Author: admin

  • صبح جا سلام

    صبح جا سلام

    textgram 1548559721
     
     
    Dr.Pathan wishes you Good Day.
    [ Love and respect are essense of peace and freedom and  they never afford or accept monopoly. Love & beauty and vision & wisdom are for all and not personal property.  If you love, respect and serve anybody, it must not stop and block your beloved to love, respect and serve others.  You can’t control moon not to provide light to others, except you. You are not having heart and instincts only. Your beloved, friend and ideal possesses Golden Heart full of aspiration and inspiration also. So, in this field, it is only positive policy to believe and abide by the principle that “I am for you and you are for all”. 
    It is basic colour of my contact, connection and relation, with you my dear.]
    تون چنڊ چاھت جو تنھنجي چانڊوڪي آھي سڀني لاء،
    منھنجي من مسجد مندر اندر آھي فقط تنھنجي جاء, 
    تون منهنجو آھين ڀلي پاڻ کڻي پرين ڪنهن جو سڏاء, 
    دنيا کي سمجهاء,  سرت سونهن سلام  آھي سڀني لاء
     
  • رات جا سلام

    رات جا سلام

    IMG 20190125 WA0187
    Dr.Pathan wishes you Good Night. 
    [ Commitment is the backbone of integrity. Integrity is a real defination of golden heart and pure mind. Commitment is to do, what you say. Commitment is climax of sincerity, devotion and dedication. It is creation and creator of human love, respect and service.
    Dear!  You are man of integrity, hence, you follow and abide by your commitments. Therefore, you are my ideal and role-model.]
    جو ڇئجي سو ئي ڪجي اهو سيکاريو عشق عقل ۽ دين, 
    جي سچا سندء سندرتا سان سي اصل سکيا نہ “ڪين“, 
    پر جي نينهن کان نابين, سي ڦرڻا گهرڻا وعدن قسمن تان.
  • سنڌ صوبائي مسلم ليگ ڪانفرنس  1938

    سنڌ صوبائي مسلم ليگ ڪانفرنس 1938

    20190126 134946
     
    “ سنڌ صوبائي مسلم ليگ ڪانفرنس  1938“
    مون ھنن پوسٽس ۾ اھو پئي عرض  ڪيو آھي تہ ڪنهن بہ دور جي جامع تاريخ لکڻ لاءِ ان دور جي شخصيتن،ادارن ۽ واقعن تي مواد نظر ۾ رکڻ تمام ضروري ھوندو آھي ڇو تہ شخصيتون مڙي ڪا جماعت يا ادارو ٺاھن ٿيون ۽ انهيءَ پليٽ فارم تان پنهنجو سرگرميون ڪن ٿيون. اسان گل حيات اداري ۾ انهن زاوين ۽ شعبن کي نظر ۾ رکي مواد ۽ معلومات گڏ ڪندا آھيون.
    اڄ “سنڌ صوبائي مسلم ليگ 1938 “  بابت پڙھندڙن سان ويچار ونڊيندس ۽ اھو ٻڌائيندس  تہ ھڪ “واقعي“ کي اسان ڪھڙي ريت گڏ ڪري محفوظ ڪيو آھي. 
    ھونئن تہ 1917 کان وٺي سنڌ واسين مسلم ليگ جي نالي پارٽي جوڙي پر انهي کي سالن تائين “ آل انڊيا مسلم ليگ“ طرفان الحاق نہ مليو.وري جڏھن سنڌ جي ممبئي کان عليحدگي واري تحريڪ ھلي  ۽ برطانيہ ۾“ گول ميز ڪانفرنس“ شروع ٿي تہ وري سنڌ واسين “ مسلم ليگ“ کي نئين سر منظم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي. پر آل انڊيا مسلم ليگ سان الحاق وارو مسئلو ساڳيو ئي رھيو .
    جڏھن سنڌ کي صوبائي خودمختياري ملي تہ ان وقت سنڌي مسلمانن 2 سياسي پارٽيون ٺاھيون پر ان وقت مسلم ليگ جو جھڙوڪ نالو نشان بہ نہ ھيو. اھو 1938 جو سال آھي جڏھن آل انڊيا مسلم ليگ جون دلچسپيون سنڌ ۾ وڌيون ۽ انهي نتيجي ۾ سنڌ پراونشل مسلم ليگ ڪانفرنس ٿي جنهن جي صدارت قائد اعظم ڪئي.انهي کان اڳ جو آئون ھن ڪانفرنس تي ڪجه ڳالھايان، ھڪ دلچسپ معلومات سڄڻن سان ونڊڻ چاھيان ٿو. انگريزن جي دور ۾ 4 اسپيشل ٽرينون وڏي اھميت رکن ٿيون. جڏھن جليان والا باغ ۾ ٿيل سياسي ميڙاڪي تي جنرل ڊائير گولي ھلائي ھئي  ۽ ڪيترائي ماڻھون ماريا ھئا تہ سنڌ مان ھڪ اسپيشل ٽرين انهي واقعي جي متاثرين جي مدد ڪرڻ  ۽ انهن سان ھمدردي ڪرڻ لاءِ اوڏانهن وئي ھئي.ٻي اسپيشل ٽرين بلڪہ ٽرينون ھجرت تحريڪ دوران جان محمد جوڻيجي جي ڪوششن سان ڪيون ويون جن ۾ ھجرت ڪندڙ سنڌي پشاور پھتس جتان پوءِ افغانستان ويا. شھيد سورھيہ بادشاھہ جڏھن آزاد ٿي وطن واپس وريو تہ غالبن کيس بہ اسپيشل ٽرين ۾ آندو ويو.
    1938 ۾ سنڌ صوبائي مسلم ليگ  جي صدارت ڪرڻ لاءِ قائد اعظم سنڌ ۾  آيو تہ ھن کي بہ حيدرآباد کان ڪراچي تائين اسپيشل ٽرين ۾ آندو ويو جنهن جو اھتمام مير غلام علي خان ڪيو ھيو. انهي ٽرين ۾ حيدرآباد منجهان 500 ڊيليگيٽس بہ سوار ھئا ۽ اھا ٽرين جڏھن ڊگ روڊ پھتي تہ پڄاڻي تائين انهي جي مٿان جھازن ذريعي گلن جي ورکا ڪئي وئي ھئي. 
    سنڌ صوبائي مسلم ليگ  ڪانفرنس تي گل حيات ۾ جيڪو مواد موجود آھي ان ۾ ٻيو کوڙ سارو اخباري مواد بہ موجود آھي پر ان کانسواءِ ھن ڪانفرنس تي جن ٻين مکيہ ڪتابن ۾ تفصيل سان لکيو ويو آھي اھو مواد بہ اسان جي ميڙي چونڊي ۾ شامل آھي پر انهي کان مٿي اھميت رکندڙ مواد اھا رپورٽ آھي جيڪا سنڌ صوبائي مسلم ليگ ڪانفرنس جي جنرل سيڪريٽريءَ پير علي محمد شاھ راشدي لکي ۽ ڪراچي جي “ سول اينڊ ملٽري پريس“ مان ڇپي ھئي“.مرحوم پير علي محمد شاھ راشدي جو ھي قلمي پورھيو ھڪ اھم تاريخي دستاويز جي حيثيت رکي ٿو. 
    ھن “سنڌ صوبائي مسلم ليگ ڪانفرنس“ سنڌ جي تاريخ ۾ وڏا دور رس اثر وڌا . ڪانفرنس ۾ قائد اعظم کان سواءِ بنگال جو وڏو وزير اي ڪي فضل حق،پنجاب جو وڏو وزير سڪندر حيات خان، راجا صاحب آف محمود آباد، مشتاق احمد گرماڻي، مولانا جمال ميان آف فرنگي محل،نوابزادو لياقت علي خان ۽ ٻيا ڪيترا ٻين صوبن جا مسلم ليگي اڳواڻ شامل ٿيا ھئا.ھن ڪانفرنس 8 آڪٽوبر کان 12 آڪٽوبر تائين ڪراچي جي ماحول کي ئي بدلائي ڇڏيو.انهي موقعي تي 21 ٺھراءَ پاس ڪيا ويا ۽ انهي جو ٺھراءُ نمبر 12 مسجد منزل گاه جي معاملي بابت ھئو جنهن کي سيد علي محمد شاھ تجويز ڪيو ۽ آغا نظر علي خاب ان کي سيڪنڊ ڪيو ھو.ھن ٺھراءَ ۾ ھندن ۽ تڏھوڪي سنڌ سرڪار جي حڪمت عمليءَجي مذمت ڪئي وئي ھئي. ياد رھي تہ ان کان پوءِ ئي مسلم ليگ “ مسجد منزل گاه جي بحالي جي تحريڪ“ ھلائي جنهن جي نتيجي ۾ ڪيتريون ئي انساني جانيون قربان ٿيون. ھن ئي ڪانفرنس ۾ شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ ھندستان جي مسلمانن لاءِ “ متعلق آزادي“ بابت ٺھراءُ پيش ڪيو ھو جنهن کي سياسي حڪمت عملي  طور مھمل ڪيو ويو ۽ اھا ئي ڳالھہ ٻن سالن کان پوءِ 1940 ۾ لاھور واري  “پاڪستان جي ٺھراءَ“   جي روپ ۾ آڏو آئي.  
    مونکي ھتي انهي ڪانفرنس جا تفصيل ٻڌائڻان ڪو نہ آھن پر اھو ٻڌائڻو آھي تہ گل حيات ادارو انگريزن جي دور کان وٺي اڄ تائين جيڪي اھم سياسي،تعليمي ۽ ادبي واقعا ٿيا آھن انهن تي مواد گڏ ڪيو آھي ۽ انهن مان ھڪ ھڪ واقعي تي ايم فل يا پي ايڇ ڊي ڪري سگهجي ٿي. مان اھا ڳالھہ نوجوان محققن جي ڌيان تي آڻيان ٿو تہ جنهن بہ انهن منجهان ڪنهن “ واقعي“ تي تحقيق ڪئي تہ اسان “ حال پريان نال“ مصداق سھڪار ڪنداسين. (ممتاز پٺاڻ)
  • شام جو سلام

    شام جو سلام

    IMG 20190125 WA0152

    Dr.Pathan wishes you Good  Evening.
    [Love & Beauty is a universal truth, right & duty of human – beings, requirement of peaceful society and common teaching of all religions & ideologies.
    It is to be abide by and it is to be followed accordingly. It is only way to bring all people at par with each other irrespective of their colour & caste, gender & age, ideology & status. It is only source of peace & progress, unity & strength.
    Dear! Respect beauty and accept love. Dare to share it and promote it. Because, it is vision & wisdom of life, and it is way to get rid of sorrows, longings and problems ]
    برہ برداشت نہ ڪري غفلت بي پرواھي،
    عشق عجب جي آھي حڪمت سا ٺاھي،
    رند رستا ۽ پیچرا تن ۾ کڏون نہ کاھي،
    کنڀیو آٹي بیھاري ات جت چاھي ماھي،
    مٿان بیھاري سرت ۽ سونھن جا سپاھي,
    کٹائي ساز سلامن جا ڏئي ھو ڏات ڏاھي،
    اجرو اڇو ڪري ڪڍي اندر مان اونداھي،
    فقیري ۽ بادشاھي, آھن برابر ھن اڳیان.

  • گل حيات ۾ موجود صحافت تي مواد

    “ گل حيات ۾ موجود صحافت تي مواد“
    سنڌ ۾ صحافت جي عمر سياست کان وڏي آھي. ڇو تہ جڏھن اڃا سياسي پارٽيون وجود ۾ نہ آيون ھيون تہ اخبارن ۽ صحافت جو وجود ھيو. صحافت زندگي جي ھر ھڪ شعبي ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪيو آھي.سياست ۾ پارٽين جي پيغام کي عام ڪرڻ ۽ عام راءِ ھموار ڪرڻ کان سواءِ علم ادب جي ترقي ۾ ۽ عوام کي صورتحال کان باخبر رکڻ ۾ صحافت مثالي ڪم ڪيو آھي. پر ڏک جي ڳالھہ اھا ئي آھي تہ صحافت تي ڏکيا ڏينهن تہ ڏاڍا آيا ۽ ايندا رھن ٿا ليڪن صحافت ۽ صحافين جي اوتري سار نہ لڌي وئي جنهنجا اھي حقدار آھن. اھي اخباري دفتر ئي ھئا جن سياسي تحريڪن کي جنم ڏنو ۽ انهن تحريڪن مان ڪيترين تحريڪن جو ٽيبل ورڪ اخباري دفترن ۾ ٿيو.مثال طور 1919 ۾ جڏھن “ روولٽ ايڪٽ“ نافذ ٿيڻ کان پوءَ سياست ڪر موڙيا تہ ان وقت رئيس غلام محمد ڀرڳڙيءَ جو سياسي سيڪريٽري شيخ عبدالمجيد سنڌي،جيڪو اخبار جو ايڊيٽر بہ ھيو انهيءَ سياسي  شعور رکندڙ ساٿين سان گڏجي گڏجاڻيون ڪيون ۽ صورتحال تي سوچيو ۽ اھا کڙڪ جڏھن سرڪار کي پئي تہ انهي ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ وڏي پئماني تي ڇاپا ھنيا ۽ گرفتاريون ڪيون.انهي واقعي تي مان الڳ پوسٽ لکندس.
    “الوحيد“ اخبار  جو دفتر  انگريزن جي سڄي دور ۾ سياسي سرگرمين جو مرڪز رھيو.اھڙي ريت ھندستان“ اخبار جو دفتر ڪانگريسي تحريڪن لاءِ“ ٿنڪ ٽئنڪ“ طور ڪم آيو.ساڳي طرح پير علي محمد شاھ راشدي سکر ۾ اخبارن جي دفترن ۾ ساڳي روايت قائم ڪئي.
    ٿيڻ ائين گھرجي تہ صحافت جي خدمتن ۽ اھميت کي ڌيان ۾ رکي ھڪ الڳ ادارو ٺاھيو وڃي جنهن ۾ صحافت جي تاريخ ۽ خدمتن تي تحقيق ٿئي،صحافتي مواد ڪتابي صورتن ۾ شايع ٿئي ۽ صحافين لاءِ انعام ۽ ايوارڊ جاري ڪيا وڃن ۽ سندن ڏکئي وقت ۾ مالي مدد ڪئي وڃي. 
    صحافت کي تحقيق ۾ ڪم آڻڻ جو رواج منهنجي والد(ڊاڪٽردرمحمد پٺاڻ) وڌو.ان ڪري ھن نہ صرف ڪيتريون اخبارون ۽ رسالا پڙھيا پر صحافت تي تمام گھڻو مواد بہ گڏ ڪيو جيڪو اسان جي ويب سائيٽ تي بہ موجود آھي ۽ ان کان وڌيڪ مقدار ۾ ھارڊ ڪاپي جي صورت ۾ گل حيات ۾ بہ موجود آھي.
     1990 تائين سنڌ ۽ ھند ۾ جيڪي ايڊيٽر ٿيا،انهن مان تمام گهڻن جي سوانح بابت  مواد ۽ معلومات گل حيات ۾ موجود آھي. 1980 تائين شروع کان وٺي جيڪي اخبارون ۽ رسالا نڪتا ۽ جيڪي انهن جا ايڊيٽر ٿي رھيا اھي سڀ تفصيل اسان جي ويب سائيٽ تي موجود آھن . ھن دور جي الائي ڪيترن صحافين ۽  ايڊيٽرن کان بابا سائين گل حيات جي پرو فارما مطابق“ ڪوائف نامو“ ڀرائي ورتو.ان جا ڪيترا جلد گل حيات ۾ موجود آھن جن جي فوٽو اسٽيٽ ڪاپي انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي کي پڻ ڏني وئي آھي. 1936 کان 1947 تائين سنڌ جي صحافت مقامي،ڏيھي ۽ پرڏيھي واقعن خواه صورتحال تي لکيو، اھو مواد انگريزي ۾ آھي ۽ اسان جي ويب سائيٽ تي موجود آھي.اخبارن خلاف جيڪي مقدما ٺھيا انهن مان ڪجهہ ججمينٽس ويب سائيٽ تي رکيون ويو آھن.
    مختلف اخبارن ۾ ڪن خاص واقعن تي جيڪو مواد شايع ٿيو اھو پڻ بابا سائين اتان ھٿ ڪري ڪيترائي فائيل جوڙيا آھن.مثال طور “ سنڌ گزيٽ“ ۾  “ سنڌ پراونشل ڪانفرنسن“ جي ھڪ موضوع تي 500 کان مٿي جو مواد ھڪ فائيل ۾ آھي. “الوحيد“ اخبار ۾“ مسجد منزل گاه تحريڪ“ تي جيڪو مواد شايع ٿيو ۽ “خلافت تحريڪ“ تي  مواد شايع ٿيو انهي جي بنياد تي فائيل گل حيات ۾ موجود آھن.آئون اھو اڳ ۾ ٻڌائي چڪو آھيان تہ“ ڊيلي گزيٽ “ اخبار ۾ سنڌ بابت شايع ٿيل مواد جي انڊيڪس تي بابا سائين ھن وقت ڪم ڪري رھيو آھي.اھڙي ريت“ توحيد“،“سنڌو“ ۽ “اخبار تعليم“ جي وضاحتي انڊيڪس بہ بابا سائين تيار ڪئي آھي جيڪا گل حيات ۾ موجود آھي ۽ انهي مان “سنڌو“ رسالي جي انڊيڪس اسان جي ويب سائيٽ تي موجود آھي. 
    صحافت تي گڏ ڪيل مواد ۾ “البم“ بہ وڏي حيثيت رکي ٿو جنهن ۾ اخبارن جي ٽائيٽلن،ايڊيٽرن ۽ مشھور صحافين جا فوٽو موجود آھن.  انهي البم کانسواءِ مکيہ اخبارن جا خاص ايڊيشن اصلي صورت ۾ گل حيات ۾ موجود آھن .چڱو خاصو مواد وري صحافين جي انفرادي قلمي ڪاوشن تي ٻڌل آھي مثال طور انور پيرزادي،ھدايت منگيءَ،ڪامريڊ ولي محمد مڱڻھار، بيدار جعفري، ڊاڪٽر مولا بخش ڪلھوڙو، فقير محمد لاشاري ۽ ٻين جي لکڻين جا فائيل گل حيات ۾ موجود آھن جن ۾ سندن ڪالم بہ آھن تہ رپورٽون ۽ خبرون بہ. ھي اڪيلي ماڻھو جي ڪوشش آھي جنهن ۾ ھاڻي اسان سندس اولاد بہ شامل ٿيا آھيون ۽ اسان جو پڪو ارادو آھي تہ بابا سائين جيڪا ميڙي چونڊي ڪئي آھي انهي کي جديد بنيادن تي محفوظ بہ ڪيون ۽ ان بابت سنڌ واسين کي تفصيل بہ ڏيندا رھون.اڄو ڪي پوسٽ جو مقصد اھو ھيو تہ مان پنهنجن ماروئڙن کي اھو ٻڌائي سگهان تہ جيڪڏھن ڪنهن کي تمام اھم اخبارون ۽ رسالا پڙھڻ لاءِ نٿا ملي سگهن تہ پوءَ انهن جو مواد اسان جي اداري گل حيات ۾ ۽ اسان جي ويب سائيٽ تي موجود آھي جيڪا آھي www.drpathan.com (ممتاز پٺاڻ)
     
  • EARLY SINDHI BOOKS

    [ While going through the pages of books on ‘History of Sindhi Literature’ ,

    Research Scholars of their own right can form opinion that compilers of those History Books have recorded the history of literature on the information and data, that was in their possession. With the result that they have not produced a ‘comprehensive and authentic’ documents on the subject. Now a days our Governments are minding their own business and they have nothing to do with history. Whereas, the Government of British Sindh had its system of documentation and record keeping. I have seen myself in so many issues of The Sindh Official Gazette, that almost all the publication was notified regularly. If all those Notifications are collected, compiled and published in Book – form, historians of Sindhi Literature and Language will be compelled to revise their books.
    Though, it is my solo flight, but I have done my level best to tough new topics for research and have indicated source – material and Methodology. I can not complete all the tasks and projects single handed. It is duty of our Learned Bodies to initiate such type of projects and start working on those vital projects. It is our bad luck there in no demarcation of ‘aims & objects’ of our learned bodies, therefore they do what they like. No problem, if there is repeating of work or violation of ‘aims & objects’. It is only because of that they are ‘men of source, but not mentally or technically resource persons’. Here with, I am sharing information about some of old publications of Sindhi books. May it please my readers. This may kindle be treated as Part -1. My entries consists of: Some details, Title of Book, Name of Author, Place of Publication, Year and Pages]

    ‘Aghaz –I- Farsi’ (A Persian – Sindhi Reader/Kauromal Chandanmal Khilnani/Karachi/1867/pages 40),

     Ajaib Shah ain Noshab Rani’ (a Romance in verse/Muhammad Fazil/Karachi/1876/pages 72),

    ajibu bheta’ ( A Tale depicting Social Evils/Author’s name is not available/Hyderabad/1893/115),

    Ali Malik Jo Qiso” (About Hazrat Ali, it is in verse/poet’s name is not known/Bombay/1873/135),

    Amilan Ja Naqul” (Stories of opium Smokers/Author’s name unknown/Lahore/1892/32),

    Angi Hisab’ (On Aritmatic/Kirshna Shastri – name of translator not known/Karachi/1869/Pages714),

    Anees –ul- Mutaqeen” (On Sufi Doctrine/Shaikh Abdul Samad/Bombay/1874/62),

    Aqiqay Jo Risalo’ (Shavinf the Head of a New – born child/Mian Ibrahim/Bombay/1872/64),

    Bab Namo’ (Sindhi Primer/ Munshi Nandiram Mirani/Karachi/1854/48),

    Badar-ul-Munir’ (On religion in verse/Makhdoom Abdullah/Bombay/1871/270),

    Baital Badshai Jo Qiso’ (A twenty – five tales/Translated by Gurdasmal Thanwardas Kirpalani/Karachi/1875/156),

    Bambai Khatay Ji Gaghrafi” (A Geography of the Bombay Presidency/Gurdinomal Lalsing/Later on it was revised by Kouramal Chandanmal/Karachi/1867/106),

    Bayan-ul-Arfeen’ (Poetry/ Shah Abdul Karim of Bulri/Bombay/1876/2960,

    Bayazid Bustami Jo Qiso’ (It is in verse name of Author or translator not known/Bombay/1871/840,

    Bibi Khadijat-ul-Kubra’ (An account in verse / Poet’s name not known/Bombay/1873/84),

    Bili Kuan Jo Qiso’ (The story of Cat and Rats in verse/Akhund Abdul Rahim Abbasi/Karachi/1872/18),

     Char Darwesh’ (Translation of Persian Stories/Translated by Ahmad Khan/Lahore/1893/35),

    Chitar Ji Par’ (Elements of Drawing/By Sadasukh Lala and translated by Khandas Mansharam/Karachi/1852/35),

    Dastan Amir Hamzo’ (Translated from Persian by Muhammad Hassan/Lahore/1899/Pages 257),

    Dharamatattiva’ (Principles of the Brahmist Creed/Author’s name not known/Lahore/1876/950,

    Dharti Nirwar’ ( Geography of Sindh/Author and place of publication not known/1845/95), 

    Dilpasand Akhanyoon’ (By Munshi udharam Thanwardas/Karachi/1869/104),

    Dewan-i-Qasim’ (poetry/By Akhund Muhammad Qasim /Karachi/1878/87),

    Doday Chanesar Ji Galh’ (In verse and prose/Munshi Udharam Thanwardas/Karachi/1881/Pages 56),

    Durood Hazra Ain Durood Arwahi’ (comiler’s name not known/Lahore/24),

    Faraiz-ul-Islam’ (Religious Duties/Mian Abdullah/Bombay/120),

    Farsi Amoz” ( Elemetary Persian Grammer/Munshi Udharam Thanwardas/Karachi/1869/55),

    Gazwat’ (Wars during days of Prophet P.B.U.H/Mian Abdullah/Bombay/1872/132),

    Handbook of Sindhi Proverbs’ (With English renderings and equivalent sayings/Rochiram Gajumal/Karachi/1895/128),

    Hatim Tai Jo Qiso’ (Translation from Persian/Muhammad Ibrahim/Lahore/1893/244),

    Hidayat-ul-Muriden’ (Religious instruction for followers, in verse/Makhdoom Ibrahim/Bombay/1873/56),

    Hidayat-ul-Salheen’ (Religious instructions in verse/Translated by Wali Muhammad/Karachi/1851/580),

    Hidayat-ul-Ashqeen’ (Guide for Pilgrims/Abdul Rahman Muhammad hashim/Bombay/1871/269),

    Hindu Dharm Shastra’ (Principle of Hindu Law/Nawalrai Shoukiram Advani/Karachi/1869/130),

    Hindi – Sindhi Veyakaran’(Sindhi Grammer/Udharam Thawanrdas/Karachi/1889/75),

    Hindustan Ji Mukhtasr Jagraphi’ ( Elementary Geography of India/Utamchand Tarachan Lalwani/Karachi/1878/23),

    Hindustan Ji Mukhtasr Tarekh’ (A Short History of India/Pritamdas Qismatrai tolaramani/Karachi/1873/Pages 69),

    Hindustan Ji Mukhtasr Tarekh’ (From Hunter’s History of India/ Translated by Gul Muhammad/Lahore/1888/48),

    Hisab Jo Kitab’ (Mathematical Tables/Writer’s name not known/Karachi/1879/14),

    Husna Dildar’ (An Adaption from Skhakespear’s Merchant of Venice/Translated by Mirza Qalich Beg/Hyderabad/1897/120),

    England Ji Tarekh’ (Morris’ History of England/Translated by Pribhdas Anandram Ramchandani/Karachi/1886/259),

    Aesap Joon Akhanyoon’ (Aesop’s Fables/Translated by Udharam Thanwardas/Karachi/1870/162),

    Aishq Ain Aqul Ji Jang Jo Qiso’ (An allegory in Verse/Qazi Noor Muhammad Qureshi/Karachi/1876/12),

    Jabir Ansari Jo Qiso’ (Poet’s name is unknown/Bombay/1874/77),

    Jabar Ain Muqablo’ (Elements of Algebra/By J.R. Young and translated by Vishvanath Narayn Mandlik And Nandiram Shahani – Perhaps this the First Book, translated jointly by two translators/Karachi/1859/Pages 520),

    Jamama Jo Qiso’ (The Story of King Jamama/Fatih Muhammad/Bombat/1872/112),

    Kafyun Jo Kitab’ (An Anthology of Sindhi Kafis/Fazil Shah Hyder Shah/Karachi/1883/127),

    Kamsan Ain Kamroop Jo Qiso’ (A Tale in Verse/Lalu Bhagat/Karachi/1869/1310,

    Kuzul Ibrat’ (Religious teachings in Verse/Abdullah Sindhi/Bombay/1974/248),

    Khulfa-i-Rashdeen’ (An Account of four Caliphs in Verse/mian Abdullah/Bombay/18720,

    Lila Majnoon’ (In Verse/Fazil Shah/Bombay/1874/72),

    Lekhay Ji Par’ (Multiplication and other Tables/writer’s name not know/Karachi/1866/32).

  • صبح جا سلام

    صبح جا سلام

    textgram 1548384294
     
    Dr. Pathan wishes you Good Day. 
    [ My Dear!  You are very much aware about your worth, but want me to re-tell you and everybody. O. K, be witness that to what extent I have understood, accepted and respected you. You are beauty,  love and peace. You are source of my vision and wisdom. You are an ideal and role-model in kindness.kindness. You are a sea of sincerity and a river of human -respect.  Your love makes lives more beautiful. You can’t keep your beauty secret. Its fragrance will guide hearts to knock your door. Do you want to listen more? ]
    تون راحت منهنجي روح سندي تون سندرتا هر صبوح سندي, 
    پيار وفا جو تون ساگر  تون نينهن امر جي جيئن آھين ندي, 
    جنهن دل ۾ تون ٿئين جلوه گر سا دل پئي هر پل نچندي, 
    سونهن لڪائي ڪيئن سگهندين؟ سا تان گجگوڙ ڪندي ۽ وسندي, 
    خوشبو خوشبو ساري وسندي, جت ايندين تون سونهن سلام سان.
  • رات جا سلام

    رات جا سلام

    IMG 20190124 WA0207
     
    Dr. Pathan wishes YOU Good Night.. 
    [ If it is unbearable cold and you feel heat in your heart, believe that it is call of love. Listen it, accept and respect it. Your Inner Person has understood demand of your instincts and nature. Hurry up and get rid of your ego, turn your face from hatred and discrimination without fail. You are beauty and it needs love. You are love and it needs beauty. You are body and soul and they need peace.] 
    جي تھ سياري ۾ رت ٽھڪي پوئي پڪ سمجھ تہ پيار سنڀاليو ٿي,
     ڳچئ کان وٺي چوئي ٿو انا نفرت جو ڇو اجايو جنجال پاليو ٿي؟
     تو ڇو ائين جاليو ٿي؟ سرت سونهن سهڻي ۽ سلام کان سواء
  • مارشلا واري دور ۾ سنڌين کي سزائون ۽ سندن گرفتاريون

    مارشلا واري دور ۾ سنڌين کي سزائون ۽ سندن گرفتاريون

    20190124 141322
     
    “ ضياءُالحق جي مارشلا واري دور ۾ سنڌين کي سزائون ۽ سندن گرفتاريون“
    تاريخ لاءِ مواد گڏ ڪرڻ ھڪ وڏو ۽ ڳرو “ جذباتي امتحان“ ٿيندو آھي . ڇو تہ جيڪڏھن مواد گڏ ڪندڙ پنهنجي محبت ۽ نفرتن جي جذبن مان جان ڇڏائي نہ سگهندو تہ اھو غير جانبداري سان مواد گڏ ڪري نہ سگهندو پر پنهنجي پسند جي شخصيتن،واقعن ۽ ادارن بابت گهڻو مواد گڏ ڪندو.ان ڪري غير جانبداري جي اھا تقاضا ٿئي ٿي تہ پنهنجي نفرتن ۽ محبتن کي پاسيرو رکي دوست خواه دشمن ۽ پنهنجي خواه پرائي ماڻھن جو، وڻندڙ ۽ اڻ وڻندڙ واقعن خواه ادارن جو مواد گڏ ڪجي. ضياءُ الحق جولاءِ1977 ۾ سولين حڪومت تي راتاھو ھڻي 1988 ۾ مرڻ گهڙيءَ تائين پاڪستان جي مستقبل کي  منفي موڙ ڏنا. گل حيات اداري ضياءُالحق ۽ سندس دور تي مختلف زاوين کان مواد گڏ ڪيو آھي. جنهن ۾ ضياءُ الحق جون سرگرميون،سندس  سرڪاري حڪم ناما، سندس تقريرون ۽ بيان ھن جي حڪومت جا مرڪزي خواه سنڌ جا وزير ۽ گورنر،مجلس شورا ۽ سنڌ ڪائونسل تي الڳ الڳ فائيل آھن.
    ضياءُ الحق جي زماني ۾ سنڌ جي مختلف ھنڌن تي باھيون لڳيون. بابا (ڊاڪٽر پٺاڻ) جي ذھن ۾ انهن باھين جي واقعن کي ڪنهن نئين انداز سان پرکڻ جو خيال آيو .انڪري “ ضياءُ الحق جي دور ۾ باھيون“ تي ھڪ وڏو فائيل گل حيات ۾ موجود آھي.ھن زماني ۾ “ايم آر ڊي جي تحريڪ“ ھلي جنهن ۾ سنڌ وڏئ دليري سان اڳواڻي ڪئي ۽  سياسي بصيرت جا نوان مثال قائم ڪيا.ان تحريڪ تي گل حيات ۾ ھزارين صفحا موجود آھن جيڪو مواد منفرد “سورس مٽيريل“  جي حيثيت رکي ٿو.ڪاش اھو پيپلز پارٽي جي حڪومتن جي ڌيان تي اچي ھا ۽ جيڪڏھن ڇپرائن نہ ھا تہ ان جي فوٽو اسٽيٽ ڪاپي “بينظير چيئر“ ۾ رکرائي وڃي ھا. اھي چيئرس تہ مختلف ھنڌن تي موجود آھن. 
    ضياءُالحق جي مارشلا جي زماني ۾ اڻ ڳڻين سياسي ڪارڪن،اڳواڻن۽ صحافين وغيره کي گرفتار ڪيو ويو ۽ کين مارشلا قائدن مطابق سزائون ڏنيون ويون.منهنجي والد انهن ساڃھہ-وند ماڻھن جي قربانين کي تاريخ جي ورقن ۾ محفوظ ڪرڻ لاءِ انگريزي ،سنڌي ۽ اردو اخبارن مان اھڙيون خبرون ھٿ ڪري ھڪ ضخيم فائيل جوڙيو آھي. پيارن پڙھندڙن جي ڌيان تي اھا ڳالھہ بہ آڻڻ گهران ٿو تہ انگريزن جي دور ۾ آزادي جي سپاھين کي جيڪي سزائون مليون ھيون انهن تي بہ بابا سائينءَ مواد گڏ  ڪري ويب سائيٽ تي پبلش ڪيو آھي.
    ضياءُالحق جي مارشلا واري دور ۾ ڏر ۽ ڏاڍ کي ماڻھن جي ذھنن ۾ ويھارڻ لاءِ نہ رڳو سياسي سوچ رکندڙ ماڻھن کي سزائون ڏنيون ويون پر بھانو بڻائي ٻين کي بہ ڏاڍ جو نشانو بڻايو ويو. مثال طور ميڊيڪل اسٽور جا مالڪ، دڪاندار ۽ بسون ھلائيندڙ،وي سي آر تي فلمون ڏسندڙن، پرنٽنگ پريسون، ٺيڪيدار ۽ وڏيرا شامل آھن. جنهن ۾ وري وڏي باھہ انهن وڏيرن زميندارن خلاف ٻاري وئي جن ڪي زرعي قرض ورتا ھئا ۽ ڏيڻ ۾ ڪوتاھي ڪئي ھئي.انهن کي آڻ مڃرائڻ ۽ سياست بيعت ڪرائڻ لاءِ  وارنٽ ڪڍڻ ۽ گرفتار ڪرڻ جي ڄڻ بارش وسائي وئي. 
    ماڻھن کي ڦٽڪن،ڏنڊن ۽ جيل موڪلڻ واريون اهي سزائون فوجي ڪورٽون ڏينديون ھيون.
    ھن فائيل جا ورق ورائيندي دل چاھيو تہ جيڪر انهن سمورن سياسي ڪارڪنن، اڳواڻن ۽ ٻين مظلوم ماڻھن جي نالن جي لسٽ ٺاھي وٺجي .پر مواد گڏ ڪرڻ بدران  جيڪڏھن موضوعن تي تحقيق ڪرڻ جو ڪم شروع ٿو ڪجي تہ ان منجهان اسان کي مواد جي ميڙي چونڊيءَ ۾ رنڊڪ پئدا ٿئي ٿي.ان ھوندي بہ جيڪڏھن موقعو مليو تہ اھا لسٽ بہ ٺاھي پڙھندڙن آڏو پيش ڪئي ويندي.( ممتاز پٺاڻ)
  • صبح جا سلام

    صبح جا سلام

    IMG 20190124 WA0053
     
    Dr. Pathan wishes you Good Day.
    [ Dear!  It is impossible to forget you. Therefore, why should I try and think about that futile effort?  You are love & beauty, vision & wisdom and ideal & role model and it is your everlasting status. Therefore, everybody likes you, but I love you and knock the door of your Golden Heart with sincerity & sacrifice and hope & trust. Because, me, my heart and soul need you.]
    وساريان جي وسرين وسارڻ جا ناهيو, 
    اسان کان هئ ڪوشش نہ تيندي اجايو, 
    صفا سچ سندرتا وفا پيار ايثار تہ آھيو, 
    ڏسي وٺندا دل اندر ڪا جهاتي تہ پايو, 
    تنهنجا کوڙ خادم مون آھ عاشق سڏايو, 
    سلامن سان گڏايو, سسي ساھ  اچان ٿو