THE INDIAN YEAR BOOK 1934-35 PART 3
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/2015_282211_The-Indian3.pdf{/aridoc}
Author: admin
-
Annual Report University Of Bombay 1936 1937
Annual Report University Of Bombay 1936 1937
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/2015_86371_Annual-Report-University-Of-Bombay-1936-1937.pdf{/aridoc}
-
Gazetteer Of The Province Of Sind 1907 text
Gazetteer Of The Province Of Sind 1907 text
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/2015_62034_Gazetteer-Of-The-Province-Of-Sind-1907_text.pdf{/aridoc}
-
Gazetteer Of The Province Of Sind 1907 Scanned
Gazetteer Of The Province Of Sind 1907
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/2015_62034_Gazetteer-Of-The-Province-Of-Sind-1907.pdf{/aridoc}
-
1 PARTITION 1947 ARCHIVAL DOCUMENTS
1 PARTITION 1947 ARCHIVAL DOCUMENTS
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/1_partition_1947_archival_documents.pdf{/aridoc}
-
G M Syed Sindhudesh A Study In Its Separate Identity Through The Ages
G M Syed
Sindhudesh A Study In Its Separate Identity Through The Ages
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/4_5990030376213416643.pdf{/aridoc}
-
THE ACTS PASSED BY THE GOVERNOR GENERAL OF INDIA IN COUNCIL IN THE YEAR 1864.
THE ACTS PASSED BY THE GOVERNOR GENERAL OF INDIA IN COUNCIL IN THE YEAR 1864.
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/1864.pdf{/aridoc}
-
THE ROLE OF THE PRESS IN THE FORMATION OF MUSLIM PUBLIC OPINION FROM l857 -1947
THE ROLE OF THE PRESS IN THE FORMATION OF MUSLIM PUBLIC OPINION FROM l857 -1947
{aridoc engine=”pdfjs” width=”570″ height=”600″}images/Doc/NEW/115.pdf{/aridoc}
-
ساڌو هيرانند
ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ
“ ننڍن ٻارن سان وڏن ماڻھن جو ڳالهيون- ساڌو هيرانند“
هڪ دفعي ٻار اهو بورڊ کڻي مون وٽ آيا جنهن تي ساڌو هيرانند واري تصوير لڳل هئي. مان تصويرن هيٺان سندن نالا لکي ڇڏيندو هئس. هڪ ٻار فاتحانہ انداز سان چيو :“ اوهان جي غلطي پڪڙي آھي. اوهان علامہ اقبال جي جوانئ واري تصوير هيٺان ساڌو هيرانند لکي ڇڏيو آھي. علامہ اقبال جي تصوير جيڪا اسان ڏٺي آھي، ان ۾ ايئن هٿ ڳٽي تي رکيل هوندو اٿس.“ مون کلندي کين ٻڌايو تہ هي ساڌو هيرانند آھي ۽ علامہ اقبال ناهي.“
“ڀلا ٻڌاء تہ هي ساڌو هيرانند ڪير هو؟“ ٻارن سوال ڪيو ۽ مون تفصيل ڏيڻ شروع ڪيا. “ بابا هي وڏو سماجي سڌارڪ هو. سنڌ سڌار اخبار جو ايڊيٽر هو“.
“ بيھ سائين بيھ“ هڪڙو ٻار اهو چوندو ٻيو بورڊ کڻڻ ويو، جنهن تي اخبارن جون تصويرون لڳل هيون. هن انهئ بورڊ ۾ “سنڌ سڌار“ جي تصوير ڏيکاريندي چيو تہ :“ هئ اخبار؟“. مون ها ۾ جواب ڏنو. سمورن ٻارن اها تصوير ڏٺي ۽ هڪ ٻار سوال ڪيو: “ سائين هئ تصوير تہ ڪاوش يا عوامي آواز اخبار جهڙي ناهي.“
جواب ڏنم : “ بابا اڄوڪيون اخبارون ڪمپيوٽر تي لکبيون آھن. سنڌ سڌار ليٿو پريس ۾ ڇپبي هئي. ليٿو پريس کان پو۽ پرنٽنگ پريسن جو دور آيو.“ مان اٿي ڪجھ پراڻيون اخبارون ٻئي ڪمري مان کڻي آيس. پوء هنن کي ليٿو پريس، پرنٽنگ پريس ۽ ڪمپيٽر جو فرق سيکاريم تہ نہ مگر ڏيکاريم. ٻار سمجهي ويا. هڪ ٻار پڇيو : “ ڇا سنڌ سڌار ساڌو هيرانند ڪڍي هئي؟ ڀلا ان جا پرچا هتي گل حيات ۾ آھن؟“
مون کي تفصيلي ڳالھ ڪرڻي پئي: “ بابا هئ اخبار تعليم کاتي جاري ڪئي. پوء سنڌ سڀا نالي تنظيم حوالي ڪيائين. ساڌو هيرانند انهئ تنظيم جو سرگرم ڪارڪن هو.“ وچ تي هڪ ڇوڪري مون کي ڪاٽيندي پڇيو : “ ڇا اها تنظيم جلوس بہ ڪڍندي هئي ۽ روڊ بہ بند ڪرائيندي هئي؟“. منجهائيندڙ سوال هو. مون کيس موٽ ڏني تہ “نہ.“. منهنجي جواب تي ٻار هڪ ٻئي کي سواليہ انداز سان ڏسندا رهيا. مون موضوع مٽايو ۽ چيو “ بابا اوهان ساڌو هيرانند بابت تہ ڪو سوال نہ ڪيو“. “سائين ٻڌاء ٻڌاء“، ٻارن با جماعت مطالبو ڪيو.
مون ڳالهائڻ شروع ڪيو : “ ساڌو هيرانند تي هڪ ڪتاب هتي گل حيات ۾ پيو آھي. اهو کڻي پڙھجو. پر سندس هڪ ڳالھ اوهان سان ڪريان ٿو. هو پنهنجي ڌئ کي پڙهائڻ لاء ڪلڪتي وٺي ٿي ويو . سفر دوران بيمار ٿي پيو ۽ مري ويو. کيس نياڻئ پڙهائڻ جو ايڏو اونو هو.“ مون ڏٺو تہ ٻار مون کان وڌيڪ ساڌو هيرانند جي تصوير ڏسڻ لڳا. -
ڊاڪٽر غلام حسين جعفري
ڊاڪٽر غلام حسين جعفري
جعفري، غلام حسين، ڊاڪٽر: مشهور ڊاڪٽر غلام حسين جعفريءَ ڀان سعيد -آباد-، ضلعي دادوءَ ۾ هڪ غريب گهراڻي ۾ هن -جنم- ورتو. چئن درجن تائين سنڌيءَ جي -تعليم- ڀان جي پرائمري اسڪول ۾ ورتائين. پوءِ سرڪاري اسڪالر شپ تي پڙهيو. خيرپور جي هاءِ اسڪول مان مئٽرڪ ڪيائين. بي. اي علي ڳڙهه يونيورسٽيءَ مان ڪيائين ۽ -تعليم- کاتي ۾ اسسٽنٽ ماستر مقرر ٿيو.
بمبئيءَ مان بي. ٽي امتحان پاس ڪري لاڙڪاڻي جي مدرسه هاءِ اسڪول جو پرنسپال ٿيو. سندس شادي نور محمد هاءِ اسڪول جي باني نور محمد وڪيل جي نياڻيءَ سان ٿي. هي پي ايڇ ڊي ڪرڻ لاءِ -آمريڪا- به ويو، جتان ڪامياب ٿي واپس موٽيو ۽ اچي نواب شاهه ۾ ڊپٽي ايجوڪيشن انسپيڪٽر طور مقرر ٿيو. اهڙيءَ طرح پنهنجي محنت سان اڳتي وڌندو. -ٽريننگ ڪاليج فار مين حيدرآباد- جو پرنسپال ٿيو. ون يونٽ ٺهڻ کان پوءِ هن کي بدلي ڪري اسسٽنٽ ڊائريڪٽر پبلڪ انسٽرڪشن طور لاهور ۾ رکيو ويو. -جتي- هن جي محنت ڏسي کيس سنڌ ۾ ڊائريڪٽر ايجوڪيشن مقرر ڪيو ويو، بورڊ آف انٽرميڊئيٽ اينڊ سيڪنڊري ايجوڪيشن جو پهريون چيئرمئن پڻ ڊاڪٽر غلام حسين -جعفري- بڻيو، هن ئي منصب -تان- رٽائر ڪيائين ۽ حيدرآباد ۾ مستقل رهائش اختيار ڪيائين. جلد ئي کيس -پبلڪ اسڪول حيدرآباد- جو پرنسپال مقرر ڪيو ويو ۽ -ان- بعد ڪجهه وقت نور محمد هاءِ اسڪول حيدرآباد جو پرنسپال به رهيو. ڊاڪٽر غلام حسين سموري زندگي علم جي خدمت ۽ خلق خدا جي بهبود لاءِ گذاري ڇڏي. هن 28 جون 1977ع تي وفات ڪئي
انسائڪلوپيڊيا سنڌيانا جي ٿورن سان