Author: admin

شام جو سلام

Dr.Pathan wishes you Good Evening.

[My Dear is not with me because, she/he has noticed that I am not with my self. I am not, what really I am. For seeing dear very near, it is essential that one should find self, but always remain selfless. Love & bloved is to be projected with sincerity & sacrifice. It is must to abide by human values and to get rid of ego, hatred and discrimination. I am on way towards heart of my dear as soul of dear is anxiously waiting for me ]

پاڻ جو نہ آھیان آئون تان ‘پاڻ’ سان،

ان لاء نہ مان پرين سان نہ پرين ساڻ,

‏’تون هي تون’ جو ويو ورد جي وسري,

پوء سونهن ۽ سرت ڪيئن ٿين سرواڻ؟

; ‘مان’ ۽ ‘مان’ جي وئي بدبوء وڪوڙي ،

پوء تہ انا ۽ نفرت جو ٿيو من ۾ مانڌاڻ,

عشق اگر اڳواڻ, تہ اچي ريت پريت جي

March 10, 2019
رات جا سلام

Dr.Pathan wishes you Good Night.

[ Dear! I am preacher and promoter of your beauty, vision & wisdom. But, before informing others, I have to make you believe first that YOU are everything : a complete universe within you self. Outer universe is your reflection. You are a great story of Glorious Past, Lovely Present and Bright Future.

Dear! be, what you are. You are source of inspiration and strength for love and peace]

تون جانب، تون جان تون ئي آھین جھان،

تون ئي وٿ وڏي تون ئي تہ خانئ خان،

منھنجو تن من ساھ تنھنجو آھي آستان،

تون سندم هن دل جي دنیا جو داستان،

آھین مھان، سرت ۽ سونھن ۽ سلام تون

March 10, 2019
سوانح نگاري تي معلومات جا مختلف ذريعا

“ سوانح نگاري تي معلومات جا مختلف ذريعا“

ڪڏھن ڪڏھن ڪي ھندو سنڌي دنيا جي مختلف ملڪن مان بابا سائين ڏي اي ميل ڪري پنهنجن وڏڙن بابت معلومات وٺندا آھن. پوءِ بابا سائين انهن کي بنيادي معلومات پهچائيندو آھي . اهي جڏھن شڪريو سدا ڪرڻ لاء موٽ ۾ اي ميل ڪندا آھن تہ اھي پڙھي مان خوش ٿيندو آھيان. ھو ويچارا يا سندن وڏا سنڌ ڏاڍو تڪڙ ۾ ڇڏي ويا ۽ ڪي تہ ويچارا سر بچائي نڪري ويا. ان ڪري پاڻ سان پنهنجي وڏڙن ۽ بزرگن بابت ان وقت موجود مواد کڻي نہ سگهيا . ھندو “ جنم پتري“ رکڻ.يعني ولادتن جي رڪارڊ رکڻ ۾ وڏي مھارت رکن ٿا.انڊيا ۾ الائي ڪيترا اھڙا ھنڌ ھوندا جتي اھڙو مواد موجود ھوندو.

بابا سائين ضرورت مند ماڻھن کي اي ميل ذريعي گهربل معلومات ڏيندو آھي .بابا ڪڏھن ملڪ کان ٻاھر نہ ويو پر ھڪڙو دفعو انڊيا ويو آھي ۽ ان جو ڪارڻ اھو ئي ھيو تہ بابا سائين ورندڙ اي ميل ۾ ھڪ ٻن ڪلاڪن جي اندر ڏيئل گدواڻي کي معلومات ڏني هئي. ھن شخص جي پنهنجي ويب سائيٽ بہ آھي ۽ آمريڪا ۾ “انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي“ بہ قائم ڪئي اٿئين. ھن ھڪ شام جو بابا سائين سان فون تي ڳالھايو تہ بابا سائين نہ فقط کيس پنهنجي وڏڙن جو احوال اي ميل ڪيو پر مير پور خاص ۾ واقع سندس گهر جي تصوير بہ ھن ڏي ڏياري موڪلي. ڏيئل گدواڻي جو پيءُ ھڪ اخبار جو ايڊيٽر بہ ھيو ۽ ڪانگريس ليڊر بہ ھيو.ڏيئل گدواڻي کي ٻن اڍائي ڪلاڪن جي اندر جيڪا معلومات ملي ان کان ھو ڏاڍو متاثر ٿيو ۽ بابا کي گذارش ڪيائين تہ ھو ھفتو کن سندس دعوت تي انڊيا اچي ۽ سنڌ جي تاريخ تي ليڪچر ڏئي ۽ بابا سائين ائين ست اٺ سال اڳ انڊيا مان ٿي آيو.

بابا سائين معلومات جي ٻن ذريعن مان گهربل مواد ھٿ ڪندو آھي.جيڪڏھن کيس ٿورا تفصيل ڏئي ڳوٺ يا شھر جو نالو ٻڌايو ويندو آھي تہ باباسائين انهي اسڪول ۾ وڃي پراڻا “جنرل رجسٽر“ ڏسي انهن مان ڄمڻ جون تاريخون ۽ اسڪول ۾ پڙھڻ جون تاريخون ۽ ھم ڪلاسي دوستن جا نالا نوٽ ڪري وٺندو آھي.ٻيو معلومات جو ذريعو جيڪو بابا سائين ڪم آڻيندو آھي اھي ممبئي سرڪار ۽ سنڌ سرڪار جون “سول لسٽ“ آھن. سول لسٽ ھڪ اھڙو ڪتاب آھي جنهن ۾ سرڪاري عملدارن جي ملازمت جي تاريخ ڏني ويندي ھوندي ھئي. ان ۾ سندس پگهار، گريڊ بابت ڄاڻ ڏيڻ کانسواءِ اھو بہ ٻڌايل آھي تہ ھن ڪٿي ڪٿي نوڪري ڪئي.انهي سول لسٽ ۾ انهن ماڻھن جي لسٽ بہ ڏنل آھي جن کي انگريز سرڪار القاب ۽ خطاب ڏنا. انهن بابت اھو ٻڌايل آھي تہ ڪھڙي ماڻھو کي ڪھڙو لقب يا خطاب ڪھڙي سال مليو.انهي ڪتاب ۾ وڪيلن جي سموري لسٽ ڏني ويندي ھئي ۽ ٻڌايو ويندو ھو تہ انهن کي ڪھڙي تاريخ کان وڪالت ڪرڻ جي اجازت ملي. “سول لسٽ“ ۾ سرڪاري ملازمن بابت معلومات نھايت مستند طريقن سان رڪارڊ تي آندي آھي.ھي ڪتاب سال ۾ ھڪڙو دفعل ڇپبو ھيو ۽ انهن ۾ سمورن وڏن عملدارن جو احوال ڏنو ويندو ھيو.ھر ڪو ڪتاب ٻن اڍائي سو صفحن کان مٿي ھوندو ھيو .گل حيات اداري ۾، ممبئي سرڪار جون ۽ سنڌ سرڪار جون ون يونٽ لاڳو ٿيڻ کان اڳ واري دور بابت ڪيتريون ئي سول لسٽون موجود آھن.

اڄ مون جنهن ڪتاب جي ٽائيٽل جي تصوير ڏني آھي اھو نھايت اھم تاريخي دستاويز آھي.گهڻا سال اڳ جڏھن سيد غلام مصطفى شاھ سنڌ يونيورسٽي جو وائيس چانسلر ھيو تہ ھن نوجوان شاگردن تي ڪم رکيو تہ ھو مختلف ضلعن ۾ وڃي معلومات ھٿ ڪري اچن تہ ڪير ۽ ڪڏھن سنڌ جو ڪليڪٽر يا ڊپٽي ڪليڪٽر ٿي رھيو .تنهن دور جا نوجوان اھا معلومات ھٿ ڪري آيا ۽ انهي تي مشتمل ھڪڙو ڪتاب ڇپرايو ويو. پر مون جنهن ڪتاب جي تصوير ڏني آھي ان ۾ عملدارن جي نالن کان سواءِ ٻي اضافي معلومات بہ شامل آھي جنهن جا تفصيل مون ھن پوسٽ جي شروعات ۾ ڏنا آھن ھي ڪتاب ٽن جلدن ۾ آھي ۽ ھڪڙو ھڪڙو جلد 500 صفحن کان مٿي آھي. جڏھن بہ سنڌ ۾ عملدارن جي سوانح يا عملدارئ جي تاريخ لکي ويندي تہ ھن ڪتاب مان تمام وڏي ۽ اھم معلومات حاصل ڪري سگهبي. مثال طور سنڌ ۾ ڪھڙا ڪھڙا سنڌي ۽ غير سنڌي عملدار ٿي رھيا؟ انهن ڪھڙن شھرن يا ضلعن ۾ نوڪري ڪئي؟ وغيره وغيره.

سو اڄو ڪي پوسٽ ۾ اھو ٻڌائڻ ضروري ڄاتم تہ دوستن کي ٻڌائي سگهان تہ سوانح نگاري جي موضوع تي ڪي سرڪاري ڪتاب ۽ سال ناما بہ موجود آھن جن مان ڪيترن محققن اڃا ڀرپور فائدو نہ ورتو آھي. اھي ڪتاب سنڌ جي وڏين سرڪاري ۽ يونيورسٽين جي لائبررين ۾ ھجڻ گهرجن .اتان پڙھي فائدو وٺي سگهجي ٿو. پر جيڪڏھن ڪو دوست گل حيات مان فائدو وٺڻ گهرندو تہ اسان جون دليون ۽ گل حيات جا دروازا سدائين کليل ھوندا.(ممتاز پٺاڻ)

March 10, 2019
صبح جا سلام

Dr. Pathan wishes you Good Day.

[ شہد اور محبت جتنی پرانی، اتنی مفید. محبت شہد سے زیادہ میٹھی ہوتے ہے. تنگ نظری، عیب-تلاشی اور نفرت جیسے لا دوا امراض کی دوا ہوتی ہے. محبت کا منکر خود-فریب ہوتا ہے. کیونکہ چاھنا اور چاھا جانا انسانی فطرت اور جبلت کی ضرورت ہے. انسان سے نفرت اور انسان-دشمنی کا پودہ شیطان نے لگایا، اور مجھ جیسے لوگوں نے اسے قول اور فعل سے اس کی آبیاری کر کے درخت بنا دیا ہے.]

پئي پراڻيون نہ ٿين هڪ ماکي ٻي محبت,

جيئن پراڻيون ٿين تيئن تان ٿين اهي امرت,

پر محبت ماکئ کان مٺي نينهن وڏي نعمت,

چاهڻ ۽ چاهيئي وڃڻ جي سڀ جي فطرت,

پر آدم سان شيطان ڪري شروع کان نفرت,

پاڻ کي ناهي حسرت,اسان سلامي پرين جا

March 10, 2019
سنڌ ڪلب

“ سنڌ ڪلب“

انگريزن اھو سوچو بہ ڪو نہ ھوندو تہ ھو سنڌ جا حڪمران ٿيندا.بس مقدر جون ڳالھيون هيون جو ھنن گورن جي ھٿان سنڌ کي اھڙو ڪاپاري ڌڪ لڳو جو اھا ھميشہ جي لاءِ خودمختار آزاد ملڪ جي حيثيت وڃائي ويٺي.

انگريزن سنڌ کي لٽيو ۽ ڦريو بہ پر انهي سان پيار بہ ڏاڍو ڪيو. مقصد ۽ لالچون پنهنجون ھين پر سنڌ ۾ لينسڊائون ۽ سکر بئراج جي تعمير انهن جو وڏو ڪارنامو آھي. اھڙي طرح سان سنڌي جي لپي ٺاھڻ پڻ سندن وڏو ڪم ھيو .ساڳي ريت انهن انگريز عملدارن سنڌ تي گهڻو ڪجه لکيو جنهن منجهان اسان کي انهي دور واري سنڌ جي وڏي خبر پوي ٿي .

جن انگريزن مختلف صورتن ۾ سنڌ ۾ ملازمت ڪئي،پوءِ اهي گورنر ھجن،ڪمشنر ھجن يا ٻيا عملدار انهن تي منظم نموني سان تحقيق ڪرڻ جي ضرورت آھي تہ جيئن انهن جي زندگين جا احوال بہ گڏ ڪري سگهجن ۽ انهن جي ايام ڪاري ۽ ڪارڪردگي تي ڪجه نہ ڪجه لکي سگهجي.پر ھي ڪم ادارن جو آھي ۽ فرد انهي جو پورائو ڪري نٿا سگهن.جيڪڏھن ڪا سنڌ جي يونيورسٽي برطانيہ حڪومت جو سھڪار وٺي انهي موضوع تي ڪو پراجيڪٽ ٺاھي تہ پنجن ڇھن سالن ۾ اھو ڪم پورو ٿي سگهي ٿو.

انگريزن پنهنجي سماجي ۽ ثقافتي گهرجن کي پوري ڪرڻ جي لاءِ سنڌ ۾ پنهنجي سماجي ۽ ثقافتي دنيا جوڙڻ جي ڪوشش ڪئي .ان ڪري ڪيتريون تنظيمون ٺاھيون ۽ مستقل طور تي ڪيترائي ڏڻ ۽ ڏينهن ملھايائون. مثال طور اڄ بہ جيڪو جيڪب آباد جو ساليانو ميڙاڪو ٿئي ٿو انهي جو بنياد بہ انگريزن ئي وڌو ھيو. جيڪب آباد سنڌ جي سرحدي ڇيڙي وارو ضلعو ھيو ان ڪري انگريزن انهي ضلعي تي بہ وڏو توجه ڏنو.

اھي انگريز ئي ھيا جن سنڌ ۾ جديد ڊرامي کي مانوس ڪرايو.ڪراچيءَ ۾ رھندڙ انگيز فوجن جون ناٽڪ منڊليون ھونديون ھيون جيڪي ڊراما بہ ڪرائينديون ھيون ۽ پنهنجا ثقافتي ڏڻ بہ ملھائينديون ھيون. ان کان پوءِ ئي ممبئي ۽ ھندستان جي ٻين ھنڌن تان ناٽڪ منڊلين سنڌ ۾ آيون. انهي جو اثر اھو نڪتو تہ سنڌ جي ماڻھن بہ پنهنجا ٿيٽر ٺاھيا ۽ “ڊرامي“ کي ترقي وٺرائي.

انگريزن جيڪي ڪلبس ٺاھيون انهن مان سنڌ ڪلب سڀ کان آڳاٽي آھي. 25 مئي 1871 تي جڏھن سر مليم ميري ويڌر سنڌ جو ڪمشنر ھيو تہ ھن ڪلب ٺاھڻ جو سندسصدارت ۾ ٿيل گڏجاڻي ۾ فيصلو ڪيو ۽ ان جو افتتاح 1 آگسٽ 1871 تي ٿيو ۽ جڏھن تہ 23 آڪٽوبر 1871 تي ڪلب جا اغراض و مقاصد ۽ قائدا ۽قانون پاس ڪيا ويا.

سنڌ ڪلب فقط انگريز عملدارن جي بيٺڪ ۽ سندن ثقافتي سرگرمين جو مرڪز نہ ھئي. پر ان کي انگريزن جي مفادن جو تحفظ جو ذريعو بہ بڻايو ويو ۽ ڏکئي وقت ۾ انگريز سرڪار جي مختلف طريقن ۽ ذريعن سان مدد پڻ ڪئي ويندي ھئي. مثال طور 1914 ۾ جڏھن جنگ لڳي ۽ فوجن کي مختلف ملڪن جي مختلف محاذن تي پھچائڻ جو سلسلو شروع ٿيو تہ ھئ ڪلب اھڙن فوجي ماڻھن جي لاءِ مھمان خانو بڻجي وئي. ان کان سواءِ ڪيترن ٻاھرين عملدارن کي گهرائي ھن ڪلب ۾ انهن کان ليڪچر ڪرايا ويندا ھئا .جيڪي وقت جي حالتن تي ڳالھائي ميمبرن کي صورتحال کان باخبر رکندا ھئا. ان کان سواءِ جيڪڏھن ڪو وائسراءِ سنڌ جي دوري تي ايندو ھيو ۽ ڪراچي ۾ ترسڻ ٿيندو ھيس تہ ھي ڪلب ان کي دعوت ڏئي وٺي ايندي ھئي .لارڊ ڪرزن پھريون ھندستان جو وائسراءِ ھيو جيڪو 1901 ۾ ڪراچي جي دوري دوران سنڌ ڪلب ۾ بہ دعوت تي ويو. ھن کان پوءِ ٻيا وائسراءِ جيڪي سنڌ ڪلب ۾ آيا انهن مان لارڊ منٽو،لارڊ ھارڊنگ، لارڊ چيلمسفورڊ، لارڊ ارون ۽ لارڊ لنلٿڳو جا نالا ذڪر لائق آھن.اھڙي ريت 1940 ۾ پرنس آف ويلز جڏھن سنڌ ۾ آيو تہ ان کي پڻ سنڌ ڪلب طرفان دعوت ڏني وئي ھئي . ھن ڪلب جي تاريخ تي جامع ڪتاب لکيو ويو آھي جنهن جي ابتدائي اندرين پيج جي تصوير مون ھن پوسٽ ۾ ڏني آھي. سنڌ ڪلب يا ٻيون ڪلبون ۽ تنظيمون جيڪي انگريزن طرفان سنڌ ۾ ٺاھيون ويون انهن جي ڪارگردگي ۾ سنڌ جي تاريخ جا کوڙ سارا اھڃاڻ موجود آھن. انهن ڪلبن جو احوال مختلف “گزيٽيئرس“۾ ۽ “سال نامن“ ۾ موجود آھي جن کي گڏ ڪري ڪو جامع ڪتاب بڻائي سگهجي ٿو ۽ انگريزن جي سنڌ ۾ سماجي خواه ثقافتي جيوت جو چٽ چٽي سگهجي ٿو.(ممتاز پٺاڻ)

March 5, 2019
رات جا سلام

Dr.Pathan wishes you Good Night.

[Every night provides chance to me and people like me to reiterate our firm belief that You are second to none and that we have hope & trust in you. Dear! Every night is witness to my waiting and striving to earn your attention & kindnesses.]

ھئ جانب ڪاري رات، ان جو هر پل منهنجو راضدان،

منهنجي دل جو دفتر داستان، ان جي سیني اندر سپرین. ‏

March 5, 2019
شام جو سلام

Dr.Pathan wishes you Good Night.

[Every night provides chance to me and people like me to reiterate our firm belief that You are second to none and that we have hope & trust in you. Dear! Every night is witness to my waiting and striving to earn your attention & kindnesses.]

ھئ جانب ڪاري رات، ان جو هر پل منهنجو راضدان،

منهنجي دل جو دفتر داستان، ان جي سیني اندر سپرین. ‏

March 5, 2019
اسان وٽ فرد ادارا ٿيندا آھن ۽ اڪثر ادارا وري اللہ کي پيارا ٿيندا آھن

“اسان وٽ فرد ادارا ٿيندا آھن ۽ اڪثر ادارا وري اللہ کي پيارا ٿيندا آھن.“

سنڌ جي اھا ڏکوئيندڙ حالت آھي جو اسان وٽ اڳ ئي سرڪاري ادارن جو تعداد گهٽ آھي. پر انهن جي اڪثريت ڪو اھڙو ٻوٽو نہ ٻاريو آھي جو ڊاڙ ھڻي چئي سگهجي تہ ھي ڪارنامون فلاڻي ڪي فلاڻي اداري سرانجام ڏنو آھي. ھا، ھئ ڳالھہ ضرور ٿي آھي تہ ڪن ماڻھن کي ادارن ۾ عھدا ۽ رتبا مليا جن مان انهن ڀرپور فائدا ورتا.

ان ھوندي بہ سنڌ اھڙيون عظيم شخصيتون پيدا ڪيون آھن جيڪي پنهنجي وجود ۾ ادارا ھئا،بلڪ ھنن اڪيلي سر سرڪاري ۽ درٻاري ادارن کان وڌيڪ ڪم ڪيو، ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي انهن منجهان ھڪ ھيو.هن جنم تہ لاڙڪاڻي جي ھڪ ڳوٺ ۾ ورتو پر سڄي ڄمار سنڌ جو ٿي رھيو،سنڌ جي شعور جي عملي تبليغ ڪندو رھيو ۽ پورھيت طبقي خاص طور تي ھارين جي حقن جي لاءِ مثالي جاکوڙ ڪندو رهيو. حيدر بخش جتوئي اھا وڏي شخصيت آھي جنهن تي ھڪ کان وڌيڪ پي ايڇ ڊيون ڪري سگهجن ٿيون.ھن ھارين جي حقن جي ڳالھ ڪرڻ کانسواءِ ون يونٽ،سنڌي ٻولي ۽ ڪراچي جي مالڪيءَ جي مسئلي تي عملي ۽ قلمي جھاد ڪيو .اسان کي خوشي انهي ڳالھ جي آھي تہ سندس ڪيترو مواد گل حيات ۾ موجود آھي. انهي جو اندازو ھن پوسٽ سان شامل تصوير مان لڳائي سگهجي ٿو.

ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي کي لائق اولاد مليو،جنهن سندس کوڙ ساريون لکڻيون ڪتابي صورت ۾ ڇپرايون آھن. پر انهي ڳالھ کي شدت سان محسوس ڪجي ٿو تہ انهن کي سنڌي ۾ ترجمو ڪري ڇپرايو وڃي .ڪامريڊ انگريزي ۾ انهي ڪري لکيو تہ ھن کي علمي،قلمي ۽ قانوني جنگ وڙھڻي ھئي ۽ غير سنڌين کي سنڌ جي سنگين مسئلن ڏانھن توجه ڇڪرائڻو ھيو.ھن پنهنجي قلم ۽ تدبر سان انصاف ڪيو پر ھاڻي اسان کي انهي مان وڌيڪ فائدي وٺڻ لاءِ سنڌي ۾ ترجمو ڪري ماڻھن جي ھٿن تائين پهچائڻ گهرجي.

حيدر بخش جتوئي ھڪ ڪامريڊ سياستدان، بي ڊپو ايڊيٽر ۽ بھترين شاعر ھيو.ھن جي زندگي “ھاري تحريڪ“ جي ڪھاڻي آھي ۽ ھاري تحريڪ جي ڪھاڻي سندس زندگي جي تشريح آھي. اسان جي اڳيان حيدر بخش جتوئي جي زندگي جو اھو حصو موجود آھي جيڪو ھن سرڪاري نوڪري ڇڏڻ کان پوءِ سنڌ ۽ ھارين جي لاءِ ڏينهن رات ھڪ ڪري ڏيکاريو. حيدر بخش جتوئي ڪامورڪي حيثيت ۾ ڪو عملدار رعيت آزار نہ رھيو.ھن جڏھن نوڪري دوران شدت سان محسوس ڪيو تہ سرڪار ڪامورن کي پنهنجي مقصدن ۽ مفادن خاطر استعمال ڪري سگهي ٿي تہ سندس ذھن اھڙي سمجهوتي جي بنياد تي نوڪري ڪرڻ کان بغاوت ڪئي. ياد رھي تہ “ڪانگريس “جڏھن سرڪار خلاف “نان ڪوآپريشن“ جي تحريڪ ھلائي ھئي تہ ان وقت سرڪار ماجسٽريٽن کي خاص اختيار ڏنا ھئا.ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي کي بہ ملازمت دوران اھي اختيار مليا. پر تاريخ جي ورقن ۾ ڪا اھڙي ڳالھ لکيل ڪانهي جنهن مان ثابت ٿئي تہ حيدر بخش جتوئي انهن اختيارن ملڻ کان پوءِ سياسي ڪارڪنن يا سياستدانن سان ڪا زيادتي ڪئي ھجي يا انهن جو غلط استعمال ڪيو ھجي.

بابا سائين ھڪ غريب لوھر جو اولاد ھوندي بہ جيڪڏھن گل حيات ٺاھي سگهي ٿو تہ پوءِ رئيس غلام محمد ڀرڳڙي،شيخ عبدالمجيد سنڌي،سائين جي ايم سيد ۽ ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي جي نالي تي گل حيات جي نموني تي ادارا ڇو نہ ٿا ٺاھي سگهجن؟ انهن کي ٺھڻ گهرجي،بلڪ يونيورسٽين ۾ سندن نالن پٺيان“ چيئرس“ ٺھڻ گهرجن.

گل حيات ادارو ھر انهيءَ محقق جي مواد ۽ معلومات فراھم ڪرڻ ۾ پئي مدد ڪئي آھي، جن ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي يا ھاري تحريڪ تي ڪم ڪيو آھي. مرحوم ديدار سولنگيءَ جڏھن ھاري تحريڪ تي ايم فل ڪئي تہ انهيءَ ڪيترا ڏينهن گل حيات ۾ گذاريا.سندس ايم فل واري ٿيسز پوءِ ڪتابي صورت ۾ شايع ٿي جنهن ۾ مرحوم اسان کي نہ وساريو آھي. اھڙي ريت اسان جي لائبريري جو رڪارڊ شاھدي ڏيندو تہ اسان ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي جي حوالي سان ڪيترن ۽ ڪھڙن ليکڪن ۽ محققن جي مدد ڪئي آھي.

آئون وري بہ موقعي جو فائدو وٺي سنڌ جي نوجوان محققن ۽ ليکڪن کي آڇ ٿو ڏيان تہ ھو ڪنهن بہ شخصيت،ڪنهن بہ اداري يا ڪنهن واقعي تي تحقيق ڪن تہ انهن لاءِ گل حيات جا ادارا ڏينهن رات کليل رھندا.( ممتاز پٺاڻ)

February 28, 2019
صبح جا سلام

Dr. Pathan wishes you Good Day.

[ Let us not stop circulation of feelings, emotions and sentiments. It will snatch our sensibilities and peace of mind.

Let us not stop circulation of blood, it will cause abscesses on our body.

Let us not stop circulation of water, it will affect fertility of land and convert it into desert.

Let us not stop circulation of wealth, it will promote terrible poverty.

Let them go ahead.

Let us not stop our knowledge, experience and love. Exchanging and sharing will double them.

Let us sacrifice everything to save our souls, love, beauty and peace. Because, it is only gateway to greatness.]

هڪ دل ٻيو رت ٽيون پاڻي چوٿون دولت جي روڪيندين ڀوڳيندين,

وڌندين پر ڪڏھن نہ کٽندين جي علم عقل پيار محبت تون ڏيندين,

ڪندء پوء نينهن نشابر جي تون پنهنجي جانب تان سر گهوريندين,

سو حياتيون تون توريندين تہ پاسو ڳورو سرت سونهن سلام جو

February 28, 2019
رات جا سلام

Dr.Pathan wishes you Good Night.

[ God knows how many nights I have passed without bed and without dreams. Night is my best teacher and has taught me that “my darkness is meant to fall curtain on many actions & reactions behaviors & attitudes. No one can see eyes full of tears in darkness of night. No one see colors of sorrows and longings painted on hearts and faces”. Nights say to me that” if you have become dark because of your faults and mistakes, admit and confess without hesitation, and nobody can add more mistakes in your heart and mind. Ensure to hide faults of others. let your darkness be of any better use” ]

مون پنھنجا مڃيا عیب گناھ، پوء تون ٿو ڪوه هڻين الزام؟

رات سیکاريم عجب مام, تہ“وجھ پڙدو پراون عیبن تي“.

February 25, 2019