur and on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1921.)

    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Mian Muhammad Ismail
    (He was a Khilafati worker of the Karachi district and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 18 months imprisonment in 1922.
    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)

    Vishindas
    (He was a Congress worker of Shikarpur and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment in 1922.)
    Verhomal Master
    (He was a Congress worker of Shikarpur and in1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 monthsimprisonment.)
    Hotchand
    (He was Congress worker of Karachi in 1946 he was fined by the Government.)
    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)

    Mian Molidino
    (He was a Khilafati worker of district Hyderabad and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation movement he was sentenced to 12 months imprisonment.)
    Mir Allah Bux Talpur
    (He was a political leader of the district Tharparkar and in 1922 due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 01 month imprisonment.)
    Mir Haji Ahmed Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and due to taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to 12 month imprisonment in 1922.)
    Mir Dost Ali
    (He was a Khilafati leader of the district Tharparkar and on account of taking part in the Non-Cooperation he was sentenced to 12 months imprisonment in 1922.)
    Naumal
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1923 he was sentenced to 6 months imprisonment.)
    Nathomal Damodar
    (He was a Congress worker of Karachi and in 1922 on account of taking part in the Non-Cooperation Movement he was sentenced to imprisonment.)
    Narsinglal
    (He was one of Congress leaders of Karachi and was sentenced to imprisonment from time to time.)
    Narsi Kachhi
    (He was a Congress worker of Karachi and on due to taking part in the Non-Cooperation Movement in 1920 he was sentenced to imprisonment.)

    Hira Bai
    (She was a Congress worker of Karachi and due to taking part in the Congress Movement she was sentenced to 3 months imprisonment in 1932.)
    Moulvi Ahmed Memon
    (He was a Khilafati local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov 1922.)
    Shaikh Abdullah
    (He was local leader of Badin Khilafat Committee and due to quarrel with Aman Sabhai he was sentenced to 4 months imprisonment in Nov.1922)
    Moulana Khair Muhammad Nizamani
    (He was a Khaksar leader in Sindh and he was sentenced to imprisonment one year in 1940 and 14 months in 1945.)
    Chandomal Kishinchand Jaisinghani-
    Ratodero/Lakano–Congress-imprisonment in 1942,period not traced yet.

    Shewaram Tilokchand–Bhirya–Congress–4 months imprisonment in 1947.

    Abdullah Shah “Fatahi”–Khairpur–Khilafat–12 months imprisonment in 1921.

    Kauromal Tilomal Abechandani–Naushero Feroz–Congress-15 days imprisonment in 1921,12 months in 1930 & 06 months in 1942.

    Gobindram Motiomal Wadhvani”Sarfrosh”-Jacobabad–Congress-imprisonment in 1942,period not known yet.
    Lalchand Arya–Sukkur–Sindh Hidu Sabha-Year & period of imprisonment nt known.His imrisonment confirmed.
    to be contd
    Dr.Pathan

    Mehraj Lokram Sharma–Hyderabad–Congress–imprisonment in 1916,1922 & 1930.

    Hasaram Suderdas Pamnani–Rohri–Congress-assassinated on 17.07.1940.

    Hardas Premchand Wasvani–Sobhodero–Congress–imprisonment in 1930,period not known.

    Moulvi Taj Muhammad –nasarpur–Khilafat–12 months imprisinment in 1921.

    Moulvi Dur Muhammad “Khak”:
    Son of Abdul Rab Kandhiro,born in 1895 in Village Kandhira Taluka Nasirabad District larkano.Got religious education and was awrded degree of the Moulviship.Started imparting education in Maderssahs.He was poet also.Joined Khilafat Movement in 1920 and Muslim League in 1940.He remained “Mubaligh”(Preacher) in both parties and created awareness about Freedom Movement through his poetry.He breathed his last on 06.02.1981.

    Moulvi Dost Muhammad:
    Son of Akhund Abdul Waris Lakhmir.Born in 1875 at village Khabar Lakhmir.Got religious education and became Moulvi.Started imparting religious education in Maderssahs.Joined Khilafat Movement in 1920 and preached Freedom Movement in capacity of the “Mubaligh”of the Khilafat Tahreek.He died in 1935.

    Moulvi Deen Muhammad:
    Son of Gahino Khan Chandio,born in Buthi of Taluka Mirokhan.He was certified Moulvi and established his own Maderssah for imparting religious education.When Moulvi Faiz-ul-Karim of Tharoshah issued “Fatwa”(Religious Judgement) in favour of British Govt.and against of the Khilafat Movement Moulvi Deen Muhammad endorsed that Fatwa,but very soon he realized his mistake and joined Khilafat Camp and proved himself as a local leader of the Khilafat and established its branches at various villages.He also refused to accept Govt.grant for his Maderssah.He breathed his last on 15.09.1931.

    Moulvi Deen Muhammad Patai:
    Son of Muhammad Khan Baloch,born in 1891 at village Pat Gul Muhammad.He was awarded degree of Moulviship after completing religious education.Started imparting education in Maderssahs.He took part on Freedom Movement and for this joined Muslim League.He breathed his last on 13.04.1960.

    Sadhu Hiranand:
    Son of Dewan Shoukiram,born on 23.03.1863 in Hyderabad.He did Matric in 1879 and B.A in 1883.He earned position of a role-model personality in our history.He remained very active leader of the first ever Socio-political organization of Sindh-“Sindh Sabha”.He introduced the Congress in Sindh.He was a pioneer of “Barhmo samaj” in Sindh.Founded school in Hyderabad and published “Sarswati” & “Sudhar Patreeka”under his editorship.He intended to educate his daughters from reputed institution and went to Bekanir for this purpose where he breathed his last on 14.07.1893.He was one of those leaders who gave vision about the political thinking.Sadhu Hiranand influenced the social & political future of his country.

    Sheikh Abdul Majeed;
    Son of Dewan Lilaram,born on 7th july 1889 in Thatta.As a Hindu his name was Jethanand,he got himself coverted to Islam in 1908.He started his political career as a Political Secretary to Rais Ghulam Muhammad Bhugri.He took part in Reshmi Roomal Tahreek and joined Congress in 1914.He participated in most of Annual Sessions of the all-India Cogress.He earned imprisonment for many times.The Movement for the separation of Sindh from Mombai made him diverted to Muslim League camp.This sincere and humble Freedom fighter breathed his last on 24.05.1978.

    The material/data/information can be provided on request.